İstanbul/Moda'da oturan kadınların meme kanseri bilgi düzeyleri, bilgi kaynakları ve meme sağlığı ile ilgili uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYÇA DEMİR YILDIRIM

Danışman: Ayşe Nilüfer Özaydın

Özet:

1. Araştırmanın amacı, İstanbul/Moda’da oturan, 40–69 yaş arası kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri, bilgi kaynakları ve meme sağlığı ile ilgili uygulamalarını değerlendirmektir. Araştırmanın tipi kesitseldir. Araştırmanın evreni 6123, örneklemi 1398 kadındır. Örneklemdeki 1271(%90,9) kadından veri toplanmıştır. Veriler Eylül 2010-Nisan 2011 tarihleri arasında toplanmış ve SPSS11.0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Kadınların meme kanseri, erken tanı ile tedavi ve tarama programları hakkında genel bilgileri yüksek, ancak tarama programına katılımları (%53.6) düşüktür. Kadınların mamografi çektirmeme nedenleri arasında en çok mamografi çektirmek gerektiğini bilmeme (%43.6) bulunmuştur. Kadınlar en fazla televizyondan meme kanseri hakkında bilgi aldıklarını belirtirken (%67.2), sağlık personelinden en az yararlandıklarını (%22.1 doktor, %2.8 hemşire) belirtmişlerdir. Meme kanseri risk faktörlerinden ileri yaş, kadınların yarısı (%52.8) tarafından bilinirken, birinci derece akrabada meme kanseri olması en çok bilinen (%96.5) risk faktörü idi. Eğitim düzeyi yüksek, hane-halkı sayısı az, aylık geliri yüksek, sosyal güvencesi olan ve her gün gazete okuyan kadınların son iki yıl içinde daha çok mamografi çektirdiği saptanmıştır. Taramanın ne zaman, ne sıklıkta ve kimlere yapıldığının risk grubundaki kadınlar tarafından iyi bilinmesi gerekmektedir. Araştırma grubundaki kadınların genel bilgi düzeyleri yüksek, tarama programlarına katılımları düşüktür. Tarama programlarına katılımın düşüklüğünün en önemli nedeninin, hedef gruptaki kadınların taramaya katılımlarının gerekliliğini bilmemeleri olduğu saptanmıştır. Sürekli, tekrarlayarak en fazla belirtilen bilgi kaynağı, televizyondan taramalara ilişkin net bilgi verilmesi ile mamografik taramalara katılım arttırabilecektir. Anahtar Kelimeler: Erken tanı, klinik meme muayenesi, korunma, mamografi, meme kanseri risk faktörleri 2. SUMMARY The Level of Breast Cancer Knowledge, Sources of Knowledge and the Application about Breast Health of Women Residing in Moda/İstanbul The objective of this study is to evaluate the knowledge of women on breast cancer that are in the risk group with the age of 40–69 and residing in Moda/İstanbul, as well as the sources of knowledge and the applications about breast health. The type of the research is cross-sectional. The population and the sample of the research are 6123 and 1398 women, respectively. The data has been collected from 1271 (%90,9) women in the sample between September 2010 and April 2011 and evaluated by SPSS 11.0. The general knowledge of women about breast cancer, treatment by early detection and screening programs is high but the attendance to a screening program (%53.6) is low. It has been found out that the most occurring reason of not taking mammography (%43.6) is the lack of knowledge on its necessity. The women have stated that they took information about breast cancer most from television (%67.2) and a little from the health staff (%22.1 doctor, %2.8 nurse). Old age, as a breast cancer risk factor, was known by half of the women (%52.8) however, the most known risk factor (%96.5) was having relatives of degree 1 who had breast cancer diagnosis. Among the healthy women, those who are well educated and read a newspaper daily and those who have smaller family size, higher monthly income and social security, took more mammography in the last two years. The time and frequency of screening as well as to whom it is done must be known well by the women in the risk group. The women’s level of general knowledge in the search group is high but the level of attendance to screening programs is low. It is found that the most important reason of this low attendance level, is the lack of knowledge in the target group, on the necessity of screening programs. Giving continuous, repetitive and clear information about screening programs from the most known information source, namely the television, will increase attending mammographic screenings. Key Words: Early Diagnosis, Clinical Breast Examination, Protection, Mammography, Breast Cancer Risk Factors