Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Abdulkadir Yazıcı
Danışman: ALİ SATAN
Özet:Türk okullarında eğitim görme, yabancılara anayasa ile tanınmış bir haktır. Yabancılar dileklerine göre, Türk veya Türkiye’de bulunan yabancı okullarda eğitim görebilirler. İlköğretim Türk vatandaşları için zorunlu olmasına rağmen yabancılar için isteğe bağlıdır. (Anayasa, Madde 42/6) Üzerinde yaşadığımız topraklar yüzyıllardır dünya üzerinde hiçbir millet veya devlette başka bir örneğini göremeyeceğimiz yerleşimlere şahit olmuştur. Bunun doğal süreci olarak, insanın temel ihtiyaçlarından olan eğitim ihtiyacının giderilmesi konusunda değişik niteliklere sahip eğitim kurumları ortaya çıkmıştır. Doğal olmayan süreç ise, ortaya çıkan bu eğitim kurumlarının, farklı zaman dilimlerinde farklı amaçlara hizmet etmeleri ve bunun sonucunda da politize olmalarıdır. Bu araştırma, bu topraklar üzerinde yaşamış Azınlıklar (Ermeni, Rum ve Yahudiler), Yabancılar (Alman, İngiliz, İtalyan, Fransız, Amerikalı vs.) ve Türkler tarafından açılmış olan özel okulların 1950–1960 arasındaki faaliyetlerini inceleyip, bu döneme ait istatistikî veriler doğrultusunda Türk Eğitim Sistemine katkılarını değerlendirmektedir. Elbette ki, özelinde bu dönemi sağlıklı bir şekilde inceleyebilmek için, araştırmanın I. bölümünde bu eğitim kurumlarının bugünkü anlamda anılmasına sebep olan Azınlık, Yabancı, Müslim ve Gayrimüslim kavramları incelenmiş, bu eğitim kurumlarına tarihi süreçleri içerisinde bakılmış, bu süreçlerdeki faaliyetleri, tabi oldukları kanun, yönetmelik, Nizamname ve yönergelere ait ayrıntılar verilmiştir. Ayrıca, bu okulların ve kurucularının sahip oldukları hüviyet sebebiyle, Türkiye’nin imzalamış olduğu uluslararası antlaşmalardaki eğitim kurumlarına ait bahisler incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca, azınlık ve yabancı okullarla karşılaştırıldığında mazisi onlar kadar eskiye dayanmamakla birlikte, Türk özel okulculuk girişimleri ve verilen eğitimin niteliklerinden bahsedilmiştir. Araştırmanın II. bölümünde, Menderes Hükümetleri Dönemi olarak adlandırılan 1950–1960 arası dönem eğitim politikaları açısından değerlendirilmiş, bu döneme ait azınlık, yabancı ve Türk özel okullarının işleyişleri, rakamsal bilgileri ve okullar arası farklılıklara yer verilmiştir. Sayıları değişmiş olmakla birlikte, günümüzde hâlâ eğitim, öğretim faaliyetlerine devam eden bu okulların Türk eğitim sistemi içerisindeki yeri ve önemi çalışmanın sonuç kısmında değerlendirilmiştir. ABSTRACT Studying at Turkish schools is the constitutional right of foreigners. They have the choice of studying either at a Turkish school or at foreign school based in Turkey. Although elementary education is compulsory for Turkish citizens, whether a foreigner wishes to study or not is left to their preference. (Constitution, article 42/6) For hundreds of years, this land on which we live upon, has witnessed many settlements of which you will not be able to find examples of within another nation or government. As a natural progression of this, various educational institutes with different attributes emerged to accommodate one of the basic needs of mankind, education. What was an unnatural progression regarding these emerging educational institutes was they tended to serve for different purposes at different periods of time and as a result become politicized. This thesis researches the activities of private schools established by minorities (Armenians, Greeks and Jews), foreigners (Germans, English, French, Americans etc.) and Turks, living on these lands between 1950-1960, analyzing their contributions to the Turkish Educational system in accordance to statistical data taken from that period. Needless to say, to conduct a healthy investigation of this period, the first part of this thesis looks into the concepts of minorities, foreigners, Muslims, Non-Muslims and how they effect the way we term these educational institutions today, alongside the historical processes they were within, their activities during these times, the laws they were subjected to, regulations, code of practices and policies, all of which have been given in detail. Furthermore, due to the identification of these schools and their owners, articles belonging to educational institutes within international treaties signed by Turkey were also examined. Although their history does not go as far back, this section speaks of the ventures of private Turkish schools and the quality of the given education in comparison to those of minorities and foreigners. In the second section of this thesis, the operations, figures and differences between minority, foreign and Turkish private schools, during 1950-1960, also known as the period of the Menderes Governments, has been touched upon. Although a change in the numbers, the place and importance of these schools, which continue their operations, within the Turkish educational system are assessed at the end of the study.