Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emre Aksoy
Danışman: MURAT AKBALIK
Özet:Son dönemde gerek dünyada ve gerekse de ülkemizde hızlı bir şekilde büyüyerek önemli bir bankacılık alanı olarak kendine yer edinen katılım bankacılığında, geleneksel bankacılıktan farklı bazı ilke ve kurallar bulunmaktadır. Bu durum katılım bankacılığında kullanılan ürünlerin farklılaşmasına ve kaynak çeşitliliğinin geleneksel bankalara göre sınırlı olmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada katılım bankacılığındaki İslami kural ve sınırların, katılım bankacılığı sektörünün kaynak yapısı ve maruz kaldığı likidite riski üzerindeki etkilerinin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, öncelikle katılım bankacılığında kullanılan fon toplama ve kullandırma yöntemleri açıklanmış, katılım bankacılığındaki likidite riski yönetimi usul ve esasları ortaya konmuştur. Ayrıca, katılım bankacılığı ve mevduat bankacılığı sektör bilançoları, bilanço yapıları ve vade yapıları itibarıyla karşılaştırılarak farklılıklar değerlendirilmiştir. Son olarak Türk katılım bankacılığı sektörünün likidite durumu İran, Malezya ve Sudan’la karşılaştırılmıştır. Mevduat bankalarının ve katılım bankalarının bilanço yapılarının karşılaştırılması sonucunda; bilanço yapıları arasında önemli bir farklılık bulunmadığı, bununla birlikte para piyasası işlemleri, menkul kıymet ödünç piyasası işlemleri, ters repo işlemleri ve TCMB’ye borçlar gibi bazı ürünlerin mevduat bankalarınca sınırlı seviyede kullanılmaktayken katılım bankalarınca kullanılmadığı, bunun yanı sıra menkul kıymetler portföyünün ve repo işlemlerinden sağlanan fonlar kaleminin bilanço içindeki ağırlıklarının katılım bankalarında mevduat bankalarına kıyasla belirgin bir şekilde düşük olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan likidite GAP analizi neticesinde ise katılım bankalarının mevduat bankalarından bir aya kadar vade diliminde olumsuz, diğer vade dilimlerinde olumlu ayrıştığı görülmüştür. Son olarak, Türk katılım bankacılığı sektörünün likidite düzeyinin, dünya İslami bankacılık sektörü ortalamasına kıyasla oldukça yüksek seviyede olduğu anlaşılmıştır. -------------------- Different from traditional banking, there are some principles and rules in participation banking, which has grown rapidly and has taken place itself as an important banking area both in the world and in our country in recent years. This situation leads to differentiation of the products used in participation banking and limited resource diversity compared to traditional banks. In this study, the effects of Islamic rules and limits in participation banking on the resource structure and liquidity risk of the participation banking sector are tried to be determined. In this context, first of all, fund collection and disbursement methods used in participation banking have been explained and the procedures and principles of liquidity risk management in participation banking have been introduced. In addition, the balance sheets of participation banking and deposit banking sectors were compared in terms of balance sheet structures and maturity structures and differences were evaluated. Finally, the liquidity situation of the Turkish participation banking sector has been compared with Iran, Malaysia and Sudan. As a result of comparing balance sheet structures of deposit banks and participation banks; it is observed that there is no significant difference between the balance sheet structures, however, some products such as money market transactions, securities borrowing market transactions, reverse repo transactions and debts to the CBT are used limitedly by deposit banks, while they are not used by participation banks. As well as, the weight of securities portfolio and repo transactions in the balance sheet is significantly lower in participation banks compared to deposit banks. As a result of the liquidity GAP analysis, it was observed that, the participation banks differentiated from deposit banks, negatively in “up to one month maturity tranche” and positively in the other maturity tranches. Finally, the liquidity level of the Turkish participation banking sector was found to be quite high compared to the world average of the Islamic banking sector.