İhracat teşviklerinin etkinliği : karşılaştırmalı bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yusuf Gül

Danışman: AYŞE GÜNER

Özet:

İhracat, bir ülkenin gerek ekonomik kalkınmışlık gerekse diğer iktisadi amaçlarını gerçekleşmek için hedef alınan temel argümanlardan bir tanesidir. Bu sebeple ihracatın artırılması tüm ülkeler açısından önem arz etmektedir. Türkiye’de 1980’de 24 Ocak istikrar kararlarının alınmasıyla ithal ikameci politikalardan vaz geçilerek serbest piyasa ekonomisine geçiş yapılmıştır. Bu geçiş sonrası ihracata verilen teşvikler çoğunlukla ihracatı doğudan destekleyen nakdi teşvikler şeklinde kendini göstermiştir. 1990’lı yıllara gelindiğinde Türkiye teşvik mevzuatı, Avrupa Birliği (AB) ve Gümrük Birliği mevzuatlarının uyumlaştırılması kapsamında yapısal bir dönüşüme girerek ihracata doğrudan sağlanan nakdi yardımlar kaldırılmıştır. Günümüzde AB mevzuatı ile uyumlu bölgesel ve vergisel teşvikler yoğunlukla kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı bir taraftan Türkiye’de ihracata sağlanan AB mevzuatı ile uyumlu bölgesel ve vergisel teşviklerin ihracata ne kadar katkı sağladığını tespit ederek iç verimlilik analizi yapmak, diğer taraftan seçilmiş bazı ülkelerin ihracata sağladığı desteklerin ihracat üzerindeki başarısını tespit edip Türkiye verileri ile karşılaştırarak dış verimlilik analizi yapmaktır. Bu bağlamda Türkiye’nin ihracata sağladığı desteğin türlerine, miktarlarına, yıllar itibariyle meydana gelen değişikliklerine yer verilerek ihracat üzerindeki başarısı incelenmiştir. Aynı şekilde seçilmiş bazı ülkelerin dış ticaret yapıları, ihracata sağladığı destekler ve bu desteklerin ihracat üzerindeki başarısı analiz edilerek Türkiye ile karşılaştırılması yapılmıştır. -------------------- Export is one of the main aims of a country in order to accomplis economic development and other economic objectives. For this reason, increasing exports is important for all countries. Within this respect, Turkey has made the transition from the import substitution policies to a free market economy with the stability decisions of 24 january 1980. The incentives given to exports after this transition have mostly been applied in the form of cash incentives that directy support exports. In the 1990s the Turkish incentive legislation has passed through a structural transformation within the scope of harmonsng its legislation with EU and Customs Union and directly provided cash grants to exports were abolished.Currently, regional incentives and tax incentives compatible with EU legislation are being used intensively. The aim of this study is to make an internal efficiency analysis by identifying how much these incentives have contributed to provide an external analysis by examinig the success of export incentives of selected countries and comparing the data with Turkey, on the other hand.within this context, the types and amount incentives and the changes through years in Turkey has been examined and the successof these incentives have been analysed.likewise, The foreigh trade structurecand the effective ness of incentives provided to export of selected countries(Germany, Belgium, Italy, Luxembourg, Finland, Mexico) have bean addressed and compared with the export incentive system in Turkey.