İşyerinde uygulanan fiziksel aktivite ve ergonomi geliştirme programının çalışanların kas-iskelet ağrılarına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLKNUR YALÇIN

Danışman: AYŞE ERGÜN

Özet:

Bu çalışmanın amacı “Fiziksel Aktivite ve Ergonomi Geliştirme Programı”nın (FAVEP) çalışanların kas- iskelet ağrılarına etkisini belirlemekti. Bu çalışma ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel bir araştırmadır. Çalışma Mayıs 2013-Temmuz 2013 tarihleri arasında bir dondurma fabrikasının çalışanları ile yapılmıştır (N=700). Örnekleme araştırmaya katılmak için gönüllü olan, kriterlere uyan 120 çalışan alınmıştır. Çalışanlar basit rastgele sayılar tablosu ile 57 kişi girişim ve 63 kişi de kontrol grubuna ayrılmıştır. Veriler Çalışanı Değerlendirme Anket Formu, Görsel Kıyaslama Ölçeği (GKÖ), Nordic Kas-iskelet Sistemi Anketi, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ve Çalışanın Üst Ekstremitelerini Değerlendirme Formu (ÇÜEDF) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi, t testi, Mann-Whitney U testi, McNemar testi ve Wilcoxon testi kullanılmıştır. Çalışanların %87,5’i bel, %70,8’i sırt, %69,2’si boyun, %61,7’si omuz bölgesinde değişik şiddetlerde ağrı yaşadıklarını ifade etmiştir. Girişim grubunun ön test-son test ağrı puanları karşılaştırıldığında boyun, omuz, el bileği ve bel bölgelerinde son test puan ortalamaları ön testten istatiksel olarak anlamlı düşüktür. Girişim ve kontrol grubunun ÇÜEDF sonuçları karşılaştırıldığında ise girişim grubunda “kabul edilebilir postür” düzeyinde bulunan çalışanların oranı ön testte %0 iken, son testte %5,3’e ve daha ileri düzeyde değerlendirilmesi gerekli olan çalışanların oranı ön testte %31,6 iken, son testte %61,4’e yükselmiştir. Sonuç olarak; FAVEP çalışanların kas-iskelet bölgesindeki ağrı şiddetini-oranını ve üst ekstremitelerle ilişkili ergonomik riskleri azaltmada etkili bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Hemşire, işyeri, sağlığı geliştirme, fiziksel aktivite, ergonomi SUMMARY The Effects on Employees’ Musculoskeletal Pain of Physical Activity and Ergonomy Programme in Workplace The purpose of this study was to investigate the effects of physical activity and ergonomy programme on employees’ musculoskeletal pain. A quasi-experimental design with pre-testing, post-testing and a control group was employed. Study population included employees of an ice-cream factory between May 2013- July 2013 (N=700). Sampling group included 120 employees who were volunteers and met the criterias. By the help of simple randomized figures table 57 people were selected for intervention group and another 63 for control group. Self-description form for employee, Visual Analog Scale, Nordic Musculoskeletal Survey, International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), Rapid Upper Limb Assessment (RULA) were used for collecting data. Chi-square test, t test, Mann-Whitney U test, McNemar test and Wilcoxon test were used for analyzing data. The percentage of participants who experienced low back, back, neck and shoulder pain in different intensities are %87.5 percent, %70.8 percent, %69.2 percent and %61.7 percent respectively. When pre-test and post-test pain scores of intervention group were compared, the average post-test scores were significantly lower in neck, shoulder, wrist and low back regions than the pre-test scores. When the intervention and control groups’ RULA score compared, in the intervention group whereas proportion of employees found in “acceptable posture” level was %0 percent in pre-test, it was %5.3 percent in the post-test, and in the same group, proportion of employees in “further investigation and change may be needed” level was %31.6 percent in the pre-test, this rate increased to %61.4 percent in the post-test. As a result, FAVEP has been found effective in reducing the ergonomic risks associated with upper extremities and rate or intensity of musculoskeletal pain. Key words: Ergonomics, health promotion, nurse, physical activity, workplace