Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Meryem Kurumehmet
Danışman: SEBAHAT DENİZ
Özet:Bu çalışmada eldeki üç nüshadan hareketle Müsellem’in Dîvânı’nın tenkitli metni transkripsiyonlu olarak tespit edilmiştir. Giriş bölümünde Müsellem’in yaşadığı dönem olan XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin siyasî durumundan ve Dîvân edebiyatının önde gelen şairlerinden kısaca bahsedilmiştir. Dîvân’ın incelenmesiyle şair hakkındaki mevcut bilgiler artırılmaya çalışılmış, hayatı değişik yönleriyle incelenmiştir. Müsellem, Belgrat’ta doğmuş, buradan Edirne’ye gelmiştir. Gülşenî tarikatı şeyhi Hasan Sezâî’ye intisap etmiş ve daha sonra da onun damadı olmuştur. Hasan Sezâî’den hilafet alarak Edirne’de Velî Dede Tekkesi’nde şeyhlik yapmıştır. Arapçayı ve Farsçayı şiir yazacak derecede iyi bilmektedir. Şiirlerinde Sebk-i Hindî, mahallileşme ve hikemî tarzın etkileri görülmektedir. Mutasavvıf bir şairdir. Mürettep bir “Dîvân”ı ve kayınpederinin Etvâr-ı Seb’a adlı manzumesini şerh ettiği Şumuun Lâmiun fi Beyanı Etvâr-ın Sabi’in adlı eseri vardır. Dîvân’ı şekil, muhteva, üslup ve şiirleri açısından dört bölümde incelenmiştir. Şekil kısmında Dîvân’da kullanılan nazım biçimleri, vezin, kafiye ve redif ele alınmıştır. Muhteva özellikleri bölümünde Müsellem’in şiirleri; Dinî Unsurlar, Tasavvufî Unsurlar ve Aşk başlıkları altında incelenmiştir. Dîvân’ın dil özellikleri, kullanılan atasözleri ve deyimler yanında belirgin olan özellikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Müsellem’in kendi şiiri hakkındaki düşünceleri, söz ve anlam sanatları ve Müsellem’in etkilendiği diğer şairler tespite çalışılarak şairliği değerlendirilmiştir. Nüsha tavsifi yapılmış ve metin tespitinde tutulan yol açıklanmıştır. ABSTRACT In this study, critical and transliteration edition of Müsellem’s Divan is established from its three copies. In introductory chapter, the Ottoman Empire’s political event in the period of Müsellem’s lifetime in 18th century and the famous poets of Divan Literature were mentioned. With the search of Divan, more information about the poet had been tried to find out and his life including different sides had been searched. Müsellem, born in Belgrade and then came to Edirne. He was connected to Hasan Sezai the sheikh of Gülşeni sect, and then he became his son-in-law. He became sheikh at Veli Dede Tekke in Edirne when he took reference and permission from Hasan Sezâî. He knew Arabic and Persian language well as much as he could write poets in these languages. In his poems the effects of Sebk-i Hindî, localization and ethic didactics kinds were seen. He is a Sufist poet. He has organized Divan and a work named Şumuun Lâmiun fi Beyanı Etvâr-ın Sabi’in that he clarified his father-in-law’s work named “Etvâr-ı Seb’a”. Divan has studied in four parts: form, content, expression style and poets. In form section, verse shapes, measure, rhyme and redif were taken up. In content section, Müsellem’s poems has been investigated in headlines Religious Elements, Sufi Elements and Love. Language properties of Divan, used adages and idioms, and the features used in common by him was tried to define. Müsellem’s ideas about his poems, word and meaning arts, and the people who influenced Müsellem were tried to find out. His poet identity was evaluated with these works. The properties of copies had been determined and the way of searching of texts had been explained.