Neoliberal dönemde sınıf-sendika-siyaset ilişkisi: DİSK örneği (1981-1998)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DEMET PARLAK POYRAZ

Danışman: NERİMAN BERNA GÜLER

Özet:

Bu çalışmada, neoliberal dönüşüm sürecinde devletin hedefi haline gelerek varlığına son verilmek istenen ve uzun bir hukuk mücadelesinden sonra yeniden faaliyete geçen Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) 1980 sonrası sendikal hayata dönüşünün ve yeniden varlık kazanmasının öyküsü konu edinilmiştir. Söz konusu dönüşümü sınıf-sendika-siyaset ilişkisi bağlamında ve DİSK örneğinde analiz eden bu çalışmada odaklanılan dönem, DİSK’in hukuk mücadelesinin başladığı 1981 ile 1990’lı yılların başında yeniden sendikal hayata döndüğü ve büyük ölçüde yeni konumunun ve perspektifinin şekillendiği 1998 arası dönemdir. Çalışma söz konusu dönem içinde DİSK’te gündeme gelen farklı sendikal politikaları, stratejileri ve eğilimleri analiz etmeyi amaçlamıştır. Bu tez çalışması, DİSK özelinde sendikal alanın dönüşümüne, özgünlüklerine, tıkanmalarına ve sorun alanlarına ilişkin bir arayış ve anlama çabasının ürünüdür. Bu bağlamda, aralarındaki diyalektik dolayım ilişkisi ihmal edilmeden tarihsel bir özne olarak DİSK’in içinde bulunduğu iktisadi, siyasi, toplumsal yapı ve bu yapı içinde diğer öznelerle kurduğu ilişki ele alınmıştır. -------------------- ABSTRACT In this study, The Confederation of Progressive Trade Unions of Turkey (DISK) which became a target of the state in the neoliberal transformation process and came into action after a lengthy legal battle, has been examined. The period focused in the study covers from 1981, when DISK’s legal battle began, to 1998, when the Confederation went back to union life and shaped new position and perspective in the context of class-union-politics relations. This study aims to analyze different union policies, strategies and tendencies which were discussed in the DISK in this period. This study is an output of effort to understand and explore the transformation, orginality, blockage and problems of unions in the case of DISK. In this regard, the economic, political and social structure in which DISK is located as a historical agent and its relationship with other agents within this structure has been tackled without neglecting the dialectic mediation.