Amerikalı mühtedi : Muhammed Alexander Russell Webb (1846-1916)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Celal Emanet

Danışman: İSMAİL SAFA ÜSTÜN

Özet:

Amerika’da İslam’ın Tarihi genellikle Afro-Amerikan ve XX. Yüzyılın başlarında Müslümanların Amerika’ya göç ederek oluşturduğu topluluklarla bağdaştırılmaktadır. Yvonne Yazbeck Haddad, Sulayman Nyang, Allan Austin, Aminah McCloud, Richard Turner, Jane I. Smith, Umar F. Abd-Allah ve Kathleen M. Moore gibi akademisyenlerin günümüzde ABD’deki müslümanların tarihi üzerine ciddi çalışmaları vardır. Bu tez çalışmasında New York’un Hudson kasabasında dünyaya gelen Muhammed Alexander Russell Webb’in (1846-1916) hayatı, faaliyetleri ve ilmi çalışmaları ortaya kondu. Muhammed Webb yaşadığı dönemde İslam karşıtı ortaya çıkan fikir ve düşüncelere karşı mücadele veren önemli bir şahsiyettir. Kendisi 1893 yılında yapılan Dünya Dinleri Konferansı’nda İslam’ı temsil eden tek isimdir. Muhammed Webb yaptığı İslamî faaliyetler ve dînî propagandalarla insanların müslüman olmasını amaçlamıyordu. O, yakın çevresindeki dostlarına ve Amerikan toplumuna İslam’ın gelişmelere kapalı, kadınlara karşı hoşgörüsüz ve şiddet yanlısı bir din olmadığını ispat etmeye çalışıyordu. Bunun yanısıra dînî çoğulculuğu gönülden hoşnutlukla karşılayan Muhammed Webb, Amerika’da bu fikrin gelişmesinde önemli rolü vardır. Manila’daki konsolosluk vazifesinden istifa ettikten sonra 1893-1896 yıllar arasında New York’taki İslamî faaliyetlerini yayıncılık hayatında devam ettiren Webb, Osmanlı Devleti’ne de benzer yollardan destek vermiştir. Onun bu gayreti ve hizmetleri Sultan II. Abdülhamid tarafından mükafatlandırılır. Webb, Amerikan konsolosu olarak başladığı kariyerine Osmanlı Devleti’nin onursal New York konsolosu olarak devam ettirir. Ayrıca tezde Amerika’daki İslam’ın tarihinde yaşantısı ve çalışmalarıyla iz bırakan şahsiyetlerin de biyografilerine kısaca temas edilerek değerlendirmelerde bulunulmaktadır. ABSTRACT Islamic History in America has generally been associated with African Americans and 20. century immigration population. Recent studies by scholars such as Yvonne Yazbeck 4Haddad, Sulayman Nyang, Allan Austin, Aminah McCloud, Richard Turner, Jane I. Smith, Umar F. Abd-Allah and Kathleen M. Moore have begun to contest this notion. This thesis continues to reassess Islam’s place within American religious history by examining the life and work of a remarkable nineteenth-century American figure, Muhammed Alexander Russell Webb (1846-1916) who was born in Hudson, New York, a white Muslim convert who challenged the prevailing anti-Islamic sentiments of the time. He was the only representative of Islam at the World’s Parliament of Religions in 1893. Refuting previously undisputed myths, Webb’s aim was not to proselytize his religion, but to demonstrate to his fellow representatives, as well as the American public that their concepts of Islam as a non-progressive religion, intolerant of women, violent, were unfounded. Also Muhammed Webb welcomed religious pluralism enthusiastically and played his own role in America’s gradual evolution toward it. A few years after resigned the Manila consulship, with his Islamic mission in New York (1893-96) foundering, Webb resorted to publishing and disseminating propaganda, albeit anonymously, for the Ottoman Empire. Indeed, his efforts earned him the favor of Sultan Abdul Hamid II, who duly recognized Webb for his services. The man who began his diplomatic career as an American Consul ended it as Honorary Ottoman Consul General in New York. This thesis, then, seeks to present and assessearly American muslims life and work within the broader context of the history of Islam in America