Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Abdullah Gül
Danışman: TİĞİNÇE OKTAR
Özet:Dünyada bankacılık sarraflara, sarrafların bankerlere, kurum olarak bankalara dönüştüğü Ortaçağda başlamıştır. Osmanllı İmparatorluğunda'da Galata sarrafları bankacılık faaliyetinin ilk adımlarını oluşturmuştur. Dolayısıyla dünyada bankacılık faaliyetleri ve Osmanlı'daki bankacılık faaliyetlerinin başlaması arasında bir benzerliğn varolduğu gözlenmiştir. Galata sarrafları, Osmanlı Devleti'nin bütün para ve kredi işlemlerini memur maaşları, iltizam yoluyla vergilerin toplanması gibi işlevleri yerine getirmişlerdir. 18.yy'da merkezi yönetimin zayıflaması savaş giderlerinin artması ve başlayan mali sorunlar, Kırım savaşı ile de kendini dahada göstermiş ve ülkede borçlanma dönemi başlamıştır. Bu borçlanma dönemi aynı zamanda yabancı sermayenin de ülkeye girişini başlatmıştır. Yabancı sermayenin girişi yabancı bankalarıda beraberinde getirmiştir. Yabancı bankalar daha çok ticari alanda faaliyet göstermişlerdir. 19. yy'daki bu gelişmelerin yanısıra tarım sektöründe çalışanların kredi gereksinimlerini karşılamak üzere kurulan sandıklar daha sonra bir bankaya dönüştürülmüştür. Yabancı bankacılığa bir tepki olarak milli bankacılık anlayışı Ziraat Bankası ile başlamıştır. Cumhuriyete kadar birçok milli banka kurulmuştur. Yine aynı dönemde Milli bankalar ile birlikte mahalli bankalarında kurulduğu gözlenmiştir. Cumhuriyetin ilk yılları yabancı sermayenin bankacılık sektöründe hakimiyetinin sürdüğü yıllar olmuştur. İzmir İktisat Kongresi'nde liberal politikaların rağbet görmesine karşın milli müesseselerin kurulması gerekliliği üzerinde de durulmuştur. Bu düşüncenin bin sonucu ülkede milli bankacılık hareketi başlamıştır. 1929-1930 Dünya ekonomik krizi ülkede devletçilik politikalarının uygulanmasını gerekli kılmış özel bankacılığın kurulması ve gelişmesini özendirici bir düzenleme yapılamamıştır. Ancak 1940'lı yıllardan sonra özel girişim bankacılığı Yapı ve Kredi Bankası ile başlamıştır. Araştırmamızın konusunu Cumhuriyetin döneminin ilk özel girişim bankası olma niteliğindeki Yapı ve Kredi Bankası oluşturmuştur. Araştırmanın birinci bölümünde Türkiye'de Cumhuriyet öncesi ve Cumhuriyet sonrası dönemde bankacılığın gelişimi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde; Yapı ve Kredi Bankası'nın kuruluş öncesi ve gelişmeler ele alınmıştır. Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucusu Kâzım Taşkent , Doğan Sigorta A.Ş. ve Demir-Toprak A.Ş üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde; Yapı ve Kredi Bankası'nın kuruluş ve faaliyetleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde; Yapı ve Kredi Bankası'nın Türk bankacılık sistemi içindeki yeri belirtilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölüme; Yapı ve Kredi Bankası'nın Türk Kültür ve Eğitim alanında yapmış olduğu çalışmalar ve bu alanlara katkıları üzerinde durulmuştur.