Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HARUN TAKCI
Danışman: ALİ DURUSOY
Özet:İBN SİNA’DA KATEGORİLER VE KAYNAKLARI Büyük Türk ve Müslüman filozof İbn Sînâ İslam düşünce dünyasının ve İslam felsefesinin zirvesinde yer alan ender şahsiyetler biridir. Bu yönüyle onun kurmuş olduğu felsefi sistemin ve kaleme almış olduğu eserlerin kendinden sonraki hemen bütün dönemleri derinden etkilemiş ve onların felsefi yaklaşımlarını belirlemiş olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla onun hakkında ülkemiz sathında yapılan çalışmaların özellikle de mantık bilimi alanındaki çalışmaların nicelik ve niteliği giderek olumlu yönde artış göstermektedir. İbn Sînâ’nın Kategoriler anlayışını konu alan bu çalışma Kategoriler’in mantık alanındaki konumu ve önemini tespit etmeye yönelik olarak geliştirilmiştir. Mantık biliminin en başında yer alan Kategoriler, bir yönüyle mantığa giriş, diğer bir anlamda ise felsefeye giriş kitabı olma hususiyeti kazanmıştır. Bu hususu belirginleştirmek amacıyla İbn Sînâ’ya kaynaklık eden filozoflar ve onların metinleri, İbn Sînâ’nın Kategoriler adlı eseriyle birlikte incelenmiştir. Öncelikle Aristoteles ve Hellenistik dönem şarihlerinin metinleri, ardından da Fârâbî’nin metinleri ele alınmış olup, bağlamına göre özellikle Tusi’nin metninde İbn Sînâ’nın hangi ölçüde kaynak etmiş olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre İbn Sînâ’nın kaynakları arasında başta Aristoteles ve şarihler olmak üzere Fârâbî gibi ondan önceki filozofların bulunduğu ve ondan sonraki dönemlere de önemli ölçüde kendisinin kaynaklık etmiş olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler : Felsefe, İslam Felsefesi, Mantık, İbn Sînâ, Kategoriler, İbn Sînâ’nın Kaynakları ABSTRACT CATEGORIES IN IBN SINA AND HIS RESOURCES The great Turkish and Muslim philosopher Ibn Sînâ is one of the rare personalities who take place at the height of the Islamic world of thought and Islamic philosophy. In this respect, it is possible to say that the philosophical system that he founded and the works he has received have deeply influenced almost all subsequent periods and determined their philosophical approaches. Therefore, the quantitative and qualitative nature of the studies carried out on the part of our country, especially in the field of logic knowledge, is gradually increasing in positive direction. This work on Ibn Sînâ's categorical concept has been developed in order to determine the position and importance of the Categories in the field of logic. Categories at the beginning of logic science have gained the feature of being an introduction to logic in one direction and an introduction book in philosophy in another sense. To clarify this point, the philosophers and their texts which were the origin of Ibn Sînâ were studied together with Ibn Sînâ's Categories. First, the texts of Aristotle and Hellenistic periodicals, followed by the texts of Fârâbî, were tried to be determined, in particular according to their context, the extent of Ibn Sînâ 's source in the text of Tusi. According to this, among the sources of Ibn Sînâ, it is seen that there were philosophers before him, such as Aristotle, commentators and al-Fârâbî, and he was a source of considerable time in the subsequent periods. Keywords : Philosophy, Islamic Philosophy, Logic, Ibn Sînâ, Categories, Ibn Sînâ’s Resources