Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülhan Sunguray
Danışman: Erhan Öner
Özet:
DİSPERS BOYARMADDELERLE BOYANMIŞ POLİESTER MATERYALLERİN RENK HASLIK
ÖZELLİKLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ
Poliester, tekstil endüstrisinde
kullanılan en önemli sentetik liftir. Boyama işlemi basit olmasına rağmen
boyama işlemi ardından bir redüktif yıkama işlemi gerektirmektedir. Çünkü
çözeltideki boyarmaddelerin bir kısmı lif içine nüfuz edememektir. Yüzeyde
tutunan bu boyarmaddeler, kumaşın renk haslık değerlerini düşürmektedir. Haslık
değerlerini artırmak için yapılan redüktif yıkama işleminde farklı kimyasallar
kullanılmakta olup, en yaygın kullanılanı sodyum ditiyonit (sodyum hidrosülfit)
indirgen maddesidir. Günümüzde yeni bir kimyasal madde daha satışa sunulmuş
olup, bu kimyasal, sodyum borhidrür esaslıdır ve eski indirgeme maddelerine
alternatif olarak geliştirilmiştir.
Bu çalışmada, %100 Poliester kumaş, CI
Disperse Orange 29, CI Disperse Blue 291, CI Disperse Red 50, CI Disperse Blue
79:1, CI Disperse Red 82, CI Disperse Violet 77, CI Disperse Blue 56, CI
Disperse Blue 354 boyarmaddeleri ile
çektirme yöntemine göre %3 renk şiddetinde boyanmıştır. Her bir
boyarmadde ile dörder adet boyama yapılmış olup, her bir numune sodyum
ditiyonit, tiyoüredioksit ve sodyum borhidrür ihtiva eden Sera Con C-Bor
(Dystar) indirgen maddeleri ile boyama sonrasında redüktif yıkama işlemleri
gerçekleştirilmiştir.
Materyallerin renk ölçümleri reflektans
spektrofotometresinde yapılmıştır. Boyanmış materyallere yıkama ve sürtünme
haslığı testleri uygulanmıştır. Boyanmış ve redüktif yıkama işlemi yapılmış
numuneler ile redüktif yıkama işlemi yapılmamış numunelere ait özellikler
karşılaştırıldığında; sürtme haslıkları tüm boyamalarda yüksek çıkmıştır. 40ºC’
da yapılan yıkama haslığında, indirgen maddelerle yıkaması yapılmamış kumaş ve
indirgen maddelerle yıkaması yapılmış kumaşların değerleri birbirine yakın ve
yüksek çıkmıştır; 60ºC’ da yapılan yıkama işleminde, özellikle indirgen
maddeler ile yıkaması yapılmamış kumaşların değerleri düşüktür. Sodyum
borhidrür ihtiva eden madde ile yıkaması yapılmış kumaşların değerleri ise
diğer indirgen maddelerle yıkaması yapılmış kumaşların değerlerine göre daha
yüksektir.
Ocak,
2010
Gülhan SUNGURAY