Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Özel Hukuk Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HATİCE KARACAN
Danışman: TALAT CANBOLAT
Özet:4857 sayılı Kanun çerçevesinde fazla çalışma “kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır” şeklinde tanımlanmıştır. Denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. İşverenin talimatı üzerine fazla çalışma yapılır. Fazla çalışma için işçinin onayının alınması gerekir. Onay verdikten sonra işçi sağlık nedenlerine dayanarak fazla çalışma yapmaktan kaçınabilir. Fazla çalışma yapıldığı işçi tarafından ispatlanır. Şahit dahil her türlü delil fazla çalışmanın ispatında kullanılabilir. Bununla birlikte fazla çalışmanın ispatı ile ilgili olarak Yargıtay tarafından bazı kriterler benimsenmiştir. Bunlardan en önemlisi “hayatın olağan akışına uygunluk” kriteridir. Diğer kriterler işin niteliği, işyerinin kapasitesi, çalıştırılan işçi sayısı ve işyerindeki çalışma düzenidir. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Fazla çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. İşçinin sağlığı ve sosyal yaşamının korunması amacıyla fazla çalışma süresi sınırlandırılmıştır. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli işlerde gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz. Fazla çalışmalara ilişkin ücreti ödemeyen, işçiye hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında kullandırmayan, fazla saatlerde yapılacak çalışmalar için işçinin onayını almayan işveren veya işveren vekiline, bu durumda olan her işçi için yüz lira para cezası verilir. ABSTRACT Overtime is described at article 41 of Labour Code (Code No: 4857) as “overtime shall mean hours of work in excess of forty-five hours per week with in the scope of the provisions of the code”. In cases where the principle offsetting of hours of work is applied, any work, which exceeds a total of forty-five hours in certain weeks, shall not be considered overtime, provided that the average weekly working hours of the employee does not exceed the Standard weekly hours of work. Overtime shall be allowed as may be required for reasons such as national gains or the nature of the business or an increase in production. The employer instructs overtime. The consent of the employee must be obtained for overtime. After consent, the employee can avoid working overtime based on health reasons. Overtime has to be proved by the employee. Every evidence –including a witness- can be used to prove overtime. Some criterions have been accepted by Supreme Court to prove overtime. First of all theese is “appropriateness to life experiences”. The others are nature of the business, capacity of the factory, numbers of the employees working there, and shift in the factory. The wages payable for each hour of over time shall be fifty percent more than the wages payable to one standard hour of work. The employee who works overtime shall, at his/her own discretion, be entitled to use one hour and thirty minutes of free time for each hour of overtime instead of receiving wages. The employees shall use the free time they earn within six months during the working hours without any deductions from their wages. To protect employee’s health and social life, the amount of overtime is limited. The total period of overtime may not exceed two hundred and seventy hours per annum. No overtime shall be allowed in employments with a short or limited term based on health reasons and during the night shifts. Employers or employer’s representatives who fail to pay the wages related to overtime or fail to allow any employee to use the free time earned within six months or fail to obtain the approval of the employee for overtime work shall be liable to a fine of one hundred Turkish liras for each employee concerned.