Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH YAZICI
Danışman: YÜCEL KABAPINAR
Özet:Bu araştırmada, Türkiye’deki farklı kültürel/etnik topluluklara mensup lise öğrencilerinin ve onların tarih öğretmenlerinin, tarih dersleriyle ilgili görüşlerinin çokkültürlülük ve yurtseverlik bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: Türkiye’deki farklı kültürel gruplardan lise öğrencilerinin ve onların tarih öğretmenlerinin; 1- Çokkültürlülüğe ilişkin tutum ve görüşleri nelerdir? 2- Yurtseverliğe ilişkin tutum ve görüşleri nelerdir? 3- Tarih derslerinin, Türkiye’deki kültürel farklılıkları kapsamasına ilişkin görüşleri nelerdir? 4- Tarih derslerinin, kültürel farklılığa sahip öğrencilerde yurtseverlik duygusu oluşturmadaki rolüne ilişkin görüşleri nelerdir? 5- Kültürel farklılıklar açısından, tarih öğretim programlarında ve ders kitaplarında problemli buldukları konularla ilgili görüşleri nelerdir? Kültürel farklılığa sahip bir öğrenci grubuna ders veren tarih öğretmenleri; 6- Çokkültürlülük ile tarih öğretimi arasında nasıl bir ilişki kurmaktadır? Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’un çeşitli ilçelerindeki azınlık okulunda öğrenim gören 199 öğrenci ve bu okullarda görev yapmakta olan 13 tarih öğretmeni oluşturmaktadır. Bu çalışma grubundan veri toplamak amacıyla öğrencilere yönelik olarak Çokkültürlülük Tutum Ölçeği, Yurtseverlik Ölçeği ve tarih derslerini kendi kimlikleri açısından değerlendirmelerini amaçlayan bir anket uygulanmış ve ayrıca nitel veri toplama aracı olarak açık uçlu soru formu yöneltilmiştir. Tarih öğretmenleriyle yapılan görüşmeler sırasında ise yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma ve t-testi kullanılmış, nitel verilerinin çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğunluğu tarih derslerinde kendi kültürel kimliklerinin yeterince yer bulamadığını, bu kimliklere yer veren bölümlerde ise ötekileştirici bir söylemin kullanıldığını belirtmişlerdir. Tarih dersleri, kültürel farklılığa sahip öğrenciler için bu şekliyle, yurtseverlik duygusu oluşturmanın uzağında kalmaktadır. Tarih öğretmenleri de, azınlık okullarındaki tarih derslerinin bu konuda başarısız olduğunu ve öğrencilerin bu dersleri sadece bir şekilde geçilmesi gereken dersler olarak gördüklerini belirtmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Tarih Öğretimi, Çokkültürlülük, Yurtseverlik, Çokkültürlü Eğitim, Azınlık Okulları. ABSTRACT The purpose of this study is to evaluate perceptions of students from different cultural/ethnic communities and of their history teachers with respect to history lessons in the context of multiculturalism and patriotism in Turkey. The following questions were explored: What are perceptions and attitudes of students from the different cultural/ethnic communities and of their history teachers with respect to; 1- Multiculturalism, 2- Patriotism, 3- Inclusion of cultural diversity in history lessons in Turkey, 4- The role of history lessons in generating patriotic emotions among different ethnic minority students. 5- Problematic issues in terms of cultural diversity in history curriculum and text books from their perspective. 6- How do history teachers perceive the relationship, if any, between multiculturalism and history teaching? The study group consists of 199 students attending at different minority schools in Istanbul, and 13 history teachers working in these minority schools. Survey method was used in this study. For quantitative data collection, The Multiculturalism Attitude Scale, Patriotism Scale and a questionnaire examining cultural diversity in history lessons were used; for qualitative data collection, open-ended questions for students and semi-structured interview form for history teachers were utilized in the study. In analyzing quantitative date, t- test, arithmetic mean and standard deviation were used; descriptive analysis and content analysis were chosen for qualitative data. The findings of the study indicated that existing cultural diversity in Turkey founds a very limited place in history lessons and a discriminatory or the other language or rhetoric toward different cultural groups was used in the history textbooks. For the same reason, history lessons were found too far from constituting patriotic emotions for culturally different students. History teachers indicated that history lessons in minority schools fail in this regard, and these lessons were seen by students merely lessons that they must to pass somehow. Keywords: Teaching History, Multiculturalism, Patriotism, Multicultural Education, Minority Schools.