Eşlerin çocuk üzerindeki velayet hakkı

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL KARABACAK

Danışman: OSMAN GÖKHAN ANTALYA

Özet:

Toplumun temelini oluşturan aile, önceleri tamamen babanın egemen olduğu ve çocukların çocuklarını da kapsayan oldukça geniş bir yapıyı karşılarken, günümüzde çekirdek aile de dediğimiz ana, baba ve çocuktan meydana gelen birliği ifade eder olmuştur. Çocuklar ile ana ve babaları arasındaki ilişkileri ifade eden velayet, haklar ve yükümlülükleri kapsayan çift yönlü bir kavramdır. Zaman içerisinde kavramsal olarak oldukça değişen velayet hakkı, Roma Hukuku döneminde sadece çocuklar üzerinde değil, ailenin tüm bireyleri üzerinde mutlak olarak babaya verilmiş bir hak olarak karşımıza çıkarken; daha sonraları anaya da tanınan bir hak olmuştur. Çocukların toplumdaki yerinin önemsenmesiyle birlikte söz konusu hakkın mutlaklık özelliği zayıflamış, birtakım ödevler de eklenerek velayet kurumu oluşmuştur. Artık velayet, genellikle kabul gördüğü üzere, önce çocuk için vardır. Bununla birlikte ana ve babanın kaynağını Anayasa’dan alan hakkıdır. Söz konusu hak, çocuğun din eğitiminden mallarının sarf edilmesine kadar pek çok alanda karşımıza çıkar. Ana ve babanın, çocukları üzerinde sahip oldukları tüm bu hakların sınırları da kanunlarla çizilmiştir. Ana ve babanın, çocuğun kendisi ve malları üzerinde sahip olduğu birtakım haklar ve yükümlülükler toplamı olan velayetin, yalnızca hakları kapsayan kısmı tezimizin de konusunu oluşturmaktadır. Eşlerin çocuk üzerindeki velayet hakkı konusu, asıl olarak Aile Hukuku bağlamında ele alınmaktadır. ABSTRACT Family, Previously ruled completely by the father, forming a wide structure including the children of the children, today means a unity formed of mother, father and child, which we call the core family. A parental right is a double way concept, expressing the relations between the children and their parents, including the rights and obligate. Changing its concept considerably by time, parental rights used to be known as a right granted to the father not only on the children but on the whole members on the family; then became a right which was also granted to the mother. As the position of children was considered more important socially, the absoluteness nature right in question became weaker and the parental rights institution had been established by adding some responsibilities. Now, as generally accepted, parental rights are first there for the child. Nevertheless, they are the rights of the parents which are originated by the Constitution. The rights in question are seen in many areas from the religion education of the child to spending the properties of the child. The limits of all these rights which the parents have on their children are also drawn by laws. As parental rights are a sum of certain rights and obligations of the parents on the child and his/her properties, the section of the parental rights which only include the rights is the subject matter of our thesis. The subject matter of the parental rights of spouses on children is essentially discussed on the context of Family Law.