Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE POLAT KORKMAZ
Danışman: RAFİ HANER DİRESKENELİ
Özet:AMAÇ: Uyku problemleri kronik hastalıklarda sıkça rastlanan bir yakınmadır. Romatoid Artrit (RA), Behçet Hastalığı (BH) ve Takayasu Arteriti (TAK) hastalarında uyku kalitesini değerlendirmek ve uyku kalitesinin hastalık aktivitesi, yaşam kalitesi, depresyon, anksiyete, fibromiyalji, yorgunluk ve fonksiyonel kayıp ile ilişkisini araştırmak amacıyla bu çalışma planlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya MÜTF Pendik EAH Romatoloji polikliniğine başvuran 103 RA, 105 BH 58 TA hastası ve 85 adet sağlıklı kontrol dahil edildi. Tüm hastalar ve sağlıklı kontroller Pittsburgh uyku kalitesi indeksi formu (PUKİ), Kısa Form-36 (SF-36), Sağlık Değerlendirme Anketi (HAQ), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD), Yorgunluğu Çok Boyutlu Değerlendirme Ölçeği (MAF) ve ACR 2010 Fibromiyalji Hasta Değerlendirme formunu doldurdular. Her bir hasta grubunda hastalık aktivitesini değerlendirmek için sırasıyla RA için DAS28, BH için BSAS, TAK için ITAS2010 ölçekleri kullanıldı. Tüm hasta grupları ile sağlıklı kontroller arasında PUKİ’de bakılan 7 alt grup ve toplam PUKİ skoruna göre Ki-kare testi ile karşılaştırma yapıldı. Yine tüm hasta gruplarında PUKİ’ye göre uyku problemi olan ve olmayanlar arasında demografik özellikler ve Fibromiyalji varlığı Ki-kare test ile karşılaştırıldı. PUKİ in hastalık aktivite ölçekleri ve diğer hasta kökenli ölçütler ile ilişkisini değerlendirmek için Pearson korelasyonu ve regresyon analizi yapıldı. SONUÇ: Üç hasta grubundan RA ve BH’da PUKİ’e göre uyku kalitesi bozuk olan hasta oranları sağlıklı kontrollere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı yüksek idi (p<0.05). Ayrıca BH da, subjektif uyku kalitesi, uykuya dalma süresi, uyku süresi, uyku bozuklukları, gün içinde uyanık kalma sorunu, RA da, uykuya dalma süresi, uyku süresi, uyku alışkanlığının verimliliği, uyku bozuklukları, gün içinde uyanık kalma sorunu, TAK da, uykuya dalma süresi ve uyku süresi SK ile karşılaştırıldığında istatiksel olarak anlamlı kötü saptandı. Uyku kalitesinin hastalık aktivitesi ile ilişkisi her grup içinde değişkenlik gösterirken, bütün gruplarda PUKİ global skorunun yaş, anksiyete, yorgunluk, yaşam kalitesinde düşüş ile güçlü birlikteliği olduğu görüldü (p<0,05). iv TARTIŞMA: PUKİ global skorunun RA’da hastalık aktivitesi ile korelasyon göstermesi hastalık şiddetinin uykuyu etkilediğini göstermektedir. Ayrıca her 3 hasta grubunda klinik pratikte yaşam kalitesi, duygu durum bozukluğu ve fonksiyonel yeterliliği değerlendirmek için sıklıkla kullanılan SF-36, HAQ ve HAD’a ek olarak uyku bozukluğunun da dikkate alınması ve bu sebeple PUKİ vb. ölçeklerin daha yaygın kullanılması gereklidir. v ABSTRACT INTRODUCTION: Sleep problems are commonly observed in various chronic illnesses. The objective of this study is to investigate sleep quality in Behcet’s Disease (BD), Rheumatoid Arthritis (RA) and Takayasu’s arteritis (TAK) patients and to examine the relationship between sleep quality and disease activity, quality of life (QoL), depression, anxiety, fibromyalgia, fatigue and functional disability. MATERIALS AND METHODS: 105 BD, 103 RA, 58 TA patients and 85 healthy controls were enrolled to this study in Marmara University Rheumatology Outpatient Clinics. All subjects were asked to complete Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Short Form-36 (SF-36), Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), Health Assessment Questionnaire (HAQ), Multidimensional Assessment of Fatigue (MAF) questionnaire and ACR 2010 Fibromyalgia questionnaire. The clinical activity scores among each patient group were determined by BSAS for BD, DAS28 for RA and ITAS 2010 for TAK. Chi-Square Test was applied to 7 subgroups in PSQI and comparison was made between the patients suffering from insomnia and not. Demographic features and existence of Fibromyalgia were also compared. We also performed Pearson’s correlations and regression analyses to identify the associations between PUKİ and other patient reported outcomes above. RESULTS: Using the aggregated PSQI score, RA and BD patient groups had higher prevalence of sleep disorders compared to the healthy control group (p<0,05). Analysis of the disaggregated scores revealed that BD patients fared worse than the healthy control group in terms of subjective sleep quality, sleep latency, sleep duration, habitual sleep efficiency, sleep disturbances and frequency of daytime sleepiness over the last month. RA patients were worse than the healthy control group in terms of sleep latency, sleep duration, habitual sleep efficiency, sleep disturbances and frequency of daytime sleepiness over the last month. TAK patients also were worse than the healthy control group in terms of sleep latency and sleep duration. The relationship between PSQI and disease activity showed differences for each patient group. However, we observed that there were vi statistically significant associations between age, anxiety, increased fatigue and lower QoL in all groups (p<0.05). CONCLUSION: Sleep quality should be considered as an important outcome in RA, BD and TAK patients and PSQI might be used in clinical practice siimlar to SF-36, HAQ and HAD scales which the physicians perform to assess QoL, disability and mood disturbances in patients with rheumatological problems.