Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEMAL BELEK
Danışman: Kemalettin Kuzucu
Özet:Matbaanın Osmanlı Devleti'ne girmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte birçok özel teşebbüs matbaa kurmuş, bunların bir kısmı kısa vadede kapanmış, bir kısmı ise uzun yıllar matbaacılık faaliyetlerine devam etmiştir. Mahmud Bey Matbaası da 1870'li yılların ilk yarısında Mahmud Bey tarafından kurulmuş ve Cumhuriyet sonrası döneme kadar basım ve yayın faaliyetlerine devam etmiştir. Osmanlı'nın son Cumhuriyet'in ise ilk yıllarına denk düşen bu dönemde matbaanın ayakta kalması sağlam temeller üzerine kurulduğunu ve iyi idâre edildiğini göstermektedir. Mahmud Bey Matbaası, harf devrimine kadar geçen süre içerisinde çok farklı konularda 2017 adet kitap, 63 dergi, gazete ve mecmua, çeşitli haritalar, afişler ve daha birçok materyal neşretmiştir. Bu yoğun yayın faaliyetiyle birlikte Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde ülkemize büyük hizmetlerde bulunan Mahmud Bey Matbaası, kültür hayatımızın gelişmesine, eğitimde ihtiyaç duyulan yayınların basılmasına ve matbaacılıkta gerçekleştirdiği atılımlarla Türk Matbaacılığı'nın gelişmesine önemli hizmetler sunmuştur. Matbaanın haricinde bir de Mahmud Bey Kitabhânesi kurarak sadece basım faaliyeti gerçekleştirmemiş aynı zamanda yayınevi işlevi gören bir kitap satış birimi de kurulmuştur. Bu Kitabhâne, yayın satış kataloğu olarak da nitelendirilebilecek Esâme-i Kütüb'ler basarak bunları ücretsiz bir şekilde dağıtmış bir nevi matbaada basılan eserlerin pazarlama faaliyetine girişmiştir. Mahmud Bey Matbaası kurucusu Mahmud Bey vefat ettikten sonra, matbaa sorumlu müdürler tarafından idare edilmişse de daha sonraki sahibi, Hakkı Mahmud (Soykal) olmuştur. Hakkı Mahmud, yalnız matbaa işletmekle kalmamış aynı zamanda kitap, süreli yayın ve makaleler de yayımlamıştır. Kitapları; Gaib Olan Servetler, Kanarya Yetiştirmesi ve Hastalıkları, Küçük Araziden Büyük İstifade, Tarlalarda veya Kapalı Mahallerde Turfanda Çilek Yetiştirmek ve Ebediyetin Önünde isimli eserlerdir. Süreli yayın olarak ise Ticaret ve Sanayi ile Türk Matbaacılar Cemiyeti Mecmuası'nı çıkarmış ve bu mecmualarda yazılar neşretmiştir. Böylelikle Hakkı Mahmud, Türk ilim, kültür ve matbuat dünyasına hem sahibi olduğu matbaa ve faaliyetleri hem de neşrettiği eserleriyle unutulmaz bir hizmette bulunmuştur. -------------------- Along with the introduction and expansion of the printing press in the Ottoman state, many private institutions have established printing press, some of these are closed in a short time but some of them continued their printing activities for many years. Mahmud Bey printing house was founded by Hakkı Mahmud in first half of 1870s and continued printing and publishing until the post-Republic period. The standing of the printing press in this period, which coincided with the last years of the Republic, shows that the printing press was founded on solid foundations and managed well. Mahmud Bey has published of 2017 books, 63 magazines, newspapers, various maps posters and many other materials throughout the period until the letter revolution. With this intense publishing activity, Mahmud Bey printing house, who served great services to our country during the Ottoman and Republican period, contributed to the development of our cultural life, the development of publications needed in education and the development of Turkish printing with the initiatives he made in printing. Apart from the printing press, Mahmud Bey founded a library that not only performed printing activities, but also a book sales unit that functioned as a publishing house. This library, which can be described as publication sales catalogue, distributed them free of charge by pressing Esâme-i Kütüb, and entered into the marketing activities of the works printed in a kind of printing press. After the death of Mahmud Bey, founder of printing press, the printing press was handled by the managers in charge for a while but later a man called Hakkı Mahmud (Soykal) took possession of it .Hakkı Mahmud has not only run the printing press but also published books, periodicals and articles. His books; Gaib Olan Servetler, Kanarya Yetiştirmesi ve Hastalıkları, Küçük Araziden Büyük İstifade, Tarlalarda veya Kapalı Mahallelerde Turfanda Çilek Yetiştirmek, Ebediyetin Önünde. As a periodical publication, he published the Ticaret ve Sanayi and Türk Matbaacılar Cemiyeti and published articles in these magazines. By the way, Hakkı Mahmud made contribution to the world of Turkish science, culture and printing.