Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Fransızca
Öğrenci: İLAYDA ÖZDEMİR
Danışman: Füsun Saraç
Özet:
Bu çalışmada, yabancı dil olarak Fransızcada toplumdilbilimsel yeterliliğin önemi ve yeri incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, yabancı dil öğretiminde ve öğreniminde toplumdilbilimsel yeterliliğin yeri ve önemi üzerine yayınlanmış makalelerin, doktora ve yüksek lisans tezlerinin dağılımını ve bu çalışmalarda ele alınan konuların ve içeriklerinin neler olduğunu belirlemektir. Araştırma sorularımız şunlardır : Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde ve öğreniminde toplumdilbilimsel yeterliliğin yeri ve önemi ile ilgili yayımlanmış makalelerin, yüksek lisans ve doktora tezlerinin dağılımı nedir ? Bu çalışmalarda toplumdilbilimsel yeterlilik üzerine ele alınan konular nelerdir ?
Araştırmamızda veri toplama aracı olarak doküman incelemesi yapılarak nitel araştırma kullanılmıştır. 2001 ve 2021 yılları arasında Türkiye ve Fransa'da yazılmış ve internet üzerinden erişilebilir makaleleri, yüksek lisans ve doktora tezlerini inceledik. Toplumdilbilimsel yeterlilik kavramı 2001 yılında yayımlanan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde ilk kez yer aldığından ve bu kavram yabancı dil olarak Fransızcanın öğretiminde ve öğreniminde kullanılmaya başlandığından, 2001 yılını başlangıç yılı olarak belirlemeye karar verdik. Fransızca ve Türkçe olarak yazılan bu çalışmalar, yabancı dil öğretiminde ve öğreniminde toplumdilbilimsel yeterlilik konusunda yazılmıştır. Makalelere, yüksek lisans ve doktora tezlerine Google Scholar, Dergipark, Open Edition ve HAL, Ulusal Tez Merkezi ve Thèses.fr internet siteleri üzerinden eriştik. “compétence sociolinguistique”, “compétence sociolinguistique et français langue étrangère”, “acquisition de la compétence sociolinguistique en FLE”, “sociolinguistique variationniste en FLE”, “sociolinguistique variationniste et compétence sociolinguistique”, “toplumdilbilimsel yeterlilik”, “Fransızca öğrenimi/öğretimi ve toplumdilbilimsel yeterlilik”, “Fransızca öğrenimi/öğretimi ve toplumdilbilimsel varyasyon” ve “ toplumdilbilimsel varyasyon ve toplumdilbilimsel yeterlilik” anahtar sözcüklerini kullanarak 69 tane makale, yüksek lisans ve doktora tezi bulduk.
Bu bakış açısıyla, araştırma amacına uygun olarak kullandığımız veri toplama aracının yeterli olduğunu, belirlenen konu ve sınıflandırma ölçütlerinin araştırma amacını yansıttığını ve toplumdilbilimin yeri ve önemi konusunda yazılmış makalelerin, yüksek lisans ve doktora tezlerinin çoğunlukla varyasyonist toplumdilbilime dayanarak yazıldığını varsaydık.
Yaptığımız incelemelerden sonra araştırmamızın başında varsaydığımız iki hipotezi de doğruladık. Veri toplama aracının yeterli olduğu ve belirlenen konu ve sınıflandırma ölçütlerinin araştırmanın amacını yansıttığını gözlemledik. Öte yandan, yabancı dil olarak Fransızcanın öğretilmesi ve öğrenilmesi konusunda yazılmış çalışmaların çoğunlukla varyasyonist toplumdilbilime dayanarak yazıldığını doğruladık.
Anahtar sözcükler: Yabancı dil olarak Fransızca, toplumdilbilimsel yeterlilik, Fransızca öğretimi ve öğrenimi, varyasyonist toplumdilbilim.