İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL EVCİM

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Fatma Şahin

Özet:

İLKÖĞRETİM 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN EPİSTEMOLOJİK İNANIŞLARIYLA, FEN KAZANIMLARINI GÜNLÜK YAŞAMLARINDA KULLANABİLME DÜZEYLERİ VE AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ İnsanoğlu bilinen tarih boyunca kendini tanıma, doğayı anlama ve anlamlandırma arayışında olmuştur. Kendinde ve doğa da olup bitenleri gözlemleyerek, tecrübe ederek bilgi birikimleri oluşturmuş, bu bilgi birikimlerinin yardımıyla kültürleri ve medeniyetleri meydana getirmiştir. Oluşturulan, kültür ve medeniyetin sonraki nesillere aktarılmasını sağlamayı önemli bir süreç olarak görmüş ve bu süreci eğitim olarak adlandırmıştır. Eğitim araştırmacıları, karmaşık bir yapıda olan insanın eğitimini en ideal şekilde gerçekleştirebilmek için, “Etkili bir eğitimi nasıl gerçekleştiririz?” sorusu üzerine odaklanmış ve birçok eğitim yaklaşımı ortaya konmuştur. İnsanoğlunun fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik yapısı hakkındaki birikimler arttıkça eğitim/öğretim yaklaşımları da değişim göstermeye başlamıştır. Farklı yaklaşımların ortaya çıkmasını sağlayan değişken ve etkenlere bakıldığında motivasyon, inanç, öğrenme ortamı, öğretmen faktörü ve kültürel yapı olarak söylenebilir. Bu yaklaşımlarındaki değişimler, öğrencilerin olay ve olgulara bakış açılarının da değişeceği düşüncesini içinde barındırmaktadır. Çünkü zihinsel ve bedensel gelişim bir süreçtir. Bu süreç içerisinde öğrenciler zihnini etkin olarak kullanırlarsa alternatif bakış açıları oluşturma, inanç geliştirme, problem çözme, mantık yürütme ve doğru bilgiye ulaşma gibi özellikleri kendilerinde bulundurabileceklerdir. Eğitimde kullanılan yaklaşımlarının yanında, öğrencilerin istendik özellikleri kazanmaları için okullarda bu bilgileri neden öğrendiklerinin farkında olup olmadıklarına da bakılması gerekmektedir. Öğrencilerin bilime verdikleri değer, fen ve teknoloji dersine bakış açıları bu derste başarılı olup olamama durumlarını ve bilimsel bilgiye nasıl baktıklarını inceleme konusu yapmayı gerekli kılmaktadır. Böylelikle öğrencilerin bilimsel bilgiye yönelik inanışlarının gelişme sürecinde, onların bilimsel bilgiyi zihinlerinde nasıl anlamlandırdıklarına, bilimsel bilgiye ne kadar çok güvendiklerine ve bilimsel bilgiyi günlük yaşamda ne kadar kullanabildiklerine bakmak gerekmektedir. Bu düşünceler doğrultusunda araştırmada; bireylerin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşam problemlerinin çözümünde kullanma düzeyleri ve akademik başarıları arasında ilişkinin olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmada bireylerin epistemolojik inanışlarının ortaya konulması için ilköğretim düzeyine uygun, dört faktörden oluşan Epistemolojik İnanç Ölçeği (EİÖ) seçilmiş ve uyarlama çalışması gerçekleştirilmiş, aynı zamanda edinmiş oldukları fen kazanımlarıyla günlük yaşamda karşılaşabilecekleri fen problemlerini çözebilme düzeylerini belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan Günlük Yaşam Problemleri Ölçeği (GYPÖ) oluşturulmuştur. Ayrıca akademik başarılarını gözlemlemek amacıyla 6, 7 ve 8. sınıf karne notlarıyla 7 ve 8. sınıf SBS puanlarına ulaşılmıştır. Bu araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda bireylerin epistemolojik inanışlarıyla, fen derslerinde edinmiş oldukları kazanımları günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin var olduğu gözlenmiştir. Aynı zamanda SBS’ den almış oldukları puanlar ve Fen ve Teknoloji dersi karne notlarıyla epistemolojik inanışları arasında anlamlı bir ilişkinin var olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bireylerin GYPÖ’ den almış oldukları puanlar ile SBS’ den almış oldukları puanlar ve 6, 7 ve 8. sınıf Fen ve Teknoloji dersi karne notları arasında anlamlı bir ilişkinin var olduğu ortaya konulmuştur. Buradan hareketle bireylerin bilimsel bilgiye yönelik inanışlarının konu edildiği çalışmalarda bulunulması daha etkin bir öğretim faaliyetinin gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Epistemoloji, Günlük Yaşamda Fen, Epistemolojik İnanış Ölçeği, Günlük Yaşam Problemleri Ölçeği ABSTRACT THE RELATION BETWEEN 8th GRADE PRIMARY SCHOOL STUDENTS’ EPISTEMOLOGICAL BELIEFS, SCIENCE LESSON ACQUISITION, LEVEL OF USE OF SCIENCE IN DAILY LIFE AND ACADEMIC SUCCESS Man has always tried to figure out his self-knowledge and he has tried to give meaning to the nature throughout history. He has observed himself and the nature, he has participated in events and with accumulation of his knowledge he has made cultures and civilizations. He has accepted conveying the cultures and civilizations to next generations as an important process and he named this process as education. Scientists has focused on the question “ how to educate effectively?” in order to perform the ideal education for man which has a very complex structure and they have introduced many methods of approaches for education. As the accumulation of knowledge about the physiology, psychology and sociology inreased, the approaches for education started to change. It can be said that motivation, belief, environment for education, the effect of teacher and culture are some factors that form these changes of approaches. These changes in approaches contain the fact that students’ attitudes towards events and facts may change. Because mental and physical development is a process. If students use their minds effectively, they may have the chance to form alternative views, develop beliefs, solve problems, use their reason and find the true knowledge. In addition to these approaches in education, it is necessary to observe whether students are aware of why they learn these subjects. The value that students give to science, their success and attitudes about science lesson, make it necessary to study on this subject. Thus, it is useful to study how students depend on scientific facts and use them in their daily life during the development of beliefs about scientific facts and how they explain scientific facts in their minds. According to these explanations, in this study it is anylized whether there is a relation between individuals’ epistemological beliefs, their acquision in science lessons and their use of science lesson in solving their daily problems. In the study, in order to observe the students epistemological thoughts, a four-factor Epistemological Belief Scale was chosen and adapted to the study, and a Daily Problems Scale with open-ended questions was formed to analyze the level of solving daily problems with the science lesson acquisition. Besides this, students’ 6th, 7th and 8th grade reports card and SBS success were taken into considiration. Results of this study suggest that there is a meaningful relation between the students’ epistemological beliefs and their level of using science in daily life. There is also a meaningful relation between the scores of SBS, Science and Technology grades and their epistemological beliefs. Also, there is a meaningful relation between students’ points of GYPÖ, SBS scores and 6th, 7th and 8th grade Science and Technology lesson grades. As a result, it can be said that if students take part in epistemological studies, there will be an efficient environment for education. Key Words: Epistemology, Science in Daily Life, Epistemological Belief Scale, Daily Problems Scale