Banka birleşmeleri ve satın almalarının verimlilik ve etkinlik analizi : 2001-2017 yılları Türkiye örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yavuz Çağlar Cerşit

Danışman: NADİR EROĞLU

Özet:

ÖNSÖZ Bankacılık endüstrisinde de diğer endüstrilerde olduğu gibi büyümenin temel yolu pazar payını artırmaktan geçmektedir. Pazar payını artırmak için ise firmanın daha güçlü ve etkin olması gerekmektedir. Büyümek için firmalar (bankalar) çeşitli yöntemlere başvurmaktadırlar. Bunlardan en çok tercih edilen yöntem birleşmeler ve satın almalar yolu ile büyümektir. 1900’lü yılların başında kapitalizmin kalesi ABD’de başlayan banka birleşmeleri, daha sonra Avrupa’da da büyümek için tercih edilen başlıca yöntem olmuştur. Özellikle finansal serbestleşme ve yasal düzenlemeler, bankaları daha fazla büyümek için sınır ötesi operasyonlara yönlendirmiştir. İşte yaşanan bu satın alma ve birleşmelerin; banka kârlılıklarını artırıp artırmadığı, bankanın verimliliği ve etkinliğine olan katkıları gibi çeşitli sorular, bugüne dek birçok araştırmacının çalışmalarına konu olmuştur. Bir banka işletmesinin hangi pazarda, hangi bankacılık ürünleri ile başarılı olabileceği öncelikle pazarın yapısının bilinmesinden başlamaktadır. Yapmış olduğumuz çalışmada; Türk bankacılık sektöründeki satın alma ve birleşmeler sonrası yaşananlar, halka açık bankaların pazar performansları ve sektörün hacimsel ve ürünsel temel göstergeleri bankalar bazında araştırılmıştır. Onlarca yıldır üyesi olmayı arzuladığımız Avrupa Birliği bankacılık sektörünün çeşitli temel verileri ve kapasite göstergeleri de üye ülkeler bazında sorgulanmıştır. Çalışmamızda son yıllarda sektörde yaşanan satın alma ve birleşmelerin etkinlik ve verimlilik analizleri yıllar itibari ile VZA ve rasyo analizleri kullanılarak yapılmıştır. Çıkan sonuçlar hipotezimizi doğrulamıştır. -------------------- The fundamental method of development in banking sector as experienced in the other industries is to expand the market share. It is vital that the firm has to be more effective and efficient so as to expand the market share. There are several methods that firms(banks) apply in order to achieve their development. The methods that are commonly preferred are carried out by means of bank mergers and acquisitions. The bank mergers that evolved in the USA which is Mecca of capitalism in the early 1900’s, subsequently became the principal method of development in Europe, as well. Particularly, the financial liberalization and legal regulations made the banks to incline towards cross-border operations so as to achieve their development. Whether these acquisitions and mergers in business have increased the profit or not; and also their contribution to the efficiency and productivity of the bank have always been the main issue of the researchers.It is inevitable to know mainly the market structure and also in which market,with which banking products the goal can be achieved in banking business. In this research, the incidents following the acquisitions and mergers in the Turkish banking sector,the market performances of the public offered banks and also the fundamental indicators based on the products and volumetric have been researched. The EU and its banking sector which Turkey wants to be a member of for the recents decades,on the basis of EU member countries with various fundamental datum and capacity indicators of the sector has been analysed. The efficiency and productivity of these acquisitions and mergers in recent years have been analysed by using DEA and ratio analysis. The results of the analysis have confirmed our hypothesis.