Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İsmail Ercan
Danışman: TURAN YILDIRIM
Özet:HÂKİM VE SAVCILARIN DİSİPLİN SORUMLULUĞU Hâkim ve savcılar görevlerini yerine getirirken belli güvencelere sahiptirler. Ancak onların mesleklerini bu güvenceler ışığında yürütmeleri, keyfi davranabilecekleri anlamına gelmez. Hâkim ve savcıların hesap verir olmalarını sağlamak için onların cezai, mali ve disiplin sorumluluğu düzenlenmiştir. Bu çalışmada “Hâkimler ve Savcıların Disiplin Sorumluluğu” incelenmiştir. Hukuk devletini “polis devlet”ten ayıran en büyük özellik, koyduğu hukuk kuralları ile kendisini bağlı görmesidir. Türkiye'de genelde yargının, özelde ise hâkim ve savcıların çözüm bekleyen en önemli sorunlarından biri, hâkim ve savcıların tabi olduğu disiplin rejiminde, hukuk devleti ile bağdaşmayacak düzenlemelerin yer almasıdır. Hâkim ve savcıların memur statüsünde olmamalarına, özellikle hâkimlerin görevlerini yürütürken bağımsız olmalarına karşın, yürürlükteki hukuk düzenimizde disiplin rejimi bakımından oldukça güvencesiz bir sistem öngörülmüştür. Soyut ve içeriği belirsiz suç tanımlamaları, disiplin usulünün derli toplu olarak düzenlenmemesi, hâkim ve savcıların disiplin yaptırımına karar veren Kurul’un oluşum biçi¬mi, tarafsızlık ve bağımsızlığı, kararlarının aleniliği ve onlara ulaşabilirlik önündeki engeller, idari başvuru yolunun yetersizliği, yargısal denetim yolunun kapalı olması, hâkim ve savcıların savunma haklarını kullanırken getirilen kısıtlamalar, sorunun çözümü için işaret edilmesi ve altı çizilmesi gereken hususlardır. ABSTRACT DİSCİPLİNARY RESPONSİBİLİTİES OF THE JUDGES AND THE PROSECUTORS The judges and the prosecutors have definite assurances when they fulfill their duties. However, practicing their professions under these assurances do not imply they can act arbitrarily. In order to ensure their accountability; criminal, financial and disciplinary responsibilities of judges and prosecutors are determined. The purpose of this study is to investigate the ‘Disciplinary Responsibilities of the Judges and the Prosecutors’. The most discrepancy between law state and police state is bindingness of the law state by the established rules. One of the most important problems to be dealt with the judgement in Turkey in general is that the disciplinary regulations implemented for judges and prosecutors which are mostly incompatible as per the rule of law . It has been foreseen unprotected system in terms of disciplinary regulation in our rule of law in effect even though judges and prosecutors are not in position of official officer and especially judges are independent while working. The matters to be solved and to be underlined are as follows; Definitions of crime which are very much abstact and content unknown, Unarranged of Disciplinary regulations well-organized, Format of formation of commission to make decisions regarding the disciplinary sanctions against the judges and prosecutors, Being independent and nonpartisan of the commission; The open decisions being publicity known and the hindrances on reaching the decisions, Insufficient way for appliying to Administrative remedy, Being close of the way of legal auditing; The restrictions imposed to the judges and prosecutors while exercising defense rights. İÇİNDEKİLER Sayfa No KISALTMALAR……………………………………………………………………......xii GİRİŞ…………………………………………………………………………………….1 BİRİNCİ BÖLÜM HÂKİMLİK VE SAVCILIK STATÜSÜ I. GENEL OLARAK…………………………………………………………………….3 II. HÂKİMLERİN BAĞIMSIZLIĞI VE TEMİNATI…………………………………..6 İKİNCİ BÖLÜM HÂKİM VE SAVCILAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI I. DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINA İLİŞKİN GENEL ESASLAR…………….......13 A. KAVRAM …………………………………………………………………….13 B. DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ..…………... .16 C. DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER…………...……….18 II. YÜKSEK MAHKEME BAŞKAN VE ÜYELERİ HAKKINDA ÖNGÖRÜLEN DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI……………………………………...33 A. ANAYASA MAHKEMESİ……………………………………………………33 B. YARGITAY……………………………………………………………………33 C. DANIŞTAY…………………………………………………………………….35 III. HÂKİMLER VE SAVCILAR KANUNU’NDA ÖNGÖRÜLEN SUÇ VE CEZALAR …………………………………………………………………...38 A. UYARMA CEZASI……………………………………………………….…. 40 B. AYLIKTAN KESME CEZASI……………………………………………….42 C. KINAMA CEZASI …………………………………………………….……..42 D. KADEME İLERLEMESİNİ DURDURMA CEZASI ………………….……45 E. DERECE YÜKSELMESİNİ DURDURMA CEZASI………………….…….48 F. YER DEĞİŞTİRME CEZASI…………………………………………….…..50 G. MESLEKTEN ÇIKARMA CEZASI………………………………………....59 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SORUŞTURMA USULÜ I. DİSİPLİN İHLALİNİN ÖĞRENİLMESİ……………………………………............63 A. İHBAR VE ŞİKÂYET………………………………………………………...63 B. TEFTİŞ………………………………………………………………………...66 C. RE’SEN ÖĞRENME………………………………………………………….66 II. İSNADIN CİDDİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ……………………………..67 III. DİSİPLİN SORUŞTURMASININ BAŞLATILMASI …………………………....71 IV. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA ………………….………………….………...72 A. ÖZELLİKLERİ ……………………………………………………………….73 B. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA İŞLEMİNİN ÖĞELERİ ………………....74 C. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILANLARIN HAKLARI …………………….79 D. SÜRE………………………………………………………………………….80 E. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA KARARININ KALDIRILMASI…………80 F. GÖREVE TEKRAR BAŞLATMANIN ZORUNLU OLDUĞU DURUMLAR………………………………………………………...82 G. SONUÇLARI……………………………………………………………........83 V. KARAR……………………………………………………………………………..83 A. KARAR MERCİİ……………………………………………………………..83 B. KARARIN VERİLİŞ USULÜ………………………………………………...90 VI. YENİDEN İNCELEME VE İTİRAZ YOLU………………….…………………..97 VII. YARGI YOLU………………………………………………………………….....98 VIII. DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI ………………………………..101 IX. CEZA MUHAKEMESİNİN DİSİPLİN SORUŞTURMASINA ETKİSİ………..102 X. AFFIN DİSİPLİN SUÇLARINA ETKİSİ…………………………………………103 A. GENEL OLARAK………………………………………………….……….106 B. TÜRKİYE’DEKİ AF YASALARI………………………………………….107 XI. ERTELENMİŞ CEZALARIN DİSİPLİN MUHAKEMESİNE ETKİSİ………...108 XII. DİSİPLİN CEZALARINDA ÖZEL DURUMLAR……………………………..108 A. MESLEKTEN AYRILANLARA DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİ……... .109 B. DİSİPLİN CEZALARININ GERİ ALINMASI……………………………..109 C. DİSİPLİN CEZALARININ ERTELENMESİ………………………………111 D. DİSİPLİN CEZALARINDA FİKRİ İÇTİMA……………………………....112 E. DİSİPLİN CEZALARINDA TEKERRÜR…………………………………..115 F. DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI……………………………….116 G. DİSİPLİN CEZALARINDA İYİ HAL VE İNDİRİM………………………118 H. ŞİKÂYETTEN VAZGEÇME ……………………………………………....119 SONUÇ………………………………………………………………………………..120 KAYNAKÇA………………………………………………………………………....126