Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Serin İşiaçık
Özet:
Bireylerin yaratıcılığı ve yenilikçi davranışları günümüz işletmelerinde önem taşımaktadır. Küresel rekabetçi iş ortamı, teknolojik gelişmeler ile değişen çevresel faktörlerden ötürü yaratıcı ve yenilikçi işgücüne duyulan ihtiyaç artmıştır. Bu nedenle, kurumlar, çalışanlarının yenilikçi iş davranışlarını geliştirebilecek ve arttıracak uygulamalara yönelmektedirler. Akademik çerçeveden bakıldığında, yenilikçi iş davranışlarının yanında bu davranışları arttıracak unsurların da neler olduğunun alanyazındaki birçok çalışmada ele alınmış olduğu gözlenmektedir. Bu çalışmada ise, söz edilen sorunsaldan yola çıkılarak, yenilikçi iş davranışlarının öncüllerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yenilikçi iş davranışlarına etkide bulunan kavramlar ile ilgili derin bir alanyazın taraması ile birlikte konuyla ilgili çeşitli sektörlerde gözlemler yapılmıştır. Ardından, bu çalışmanın yenilikçi iş davranışları ve yenilikçi iş davranışlarının öncüllerine ilişkin kuramsal çerçevesi geliştirilmiştir. Kuramsal çerçeve bağlamında, işyeri maneviyatı ve yenilikçi iş davranışları arasındaki ilişki ile kurumsal sosyal sorumluluk algısı ve yenilikçi iş davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Daha sonra, bireylerdeki psikolojik güvenlik algısının iki modeldeki aracı rolü araştırılmıştır. Kuramsal araştırma modelinde yer alan ve varsayılan değişkenler arası ilişkilerin test edilmesi üzere tanımlayıcı ve kesitsel türde araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni Türkiye’de hizmet sektöründe görev yapan beyaz yakalı çalışanlar olup, örneklem grubu İstanbul’da teknoloji, Araştırma-Geliştirme, Telekomünikasyon, Eğitim, Satış, Banka-Finans ve Pazarlama-Reklam olmak üzere farklı sektörlerde görev yapan beyaz yakalı çalışanlar olarak belirlenmiştir. Ocak, 2019-Nisan, 2019 tarihleri arasında anket yöntemi ile gerçekleştirilen araştırma sonucunda toplam 249 çalışandan veri toplanabilmiştir. Uygulanan anket formunda, daha önce alanyazında kullanılmış ve güvenilirlikleri ile geçerlilikleri test edilmiş olan işyeri maneviyatı, kurumsal sosyal sorumluluk algısı, psikolojik güvenlik algısı ve yenilikçi iş davranışları konusundaki ölçekler yer almıştır. Elde edilen veriler çeşitli istatiksel analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, işyeri maneviyatı ve yenilikçi iş davranışları arasında olumlu yönde bir ilişki görülmüştür (r= .412, p< .01). Aynı zamanda, kurumsal sosyal sorumluluk algısının çalışanların yenilikçi davranışları ile olumlu bir ilişkisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır (r= .238, p< .01). Bununla birlikte, psikolojik güvenlik algısının, işyeri maneviyatı ve yenilikçi iş davranışı arasındaki ilişkide kısmi aracı rolü olduğu belirlenmiştir (R²= .317, p< .001). Son olarak, kişilerdeki psikolojik güvenliğin kurumsal sosyal sorumluluk algısı ve yenilikçi iş davranışı arasındaki ilişkide tam aracı rolüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Yapılan hipotez testlerinin ardından, katılımcıların demografik bilgilerine göre değişkenler açısından farklılaşmalarının olup olmadığı karşılaştırma analizleri ile değerlendirilmiştir. Bu nedenle, katılımcıların yaş, cinsiyet, medeni durum, iş deneyimi ve eğitim düzeyi arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla t- testleri ve ANOVA testi uygulanmıştır. Sonuç olarak, katılımcıların farklılık gösterdiği konular tartışma bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. -------------------- Individuals’ creativity and innovative work behaviors are important in today’s organizations. The need for the creative and innovative workforce has increased because of the global competitive business environment, technological advancements and changing environmental factors. For this reason, organizations implement practices to improve employees’ innovative work behaviors. From an academic perspective, the determinants that increase these behaviors as well as the types of innovative work behaviors have been discussed in the literature. Based on the extant literature on the relevant topic, the current study aimed to examine the antecedents of innovative work behaviors based on the mentioned problematic. Furthermore, the antecedents of innovative work behaviors have been evaluated through both a broad literature review and observations in several sectors. Then, the theoretical framework of this study about innovative work behaviors and the antecedents of innovative work behaviors was developed. In the context of the theoretical framework, the relationship between workplace spirituality and innovative work behaviors as well as the relationship between perceived corporate social responsibility and innovative work behaviors were examined. Then, the mediating role of psychological safety was investigated on these relationships. A descriptive and cross-sectional study was conducted to test the supposed relationships among the variables. The population of this study is white-collar workers who work in the Turkish service sector and the sample has been identified as white-collar workers who worked in different sectors in İstanbul, including technology, Research & Development, Telecommunications, Education, Banking-Finance and Marketing. Data were collected from 249 employees through the surveys that were applied between January 2019 and April 2019. The questionnaire was designed by comprising two main sections including demographic questions and the scales for each of the variables of the study. Thereby, participants' workplace spirituality, perceived corporate social responsibility, psychological safety perception, and innovative work behaviors were assessed through totally four scales. After the data collection, data were analyzed with several statistical techniques. The results revealed a positive relationship between workplace spirituality and innovative work behaviors (r = .412, p <.01), also a positive correlation was found between perceived corporate social responsibility and innovative work behaviors (r= .238, p<.01). It was also found that psychological safety mediated these relationship. Further, the results reported that psychological safety perception had a partially mediator role on the relationship between workplace spirituality and innovative work behaviors (R² = .317, p <.001). Finally, it was found that individuals’ psychological safety perception had a fully mediating role on the relationship between corporate social responsibility perception and innovative work behaviors. After the hypothesis testing, several comparative tests were performed to understand whether individuals according to their demographics. For this aim, t-tests and ANOVA tests were conducted to determine the differences between individuals’ age, gender, marital status, work experience, and education level. As a result, the variables in which the participants were differed have been explained in the discussion section.