Bipolar bozukluk tanısı almış hastalarda kardiyometabolik risklerin ve ilaç kaynaklı problemlerin saptanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seonkyeong Yang

Danışman: BETÜL OKUYAN

Özet:

Bipolar Bozukluk Tanısı Almış Hastalarda Kardiyometabolik Risklerin ve İlaç Kaynaklı Problemlerin Saptanması Seonkyeong Yang; Danışman: Yrd. Doç. Dr. Betul Okuyan, Klinik Eczacılık Anabilim Dalı. Amaç: Çalışmamızda bipolar bozukluk tanısını alıp, en az üç aydır ilaç kullanan hastaların kardiyometabolik risklerinin, tanı ve tedavi rehberlerindeki kardiyovasküler hastalık ve metabolik sendrom tanı kriterleri kullanılarak ve çeşitli kardiyometabolik belirteçlerin serum düzeylerine bakılarak saptanması ve yine bipolar hastalarında ilaç kullanımının değerlendirilmesi ve olası ilaç kaynaklı problemlerin retrospektif saptanması amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Çalışmamız, 24 Nisan - 30 Temmuz 2014 tarihleri arasında psikiyatri polikliniğine başvuran, DSM-IV-TR kriterlerine göre bipolar bozukluk tanısı almış ve en az üç aydır ilaç tedavisi alan hastalar ile gerçekleştirilmiştir. Antipsikotik kullanan hastaların yan etkileri, ‘Liverpool Üniversitesi Antipsikotiklerin Yan Etkilerini Değerlendirme Ölçeği (LÜAYEDÖ)’; hastaların tedaviye uyuncu ‘Morisky İlaç Tedavisine Uyum Ölçeği (MMAS-8-Madde)’ ile restrospektif olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan 60 hastanın (39 kadın, 21 erkek) yaş ortalaması 41.8±14.3 olarak hesaplanmıştır. Çalışmamızda metabolik sendrom sıklığı %46.7 olarak belirlenmiştir. Yan etki şiddeti ile ilaç uyuncu arasında ters yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon bulunmuştur (r=-0.441, p<0.01). Sonuç: Klinik eczacıların ilaç danışmanı olarak ilaç ile ilgili problemlerin değerlendirilmesi ve önlenebilmesi için bipolar hastaların tedavisine iştirak etmesi gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: bipolar bozukluk, kardiyometabolik risk, antipsikotik, ilaç uyuncu, klinik eczacı SUMMARY Evaluation of Kardiometabolic Risk and Drug-related Problems in Patients with Bipolar Disorder Seonkyeong Yang; Supervisor: Assist.Prof.Dr. Betul Okuyan, Clinical Pharmacy Department Objective: The aim of the study is to evaluate cardiometabolic risk, medication use and potential drug-related problems in patients treated for at least 3 months for bipolar disorder using the Framingham 10 year coronary heart disease risk score and the revised NCEP ATP III metabolic syndrome criteria and measuring serum levels of multiple indicatiors of cardiometabolic risk. Methods: The study was conducted at the psychiatry clinic of the Haydarpaşa Numune Training and Research Hospital on patients with bipolar disorder who fulfilled the DSM-IV-TR diagnostic criteria for bipolar disorder between April 24 and July 30, 2014. The Liverpool University Neuroleptic Side Effect Rating Scale (LUNSERS) was used to retrospectively assess the prevalence and intensity of side effects in antipsychotic treated patients and the Morisky Medication Adherence Scale (MMAS-8-Item) was used to retrospectively evaluate patients’ medication adherence. Results: The mean age of 60 patients (39 female, 21 male) was 41.8±14.3. Metabolic syndrome was present in 46.7% of patients. There was a statistically significant negative correlation between medication adherence and the prevalence and intensity of side effects (r=-0.441, p<0.01). Conclusion: Clinical pharmacists as a drug advisor, should involve in management of patients with bipolar disorder for detecting and preventing potential drug-related problems. Key Words: bipolar disorder, cardiometabolic risk, antipsychotic, medication adherence, clinical pharmacist.