Mirasta denkleştirme

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Kendir

Danışman: MEHMET ÖZGÜR AVCI

Özet:

Mirasta denkleştirme, mirasbırakandan sağlığında karşılıksız kazandırma alan yasal mirasçıların, aldıkları bu kazandırmaları, mirasın paylaşımı aşamasında terekeye aynen yahut mahsuben iade etmeleri şeklinde gerçekleşen işlemdir. Denkleştirme ile yasal mirasçılar birbirlerine karşı korunmakta ve böylelikle mirasbırakanın sağlığında bozulan eşitliğin sonradan tekrar sağlanması amaçlanmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun denkleştirme kurumunu düzenleyen hükümleri emredici olmayıp tamamlayıcı kural niteliğindedir. Mirasbırakan tarafından yapılan bir kazandırmanın denkleştirme kapsamında olup olmadığını belirleme hakkı ise öncelikle miras bırakana bırakılmıştır. Mirasbırakanın bu yöndeki iradesi tüm mirasçıları bağlar. Onun bu yönde bir beyanı olmadığı takdirde ise kanunda mirasçılar için öngörülen karineler devreye girer. Mirasbırakanın altsoyu ve altsoyu dışındaki mirasçılarına olan yakınlığı aynı olmadığından bunlara gerçekleştirdiği karşılıksız kazandırmalar için kabul ettiği karineler de farklıdır. TMK m. 669/2’de altsoya yapılan çeyiz, kuruluş sermayesi, malvarlığı devri ve borçtan kurtarma şeklindeki karşılıksız kazandırmaların kanunen denkleştirmeye tabi olduğu belirtilmiştir. Buna karşın altsoy dışındaki mirasçılar için yapılan karşılıksız kazandırmaların denkleştirme kapsamına girmesi mirasbırakanın bunu kararlaştırmış olmasına bağlıdır. Mirasbırakan tarafından lehine kazandırma yapılan altsoy mirasçı, söz konusu kazandırmaların denkleştirme dışında tutulduğunu ispatlayarak mirasta iade mükellefiyetinden kurtulur. Bu durumda altsoyun iade ile yükümlü olduğunu denkleştirme talep eden ve davacı olan mirasçı ispatlamalıdır. TMK m. 669’a göre mirasbırakan tarafından yapılan bir tasarruf hakkında denkleştirme hükümlerinin uygulanabilmesi için kazandırmanın sağlararası bir işlemle, karşılıksız şekilde, mirasbırakanın malvarlığından ve yasal mirasçının miras payına mahsuben yapılmış olması gerekmektedir. Bu şartları taşımayan bir kazandırma genel olarak denkleştirmeye konu olmayacaktır. -------------------- Hotchpot in heritage, is the returning of gratuitous savings that given to his/her legal inheritor in legator’s life, either same if available or payment on account of heritage share. It can be protected by legal heirs by Hotchpot and thus aims to replicate the equality that is deteriorated to the right of the inheritance. The provisions of the Turkish Civil Code regulating the hotchpot institution are not mandatory but a complementary rule. The right to determine whether a saving made by an inheritor is within the scope of hotchpot is firstly left to the inheritor. The will of the inheritance in this direction is legally binding to all heirs. If there is no declaration of the inheritance in this direction, the presumptions for the heirs will be put into effect. Since the proximity of the inheritance to lineal descendants and other inheritors are not the same, accepted presumptions for gratuitous savings are different. In the 669/2 article of the Turkish Civil Code, it was stated that the gratuitous acquisitions in the form of dowry, establishment capital, transfer of assets and recovery from debt were subject to legal hotchpot. On the other hand, gratuitous savings for inheritors other than lineal descendants depends on the decision of the legator to be included in the scope of hotchpot. The inheritors shall be exempt of their obligation for returning the inheritance by proving that cuch gains are excluded from hotchpotin this case the claimant, who is demanding the hotchpot, must prove that the inheritors is liable fort he return. According to article 669 of TMK; There is a need for a hotchpot to be applied to the savings made by the inheritant: the provision must be made in an unrequited manner, with the provisions of the inheritance of the inheritor and of the inheritance of the legal heir. A saving which does not meet these requirements will not be subject to hotchpot in general.