Hulasat al-Hisap adlı eserin geometri öğretimi açısından incelenmesi ve yeni müfredat ile karşılaştırılması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURTEN YEL

Danışman: Ahmet Şükrü Özdemir

Özet:

HULASAT AL-HİSAP ADLI ESERİN GEOMETRİ ÖĞRETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ VE YENİ MÜFREDAT İLE KARŞILAŞTIRILMASI Bu araştırmada Kuyucaklızade Mehmet Atıf Efendi’nin 1826 yılında tamamlamış ve hazırlamış olduğu, Bahaeddin Amili’ye ait Hulasati’l Hisâb isimli eserin bir Osmanlıca tercümesi olan, “Nihâyetü’l- Elbâb Fî Tercemeti Hulâsati’l- Hisâb” isimli eserin geometri ve cebir anlatan kısmı, transkripsiyonu yapılarak günümüz Türkçe’sine çevirilmiştir. Araştırmanın bu kısmında döküman analizi modeli kullanılmıştır. Bu eser yeni matematik müfredatına göre geometri ve cebir öğretimi açısından incelenerek eserde günümüzden farklı olarak kullanılan kavramlar, yöntemler ve teknikler doküman analizi ile araştırılmıştır. Eserde klasik matematiksel sembollere yer verildiği için yapılan işlemler modern matematik sembolleri kullanılarak yeniden ifade edilmiştir. Eserdeki başlıca kullanılan kelimeler ve matematik terimlerinin anlamları ile ilgili bir sözlük oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler: Hesap, Geometri, Matematik, Problem Çözme, Bahaeddin Amili, ABSTRACT THE EXAMINATION OF THE BOOK NAMED HULASAT AL-HİSAP IN TERMS OF TEACHING GEOMETRY AND COMPARING IT WITH THE NEW CURRICULUM In this research, the “Nihâyetü’l- Elbâb Fî Tercemeti Hulâsati’l- Hisâb”, which is an Ottoman Turkish translation -made by Kuyucaklızade Mehmet Efendi in 1826- of Hulasati’l Hisâb by the author Bahaeddin Amili, was translated into current Turkish. The geometry and algebra parts of the book were translated. In that section of the research, document analysis model was used. The book was studied in terms of geometry and algebra with respect to new mathematics curriculum, in addition, concepts, methods and techniques, which are different from new ones, were searched by document analysis. Operations were represented again with the modern mathematical symbols due to the reason that classical mathematical symbols had used in the book. A dictionary, which includes frequently used words in the book and meanings of mathematical terms, was prepared. Key Words: Calculation, Geometry, Mathematic, Problem Solving, Bahaeddin Amili