Doğu Akdeniz enerji denkleminde Türkiye ve Yunanistan'ın enerji politikalarının benzerlikler ve farklılıklar yönünden karşılaştırılması (2000-2020)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE KURT

Danışman: Meral Balcı

Özet:

Enerji, uluslararası iliĢkilerde devletlerin birbirleriyle olan iliĢkilerini Ģekillendiren önemli unsurlardan biridir. Nüfus artıĢıyla birlikte devletlerin enerjiye duyduğu ihtiyaç da her alanda artıĢ göstermektedir. Bu durum farklı bölgelerde devletleri enerji rezervleri keĢfetmeye sevk etmiĢtir. Bu anlamda Doğu Akdeniz sahip olduğu jeopolitik ve jeostratejik konumu itibariyle uluslararası aktörlerin dikkatini çeken bir bölge olmuĢtur. Özellikle Doğu Akdeniz‟de zengin hidrokarbon yataklarının keĢfedilmesi ve kıyıdaĢ ülkelerin bölgede çıkar çatıĢmalarında bulunmaları beraberinde uluslararası arenada Doğu Akdeniz‟in önemini de artırmıĢtır. Doğu Akdeniz‟e kıyıdaĢ olan ve olmayan birçok bölgesel ve küresel aktör bölgede enerji rekabetinde bulunmaktadır. Bu rekabet alanı politik ve ekonomik bir çıkar çatıĢması olmanın yanında aynı zamanda uluslararası hukukun da alanı dâhilinde küresel olarak cereyan etmektedir. Deniz hukuku kapsamında kıyıdaĢ ülkeler arası Münhasır Ekonomik Bölge ve Kıta Sahanlığı alanları dikkate alınarak bu enerji kaynaklarının paylaĢımı söz konusu olmaktadır. Bu çerçevede Doğu Akdeniz ülkeleri olarak Türkiye ve Yunanistan ise birbirlerinden farklı ittifak grupları ile Münhasır Ekonomik Bölge AntlaĢmaları imzalayarak bölgede kendi çıkarlarına uygun biçimde enerji politikalarını yürütürler. Bu durum iki ülke arasında birçok konuda diplomatik çekiĢmelere de neden olmaktadır. Bu çekiĢme alanlarının temelinde: Münhasır Ekonomik Bölge tartıĢmaları, Enerji bağımlılıklarını en aza indirgeme isteği, Enerji arz güvenliği sorununu ortadan kaldırma giriĢimleri, bölgesel anlamda ittifak gruplarına dâhil olarak güçlü bir politika izleme amacı ve Doğu Akdeniz‟in jeopolitik açıdan merkezi sayılacak öneme sahip Kıbrıs Adası üzerindeki çekiĢmeler gibi belirli dinamikler yer almaktadır. Bu çalıĢmanın amacı; Doğu Akdeniz‟deki enerji rekabetinin oluĢumunu ve geliĢimini bölgesel ve küresel anlamda ele alarak, Uluslararası Deniz Hukuku çerçevesinde Türkiye ve Yunanistan‟ın Doğu Akdeniz‟de yürüttükleri enerji politikalarını benzerlikleri ve farklılıkları yönünden inceleyerek, uluslararası politik ekonomi çerçevesinden karĢılaĢtırmaktır.