Türkiye-Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt ticari ilişkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SÜMEYRA ÇAYAN

Danışman: HÜLYA KAYALI

Özet:

Bu tez çalışması, Türkiye’nin dört Körfez ülkesi (Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Kuveyt) ile olan dış ticaretini incelemektedir. Bu çalışmada, önce her ülkenin dış ticareti genel olarak incelenmiş, daha sonra bu ülkelerin Türkiye ile olan dış ticareti Standart Uluslararası Ticarî Tasnif (Standard International Trade Classification-SITC) kriterleri ışığında incelenmiştir. Bu tez çalışması, Türkiye’nin bu ülkelerle olan dış ticaretini neden-sonuç ilişkisi içerisinde inceleyerek, yükseliş ve düşüşleri ortaya koymayı ve bunları tahlil etmeyi hedeflemektedir. İncelemeye konu olan küçük fakat yüksek sermaye birikimine sahip dört Körfez ülkesi petrole aşırı bağımlı ekonomilerini çeşitlendirmek için yeni yatırım alanları aramaktadırlar. Bu ülkelerin nüfusları oldukça az olmasına rağmen genç nüfusun genel nüfusa oranı yüksektir. Bu demografik yapı bu ülkelerin cazip birer tüketim pazarı haline gelmesinde önemli bir etkendir. Kültürel ve tarihî bağlar bu ülkelerin Türkiye ile ticarî bağlar kurmalarını kolaylaştıran nedenlerin başında gelmektedir. Bu ülkelere yönelik dış ticaretin gelişmesinin önündeki en önemli engel ise Türkiye’den bu ülkelere giden en kısa yolların halen iç istikrar sorunları yaşayan Irak veya Suriye’den geçiyor olmasıdır. Türkiye’nin bu ülkelerle olan dış ticaretindeki diğer bir engel ise dış ticaretin yeterince kurumsallaşmamış olmasıdır. Diğer bir ifadeyle tarafların hükümet ve hükümet-dışı kuruluşlarının dış ticaretteki düzenleyici ve istikrar kazandırıcı rolü oldukça zayıftır. Bu durum, dış ticaretteki ani düşüş ve yükselişlerin de nedenlerinden birisidir. Bu tez çalışmasında, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verileri ve Dış Ticaret Müsteşarlığı İstatistikleri ile ilgili ülkelerin bakanlıklarının ve istatistik enstitülerinin verileri kullanılmıştır. ABSTRACT This thesis analyses the trade between Turkey and four Gulf countries namely, Bahrain, United Arab Emirates, Qatar and Kuwait. The methodology for each country starts with the general geographic characteristics, continues with foreign-trade and concludes by analyzing the trade between the country and Turkey according to Standard International Trade Classification (SITC). The thesis aims to analyze the rises and falls through the glass of causality. These four Gulf Countries, small yet with an accumulated capital, are looking for opportunities of investment for reasons of diversifying their highly oil dependent economies. Their populations are relatively small yet highly diversified due to the high number of migrant workers. However, their birth rate is well below the world average. This makes them a lucrative consumer market. One of the most important factors in their trade with Turkey is the cultural ties. There are impediments as well as opportunities. First are the lines of communication from Gulf to Turkey have to pass through either Iraq or Syria, both of which are prone to destabilization at any time. The second impediment is the institutionalization. Turkey’s trade with Gulf countries are not founded upon solid bases in terms of institutionalization unlike European countries. This explains the sharp declines and rises in some products. Lack of overarching platforms poses the biggest challenge to trade with these countries. This thesis used the data from Turkish Statistics Authority (Türkiye İstatistik Kurumu-TUİK) and statistical data of various sources such as Turkish Undersecretariat for Foreign Trade and statistical institutions of respective countries. These four Gulf countries publish and up-to-date trade data. In this thesis, trade with these four Gulf Countries has been analyzed to provide a basis for analysis for future projection.