İlköğretim okulu yöneticilerinin, birinci sınıf öğretmenlerinin, anasınıfı öğretmenlerinin ve okul öncesi eğitim almış birinci sınıf öğrencilerinin okul öncesi eğitimden ilköğretime geçişte yaşanan uyum sorunlarıyla ilgili görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DUYGU YALMAN

Danışman: Müslimat Oya Ramazan

Özet:

İLKÖĞRETİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN, BİRİNCİ SINIF ÖĞRETMENLERİNİN, ANA SINIFI ÖĞRETMENLERİNİN ve OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ALMIŞ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDEN İLKÖĞRETİME GEÇİŞTE YAŞANAN UYUM SORUNLARIYLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİ Bu çalışmada ilköğretim okulu yöneticilerinin, birinci sınıf öğretmenlerinin ve ana sınıfı öğretmenlerinin okul öncesi eğitimden ilköğretime geçişte yaşanan uyum sorunları, nedenleri ve çözümleri ile ilgili görüşleri çeşitli değişkenlerle karşılaştırılmıştır. Ayrıca okul öncesi eğitim almış birinci sınıf çocuklarının anaokulu/anasınıfı ile birinci sınıf hakkındaki düşünceleri incelenmiştir. Bu araştırmada, yukarıda ifade edilen amacından da anlaşıldığı gibi, iki farklı örneklem grubu vardır. Birinci örneklem grubu, İstanbul’un dört ilçesinde bulunan 61 resmi ve 23 özel ilköğretim okulunda görev yapan 120 yönetici (müdür ve müdür yardımcıları), 163 birinci sınıf öğretmeni ve 151 anasınıfı öğretmeni olmak üzere toplam 434 eğitimciden oluşmuştur. İkinci örneklem grubu ise bir yıl süreyle okul öncesi eğitim almış 50 birinci sınıf öğrencisinden meydana gelmiştir. Eğitimcilerin oluşturduğu birinci örnekleme demografik özellikleri ile ilgili bilgi almak için ‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ilköğretime geçişte yaşanan uyum sorunları hakkındaki görüşlerini almak için ‘İlköğretime Geçiş Ölçeği’ uygulanmıştır. İkinci örneklemi oluşturan çocuklar ile 25 sorudan oluşan ‘yapılandırılmış görüşme’ yapılmıştır. Araştırmada önce eğitimcilerden oluşan birinci örnekleme uygulanacak olan İlköğretime Geçiş Ölçeği geliştirilmiştir. Geçerlik çalışmaları kapsamında yapılan faktör analizi sonucunda ölçeğin 4 alt boyuttan oluştuğu saptanmıştır: 1-Program (13 madde), 2-Öğretmen (11 madde), 3-Yönetim (7 madde), 4-Fiziksel Ortam (10 madde). Yine yapı geçerliği kapsamında İlköğretime Geçiş Ölçeği ile alt boyutları ve alt boyutların da birbirleri ile olan ilişkisi incelenmiş; ölçeğin güvenilirlik çalışmaları kapsamında ‘test-tekrar test’ yöntemi uygulanmış; ‘Cronbach Alpha’, ‘Spearman-Brown’ ve ‘Guttman’ içtutarlılık katsayıları hesaplanmış; madde analizi çalışmalarında ‘madde-toplam’, ‘madde-kalan’ ve ‘ayırtedicilik’ sınamaları ölçeğin tümü ve her bir alt boyutu için ayrı ayrı yapılmıştır. Ölçeğin geçerliği ve güvenilirliğini sınamak için yapılan hesaplamalara bakıldığında İlköğretime Geçiş Ölçeğinin ve alt boyutlarının geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir. Yönetici, sınıf öğretmeni ve anasınıfı öğretmenlerinin (birinci örneklem) İlköğretime Geçiş Ölçeğinden ve 4 alt boyutundan (program, öğretmen, yönetim, fiziksel ortam) aldıkları puanlar çeşitli değişkenlere göre (görev, cinsiyet, yaş, çalışılan okulun türü (resmi-özel), en son mezun olunan okul, branş, öğretmenlikteki hizmet süresi, yöneticilikteki hizmet süresi, okul öncesi eğitim/ilköğretim ile ilgili hizmet-içi eğitim alıp almama) incelenmiştir. İkinci örneklem grubu bir yıl süreyle okul öncesi eğitim almış 50 birinci sınıf öğrencisinden (30 kız, 20 erkek) meydana gelmiştir. Çocukların gittikleri okul öncesi eğitim kurumu/anasınıfı ve gitmekte oldukları birinci sınıf ve her iki kurumdaki öğretmenleri hakkında görüşlerini almak üzere ‘yapılandırılmış görüşme’ uygulanmıştır. 25 görüşme sorusunun bir kısmı sene başında (eylül), bir kısmı da hem sene başında hem de sene sonunda (eylül-mayıs) sorulmuştur. Sene başında ve sene sonunda alınan yanıtlar kay-kare testi ile karşılaştırılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin istatistik hesaplamalarından elde edilen sonuçlara göre okul öncesi eğitim kurumu ile ilköğretim birinci sınıfın özellikleri ve öğretmen tutumları oldukça farklıdır. Okul öncesi eğitim almış çocuklar birinci sınıfın başında olduğu gibi sonunda da hala okul öncesi eğitim kurumunu ve oradaki öğretmenini tercih etmektedir. Bu durum, çocukların birinci sınıfta uyumsuzluk yaşadıklarını düşündürmektedir. Bu uyumsuzluğu giderecek önlemleri almak Bakanlığın yanısıra ilköğretim okulu yönetici ve birinci sınıf öğretmenlerine düşmektedir. Ancak bu çalışmanın diğer boyutundan elde edilen sonuçlara göre yönetici ve öğretmenlerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve/veya bu uyumsuzluğun farkında olmadıkları, farkında iseler çözüm bulmak için çaba sarf etmedikleri düşünülmektedir. ABSTRACT VIEVS OF PRIMARY SCHOOL PRINCIPALS’, FIRST GRADE TEACHERS’, KINDERGARTEN TEACHERS’ AND FIRST GRADE STUDENTS’ WHO WENT TO KINDERGARTEN ABOUT TRANSITION FROM KINDERGARTEN TO PRIMARY SCHOOL’S ADAPTATION PROBLEMS In this research, elementary school principals, first grade teachers and kindergarten teachers’ opinions about the adaptation problems, reasons and solutions of transition from kindergarten to elementary school. Also, thoughts of of the first grade children who went to preschool about preschool / kindergarten and first grade was investigated. There are two different sample groups, considering 434 educaters, first sample group included 120 principals (principals and assistant principals), 163 first grade teachers and 151 kindergarten teachers who work in 61 state and 23 private elementary schools located in four provinces of İstanbul. Second sample group included 50 (30 girls, 20 boys) students who went to prsechool for one year. In order to get demographic information of educators “Personal Information Form” and views of about adaptation problems transition to elementary school “Transition to Elementary School Scale” were applicated. The children who constituted second sample group, the researcher had interviews with children using 25 constructed interview questions at the beginning of academic year ( September and May). The answers from children were compared with chi-square test. In this research, “Transition to Elementary School Scale” which was applicated to the first sample group, was developed. The reseacher found the results of factor analyze: 1-Curriculum (13 items), 2-Teacher (11 items), 3-Administration (7 items), 4-Physical Environment (10 items). According to “Transition to Elementary School Scale” and its four factors (curriculum, teacher, administration, physical environment) points of principals, elementary school teachers and kindergarten teachers (first sample group) were investigated with different variables (position, gender, age, the type of school (state-private), branch, years of teaching experience, years of administration experience, getting or not getting in-service training about preschool or elementary school).