Matematik ve fizik alan ve alan eğitimi lisans ve lisansüstü programlarında ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ve ders içi uygulamalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DERYA DEMİROĞLU

Danışman: EMİN AYDIN

Özet:

Bu araştırmada, üniversitelerin Matematik ve Fizik Alan ve Alan Eğitimi Lisans ve Lisansüstü Programlarında kullanılan ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ve ders içi uygulamalar incelenmiştir. Bu çalışmada, matematik ve fizik alan ve alan eğitimi lisans ve lisansüstü programlarında, ölçme değerlendirme yaklaşımları ve uygulamalarının niteliğinin ve ölçme ve değerlendirmeye yönelik ders içi uygulamaların, betimsel ve kavramsal olarak ortaya koyulması amaçlamıştır. Nitel araştırma paradigmasına ve durum çalışması modeline uygun olarak düzenlenen bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevaplar aranmıştır: 1.Matematik ve Fizik Alan ve Alan Eğitimleri Lisans ve Lisansüstü Programlarında ölçme ve değerlendirme yaklaşımları, uygulamaları ve ders içi uygulamalar nasıldır? 2.Yükseköğretim kurumlarındaki Matematik ve Fizik Alan ve Alan Eğitimleri Lisans ve Lisansüstü Programlarında ders veren öğretim üyelerinin ölçme ve değerlendirme yaklaşımları nasıldır, nasıl bir modele sahiptir? 3.Matematik ve Fizik Alan ve Alan Eğitimleri Programlarında, programın lisans ve lisansüstü olması durumuna göre ölçme-değerlendirme yaklaşımları, uygulamaları ve ders içi uygulamalarında farklılıklar veya benzerlikler ortaya çıkmakta mıdır? 4.Matematik ve Fizik Alan ve Alan Eğitimi Programlarında, programın alan ve alan eğitimi bazında ölçme ve değerlendirme yaklaşım, uygulama ve ders içi uygulamalarında farklılıklar veya benzerlikler ortaya çıkmakta mıdır? 5. Ölçme ve değerlendirme yaklaşım, uygulama ve ders içi uygulamalarında programın matematik ve matematik eğitimi veya fizik ve fizik eğitimi programı olması (yani matematik ve fizik bazında) farklılıklar veya benzerlikler ortaya çıkmakta mıdır? Nitel paradigmaya ve durum çalışması modeline dayanan bu araştırmanın örneklemi, matematik ve fizik alan ve alan eğitimi lisans ve lisansüstü programlarında lisans ve lisansüstü dersler veren 4 öğretim üyesidir. Verileri nitel olan bu çalışmada, öğretim üyelerinin ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarını ve modelini tespit etmek üzere araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu; ölçme ve değerlendirme bağlamında ders içi pratiklerine dair verilerin toplanmasında ise yapılandırılmamış gözlem formu kullanılmıştır. Cebir II, Elektromanyetik Teori (Fen Edebiyat Fakültesinde gözlemlenenler), Cebir II ve Öğrenme Kuram ve Yaklaşımları (Eğitim Fakültesinde gözlemlenenler) olmak üzere dört farklı lisans; Cebir, Elektromanyetik Teori (Fen Bilimleri Enstitüsünde gözlemlenenler), Eğitimde Araştırma Yöntemlerine Giriş, Bilim Tarihi Ve Felsefesi (Eğitim Bilimleri Enstitüsünde gözlemlenenler) olmak üzere dört farklı yüksek lisans dersi dönem başından vize sonrasına kadar gözlemlenmiştir. Yapılan gözlemler ve görüşmelerde veri kaybını en aza indirmek amacıyla video ve ses kayıtları alınmıştır. Araştırmadan elde edilen nitel veriler, betimsel çözümleme, içerik çözümlemesi ve belge çözümlemesi ile yorumlanmıştır. Gözlem verilerinin çözümlenmesinde sınıflandırma yöntemi ve betimsel çözümleme, görüşme verilerinin çözümlenmesi ise sınıflandırma yöntemi ve kavramsal kodlama içeren içerik çözümlemesi kullanılmış ve kavramsal kodlama yapılırkennitel veri analizi programından yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, matematik ve fizik alan ve alan eğitimi programlarında ders veren 4 öğretim üyesinin ölçme ve değerlendirme yaklaşımları birbirinden farklılaşmakla birlikte benzer özelliklere de sahiptir. Ortaya çıkan bütün ölçme ve değerlendirme yaklaşımı modelleri, denetimli değerlendirme yaklaşımı, yargılayıcı değerlendirme yaklaşımı ağırlıklıdır. Çünkü Yüksek Öğretim Kurulu’nun ölçme ve değerlendirme stratejisi bunu gerektirmektedir. Diğer yandan, bu araştırmadaki her bir model, çeşitli nedenlerden dolayı biçimlendirici yaklaşıma da uygundur. Ayrıca, öğretim üyelerinin lisans ve lisansüstü programlardaki yaklaşımları ve ölçme değerlendirme uygulamaları birbirinden farklılaşmaktadır. Örneğin A değerlendirme yaklaşımı modeline sahip öğretim üyesi, lisans programında oldukça denetimli (formel), lisansüstü programında ise daha doğal (informel) bir yaklaşım sergilemektedir. Ayrıca, değerlendirme yaklaşımlarının alan programları ve alan eğitimi programlarında birbirinden oldukça farklılaşmaktadır. Örneğin, alan eğitimi programlarındaki öğretim üyeleri, alan programlarındaki öğretim üyelerine göre sürekli değerlendirme yaklaşımı ağırlıklı bir ölçme değerlendirme yaklaşımı modeline sahiptirler. Anahtar sözcükler: Ölçme ve değerlendirme, ölçme ve değerlendirme yaklaşımları, üniversite eğitimi, lisans eğitimi, lisansüstü eğitimi, matematik ve matematik eğitimi programları, fizik ve fizik eğitimi programları ABSTRACT This study aimed to present measurement and assessment approaches which are in use at undergraduate and post graduate programs of department of mathematics, physics, mathematics education and physics education; and in-class practices intended for measurement and assessment. In this research, which has qualitative research paradigm and has been designed as a case study, these questions have been investigated: 1. How are the measurement and assessment approaches which are in use at undergraduate and post graduate programs of department of mathematics, physics, mathematics education and physics education and how are in-class practices? 2. How are the measurement and assessment approaches of lecturers who lecture in undergraduate and post graduate programs of departments of mathematics, physics, mathematics education and physics education at universities and how are their measurement-assessment approach model? 3. Are there any differences and similarities among measurement-assessment approaches, practices and in-class practices of lecturers according to lecturing in undergraduate and post graduate programs of department of mathematics, physics, mathematics education and physics education? 4. Are there any differences and similarities among measurement-assessment approaches, practices and in-class practices of lecturers according to lecturing in field departments of mathematics and physics programs or field education departments of mathematics education and physics educationprograms? 5. Are there any differences and similarities among measurement-assessment approaches, practices and in-class practices of lecturers according to lecturing in mathematics department (mathematics and mathematics education programs) or physics department (physics and physics education programs)? The sample of this research consist of 4 lecturers who lectures in undergraduate and post graduate programs of department of mathematics, physics, mathematics education and physics education. In this research which has qualitative data, in order to determine measurement-assessment approches and measurement-assessment modelof lecturers, semi-structured interview form which had been prepared by the researcher and non-structured observation form were used. Algebra II, Electromagnetics Theory (in Faculty of Art and Sciences), Algebra II, Learning Theories and Approches (in Faculty of Educational Sciences) were observed as undergrudate lessons; and Algebra, Electromagnetics Theory (in Institute of Science),Educational Research Methods, History and Philosophy of Sciences (in Institute of Educational Sciences) were observed as post graduate lessons during the term until the lesson which is following mid-term exams. In order to reduce data lost in observations and interviews, sound and video recording were used. Qualitative data were analized by descriptive analysis, content analysis and document analysis. While analizing observation data, categorization method and descriptive analysis were used. While analizing interview data, categorization method and content analysis involving conceptional coding were used. While doing conceptual coding, it was benefited from a qualitative analysis program. According to the findings of this research, there are some differences among measurement-assessment approches and models of 4 lecturers who lectures in undergraduate and post graduate programs of department of mathematics, physics, mathematics education and physics education. On the other way, their approches have similarities in some way, relating to some contiditions. All the measurement- assessment approch models which were occured in this study are formal and summative assessment approach weighted, because of the conjuncture of measurement and assessment strategy according to the Council of Higher Education. On the other hand, all the measuremen-assessment model in this study has formative assessment approach because of various reasons. Besides, measurement and assessment approches and practices of lecturers change according to they lecture in undergraduate or post graduate program. For example, an lecturer seems to have formal assessment approach in undergraduate program, while he seems to have informal approach in post graduate program. In addition, measurement and assessment aproaches have differences according to the programs if they are field or field education program. For example, the lecturers who lectures in mathematics education and physics education programs have continuing measurement and assessment approach weighted model according to the lecturers who lectures in mathematics and physics (field) programs. Keywords: Measurement and assessment, measurement and assessment approach, higher education, undergraduate education, post graduate education, departments of mathematics and mathematics education, departments of physics and physics education