Halis Ayhan hayatı eserleri ve eğitim görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mubarek Erkul

Danışman: MUSTAFA USTA

Özet:

Halis Ayhan; araştırmacı, bilim adamı, eğitimci ve idareci olarak Türkiye’de din eğitim ve öğretimi sahasında önemli bir yere sahiptir. Bu durum gerek bilimsel, idarî veya başka amaçlarla düzenlenen sempozyum, panel ve toplantılarda yaptığı konuşmalar, katıldığı müzakereler, sunduğu pratik öneriler, yazdığı makale ve kitaplarında ortaya koyduğu fikir, eleştiri, bilimsel-metodik değerlendirme ve sonuçlar; gerekse de idarî üst makamlara diğer uzmanlarla beraber sunduğu değerlendirme ve teklifler incelendiğinde açıkça görülmektedir. Ayhan, yaklaşık kırk yıldır yazdığı eserlerinde ortaya koyduğu fikir, eleştiri, değerlendirme ve sonuçlarla sahasında olgun, yetkili, gerçekçi ve bağımsız bir bilim adamı portresi ortaya koymuştur. Özellikle Türkiye’de din eğitim ve öğretiminin hassasiyet ve tartışmaları göz önünde bulundurulursa, O’nun bu donanım ve özelliklerinin önemi daha da belirginleşmektedir. Bunun yanında Ayhan’ın bilim adamı olarak bir başka özelliği de tutarlı olmasıdır. O’nun eserlerinde ortaya koyduğu fikir, değerlendirme, sonuç ve önerilerde tekrarlar göze çarpsa da, bu durum gerçekte Ayhan’ın din eğitim ve öğretimi konusunda bakış açısının baştan beri değişmelere ve gelişmelere açık olmakla birlikte olgunlaşmış şeklini aldığı ve zamanla temel fikirlerinin değişmediğini göstermektedir. Tezimize konu olan Ayhan’ın yaygın eğitimden ziyade örgün eğitimle ilgilendiği görülmektedir. Bu çerçevede şartlar ne olursa olsun Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersinin zorunlu olması ve fakat devletin gimi altında yapılmasından yanadır. Bu sebeple hemen hemen bütün eserlerinde, din eğitim ve öğretiminin hukukî temellerini ısrarla vurgulamakta; tüm değerlendirme ve önerilerini Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 32. maddesi ve Anayasa’nın 24. maddesindeki hukukî temellere dayandırmaktadır. SUMMARY Halis AYHAN has got an important place in religion education and instruction section as researcher, scientist, instructor and administrator. This distinguished situtation can in his scientific, administrative or with other aims organized symposium, speech made at the panel and meetings , participated negotiotions, presented practical suggestion, idea, criticism, scientific-methodic evaluation and results in the issued articles and books also evaluation and proposals presented to the administrative superior offices can clearly be seen. When his issued ideas, crticism and evaluation in his products for about forty years are inspected and evaluted the result can clearly be seen that AYHAN brought out a mature, authorized, realist and independent portreit. Especially ,when the sensitivity and arguments of religion education in Turkey is taken into consideration, his special position and pecularity can be understood better. Beside these AYHAN is cohorent as a scientist. The repetations in his ideas ,evaluatings, results and suggestions in his products give that AYHAN’s basic ideology and view of aspect on religion education are open to the devolopements and changings but when they become mature (experienced) they do not change by the time. The subject to our thesis is that AYHAN interested more in particular education rather than widespread (diffused) education. In this view of aspekt he means that it does not matter what the circumstances are but the religion culture and education has to be obliged and performed under control(inspecting) of the state. Depending on this he insistently gives the legal fundaments of the religion culture and education in every product of him; his evaluating and suggestion depend on Unification and Instruction Law, 32nd article of the National Education Basic Law, judical fundaments in the 24th article of the constitution law.