ÖRGÜT KÜLTÜRÜ DEĞERLERİ İLE ÖRGÜTSEL ÖĞRENME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSUHAN ALPKAN

Danışman: Nihal Kartaltepe Behram

Özet:

Örgüt kültürü ile örgütsel öğrenme arasındaki ilişkiyi inceleyen çok fazla sayıda araştırma olmasına rağmen, az sayıda nedensel araştırma farklı örgüt kültürü değerlerinin örgütsel öğrenme boyutlarına olan etkisini incelemiştir. Bu araştırma ile bu eksiklik giderilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, lojistik sektöründe çalışanların örgüt kültürü değerleri ve örgütsel öğrenme algılarını saptamak; öğrenme ile örgüt kültürü değerleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemek ve belirlemektir. Çalışmada anket yöntemi uygulanmıştır. Örgüt kültürü değerlerini ölçmek için, Cameron ve Quinn’in geliştirdiği, Rekabetçi Değerler Modeli’nden (CVF); örgütsel öğrenme algısının belirlenmesi amacıyla Teo, Wang ve arkadaşlarının geliştirdiği Örgütsel Öğrenme Kapasitesi ölçeğinden faydalanılmıştır. Bu çalışmada İstanbul’da faaliyet gösteren lojistik işletmelerinde çalışan 251 beyaz yakalı kişiden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Verilerin analiz sürecinde öncelikle geçerlik ve güvenirlik analizi gerçekleştirilmiş, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile anket ölçekleri Yapısal Eşitlik Modeli çerçevesinde test edilmiştir. Sonrasında ise betimleyici analiz; varyans analizi, korelasyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi, t-testi, ANOVA analizi uygulanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde AMOS 24.0 ve SPSS 25.0 istatistik programları kullanılmıştır. Örgüt Kültürü Ölçeğinin açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile Yapısal Eşitlik Modeli çerçevesinde test edilmesi sonucunda örgüt kültürü değerleri alt boyutları dört faktörlü orijinal ölçeğin aksine üç özellik altında toplanmıştır: “Hiyerarşik Piyasa kültürü”, “Klan kültürü” ve “Adhokrasi kültürü”dür. Araştırma sonucunda; lojistik sektöründeki örgütsel öğrenme algısı ile örgüt kültürü değerleri arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiş; çalışanların örgütsel öğrenme yönelimleri ile ilgili değerlendirmelerinin, örgüt kültürü değerleri boyutlarının çoğundan anlamlı ve pozitif şekilde etkilendiği görülmüştür. Diğer kültür boyutlarına kıyasla klan kültür tipinin örgütsel öğrenmeyi nispeten daha fazla; adhokrasi kültürünün ise nispeten daha az etkilediği görülmüştür. Bu sonuçlara göre örgüt kültürünün, örgütsel öğrenme faaliyetlerinde kilit bir unsur olduğu işletmelerce dikkate alınmalı ve öğrenmeyi destekleyen şekilde örgüt kültürü geliştirilmelidir. -------------------- Although there are many studies examining the relationship between organizational culture and organizational learning, a few causal studies have focused the effect of different types of organizational culture on organizational learning factors. With this study, this deficiency was tried to be filled. The purpose of this study was to explore the organizational culture and organizational learning perceptions of employees in the logistics sector; to examine and determine whether there is a significant relationship between organizational culture values and learning. Questionnaire methodology was applied in this research. Organizational Culture Assessment Instrument (OCAI), developed by Cameron and Quinn (1999), was used in order to find out organizational culture values and Organizational Learning Capacity scale developed by Teo, Wang et al. was used order to determine the perception of organizational learning. In this study, the data obtained from 251 white-collar employees working in logistics companies operating in Istanbul were analysed. In the process of data analysis, firstly, validity and reliability analysis were performed and exploratory and confirmatory factor analysis and questionnaire scales were tested in the framework of Structural Equation Model. Then descriptive analysis, variance analysis, correlation analysis, multiple linear regression analysis, t-test and ANOVA analysis were applied. AMOS 24.0 and SPSS 25.0 statistical programs were used to analyze the research data. As a result of being tested under the framework of the Structural Equation Model with exploratory and confirmatory factor analysis, organizational culture sub-dimensions were collected under three factors unlike the original four-factor scale of Organizational Culture Assessment Instrument. These factors are “Hierarchical Market Culture”, “Clan Culture”, and “Adhocracy Culture”. Results indicated that there was a significant and positive relationship between organizational learning perception and organizational culture values in the logistics sector. It was also seen that the evaluations of the employees about organizational learning orientations were significantly and positively influenced by most of the factors of organizational culture values. Compared to the other culture factors, it was found out that the clan culture type had a relatively higher effect on organizational learning while adhocracy culture had relatively less effect. Based on these results, it was recommended for organizations to consider organizational culture as a key element in organizational learning activities, and organizational culture should be developed in a way to support learning.