Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat Güngül
Danışman: RAHMİ DENİZ ÖZBAY
Özet:Bu çalışmada 1923-1950 yılları arası Türkiye'de sanayileşme çabaları, model arayışları ile iktisadi ve siyasi dönüşümün bu model arayışına etkileri incelenecektir. Özel dönem ayrımları yapılarak kronolojik bir yöntem kullanılmış ve çalışma sayısal veriler ve tablolar ile desteklenmiştir. Ayrıca bu kronolojik akışı belirleyecek parametreler üzerinde tek tek durulmuştur. Siyasi olaylar ve yorumlamalar çalışmanın başında ana öğe olarak kurgulanırken, çalışma tamamlandığında ana öğe olmaktan çıkıp yardımcı öğe olmuştur. Sanayileşme çabaları Cumhuriyetin ilk yıllarında liberal politikalar ve özel sektör üzerine kurgulanmaya çalışılırken, Dünya Buhranı’ndan sonra bu kurgu değiştirilerek, devlet öncülüğünde sanayileşme politikasına geçilmiştir. Gerekli altyapı ve kurumlar oluşturulduktan sonra Rusya'dan örnek alınan planlı sanayileşme modeli İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesine kadar uygulanmıştır. Savaş tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de birçok faktörü olumsuz etkilemiş ve sanayileşme atılımları askıya alınmıştır. Savaş sonrası tekrardan devlet öncülüğünde planlı sanayileşme modeline dönülmek istenilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında istenilen hedeflere ulaşılamasa da Büyük Buhran'dan sonra uygulanan planlı sanayileşme modelinde başarılı olunmuştur. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra devlet öncülüğünde planlı sanayileşme modeli uygulanmak istenilmiş fakat siyasi konjonktürün değişmesi, dış yardım ve müdahalelerle uygulanacak bağımlı bir sanayi planını ortaya çıkarmıştır. Anahtar Kelimeler: Büyük Buhran, İkinci Dünya Savaşı, Planlı Sanayileşme, Süleyman Vaner Planı, 1946 Devalüasyonu ABSTRACT In this study, industrialization efforts, model researches and effects of the financial and political transformation on such model researches between 1923and 1950 in Turkey shall be reviewed. Special periodic separations are conducted, and a chronological method is used and the study is supported by numerical data and tables. Furthermore, emphasis is individually on parameters, which shall determine this chronological flow. While any political events and comments are determined as main members at the beginning of the study, when the study is completed, they cease to be main members and become secondary members. While industrialization efforts are setup by liberal policies and private sector in first years of the Republic, such setup changes after the World Crisis, and they pass to the industrialization policy under the guidance of the government. After necessary infrastructure and facilities are established, this model is implemented by the planned industrialization model, which is taken as an example in Russia, until the Second World War erupts. The war affects most facts adversely in Turkey as well as in the world and the industrialization efforts are suspended. They desire to return to the planned industrialization again under the guidance of the government after the war. Even if the targets are not achieved in first years of the Republic, they accomplish in the planned industrialization model after the Big Crisis. They desire to implement the planned industrialization model under the guidance of the government after the Second War, and the changed political conjuncture reveals a dependent industrial plan to be implemented by foreign aids and interventions. Key Words: Big Crisis, Second World War, Planned Industrialization, Suleyman Vaner Plan, 1946 Devaluation.