Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Serhat Karaca
Özet:
1. Bu çalışmanın amacı prenatal dönemden itibaren değişik konsantrasyonlarda sistemik fluorid (F) verilen sıçanlarda; F’ in, kemik ve böbrek dokuları üzerindeki toksik etkilerinin incelenmesi, F varlığında bu doku hücrelerinde meydana gelen histopatolojik değişikliklerin araştırılmasıdır. Bu amaçla gebelik öncesi dönemden itibaren içme suyu ile 0, 30 ve 100 ppm F dozları verilen sıçanlar, kontrol, 30 ppm F ve 100 ppm F olmak üzere 3 gruba ayrıldıktan sonra, 1, 3 ve 5 ay süre ile takip edilerek, mandibula ve böbrek dokularının incelenmesi için sakrifiye edilmiştir. Diseke edilen mandibula dokuları, kemik mineral yoğunluklarının incelenmesi için kondil, angular çıkıntı, birinci ve ikinci molar dişler furkasyon bölgeleri ve birinci ve ikinci molar dişleri arası septum bölgelerinden ayrı ayrı mikro bilgisayarlı tomografi cihazı ile analizleri tamamlanarak, hidroksi apatit fantom modeller ile kalibre edilerek değerlendirilmiştir. Böbrek dokuları ise histolojik değerlendirme yapılabilmesi için hematoksilen eozin boyama yöntemi ile, immünohistokimyasal inceleme için ise TUNEL yöntemi ile boyamaları yapılarak, tubulus ve glomerülüs bölgelerinde ayrı ayrı değerlendirilerek meydana gelen apoptozis incelenmiştir. Mandibula kemik dokularında, içme suyu F miktarı arttıkça kemik mineral yoğunluklarının anlamlı düzeyde değiştiği tespit edildi. 30 ppm F gruplarında, kontrol gruplarına kıyasla genel olarak kemik mineral yoğunluklarında artış gözlenirken, 100 ppm F 5. ay gruplarında ise mandibula kemik dokularında kemik mineral yoğunluklarında azalma tespit edilmiştir. Böbrek dokularının incelenmesinde, 100 ppm F gruplarında oluşan apoptotik hücrelerin sayısı, kontrol ve 30 ppm F gruplarından anlamlı derecede yüksektir. Ayrıca hem tubulus hem de glomerülüs bölgelerinde, 5. ay grubu sıçan böbrek dokularının apoptozis değerleri, 1. ve 3. ay değerlerinden anlamlı şekilde yüksektir. Böbrek dokularında yapılan histolojik incelemelerde ise içme suyu F miktarının artması ile tubular dilatasyonlar, glomerülüslarda atrofiler ve nekroz alanları, vasküler konjesyon ve hemorajik kanama odakları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, F varlığında hem sert ve hem de yumuşak dokularda hücresel değişiklikler görülmektedir. Anahtar sözcükler: fluorid, mandibula, böbrek, mikro bilgisayarlı tomografi, apoptozis 2. SUMMARY Radiographic and Histological Evaluation of Mandible and Kidney of Rats Exposed to Different Chronic Fluoride Doses Pre- and Postnatally. The aim of this study was to evaluate toxic effects of fluoride on bone and kidney tissues of rats, to invastigate the histopathological changes received chronic fluoride (F) doses pre and postnatally. In this study, female rats received 0, 30 and 100 ppm F ad libitum in drinking water, throughout the gestation and nursing periods. After the rats were divided into three groups for control, 30 ppm F and 100 ppm F and followed up for 1, 3 and 5 months, they were sacrified for determining their mandibles and kidneys. The Mandibles were dissected and analyzed by microcomputed tomography (micro-CT) to evaluate the bone mineral density (BMD) of mandibular condylar and angular process, furcation and septum areas of first and second mandibular molar teeth with using hydroxyapatite phantom models for the BMD calibration. Rat kidney tissues were stained with hematoxylin and eosin (H&E) for the histological observation and stained with TUNEL mixture to detect immunohistochemical changes and apoptosis in glomerular and tubular sections. BMD values have increased in 30 ppm F groups but in 100 ppm F, 5. mounth groups mandibular BMD have decreased than control and 30 ppm F groups BMD valuses statistically significant. In examination of toxic effects of fluoride in kidneys, severe cellular apoptosis has greatly increased by fluorosis. In 100 ppm F groups, the number of glomerular and tubular apoptotic cells were higher than control and 30 ppm F groups statistically significant. In all groups, higher apoptosis values were detected in 5. mounthed rats than 1. and 3. mounthed ones in glomerular and tubular sections statistically significant. Under experimental condition the transverse section of kidney of 5 mounth fluoride exposed rats have shown tubuar dilatations, glomerular atrophies and necrosis areas, vascular congesions and hemorrhagic regions. In conclusion, at the high doses administered prolonged exposure to F in drinking water affected adversely on developing bone structures and mineral densities and severe apoptosis were seen in rat kidney tissues. Key Words: fluoride, mandible, kidney, micro CT, apoptosis