Ahmet Rasim resimli ve haritalı Osmanlı Tarihi II. cilt: metin-tahlil-indeks


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Ali Gündoğdu

Danışman: MUHAMMET GÜR

Özet:

Ahmet Rasim İstanbul’da doğmuştur. Daruşşafaka’yı bitirdikten sonra Posta ve Telgraf Nezareti’nde bir süre memurluk yapmıştır. Sonra gazeteciliğe başlamış, pek çok gazetede köşe yazıları yazmış ve pek çok türde eserler vermiştir. Bu teze konu olan eseri tarih sahasında telif ettiği “Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi”nin II. cildidir. Eser başlıca iki bölümden oluşur: Her sayfanın üst kısmında yer alan kronolojik Osmanlı tarihi metni; ve yukarıdaki bölümden bağımsız olarak her sayfanın alt kısmında ilerleyen, küçük punto ile yazılmış, “Faideler” başlığı altındaki kültür tarihi diyebileceğimiz metindir. Eserin telifinde iki yüz kadar kaynak kullanılmıştır. Ahmet Rasim bu eseri liselerde tarih derslerinde okutulmak için hazırlamıştır. Bu sebeple eserde yer yer konunun akışını keserek, okura bilgi kazandırmak amaçlı dersler verir. Eser zengin bir dil haznesine sahiptir. Bugün kullanılan ya da artık geçerliliğini yitirmiş pek çok deyim de kullanılmıştır. Biz bu deyimlerin bir kısmını çalışmamıza aldık ve yazarın dil ve üslubunu ayrıntılı olarak inceledik. Eser bir tarih kitabı olması münasebetiyle zengin bir isim ve yer kadrosuna da sahiptir. Tespitimize göre yalnız II.cildinde yaklaşık bin kadar farklı isim geçmektedir. Ayrıca tarihin coğrafya ile olan yakın ilgisine muvafık olarak siyasi olaylar ve şahıslarla ilgili ya da kültür tarihini ilgilendiren bazı silah ve ev eşyalarının resimleri ve bazı haritalar da eserde yer almıştır. Çalışmamızda yazarın tarihçiliği hakkında bir değerlendirme ve kitabın içeriğini anlatan bir tahlil de mevcuttur. Eserde geçen bazı önemli isimler hakkındaki açıklamalar ve bibliyografya bölümleri de bulunmaktadır. ABSTRACT Ahmet Rasim was born in Istanbul. After he was graduated from college, he worked in the ministry of postal service. Then, he started to write articles as a columnist in a newspaper. He also wrote books on various subjects. This thesis has investigated one of his books on history, the second volume of his “Ottoman History”. The pages consist of two parts. At the upper part of the page, chronological Ottoman history is presented and at the below part of the page, there are notes on Ottoman culture which are not related with the upper parts. Ahmet Rasim used approximately two hundred references for this book. It was written for high school students. Thus, it has a didactic style. The book has a great vocabulary. It includes many idioms some of which are still in use. In this thesis, the vocabulary and the style of the author are investigated. Since the aforementioned book is a history book, it includes many proper names and place names. There are about a thousand names. On the other hand, there are maps and pictures of furniture and guns in the book. In the thesis, beside the content of the book, the view of the author as a historian is also evaluated. The thesis also includes explanations about the foremost figures mentioned in the book.