4.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Hipotetik Öykülerin Kullanıldığı Öğretim Uygulamalarının Öğrencilerin Duygusal Zekâlarına Etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İREM YILMAZ

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Midrabi Cihangir Doğan

Eş Danışman: Elif Sarıcan

Özet:

Bu araştırmanın amacı 4. Sınıf Sosyal Bilgiler dersi kapsamında hipotetik öykülerin kullanıldığı öğretim uygulamalarının öğrencilerin duygusal zekâlarına etkisinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada şu sorulara yanıt aranmıştır: (1) Deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyi nedir? (2) Deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyi cinsiyete göre farklılaşmakta mıdır? (3) Uygulanan “Sullivan Çocuklar için Duygusal Zekâ Ölçeği” ile “Öğretmenler için Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme Ölçeği” arasında ilişki var mıdır? (4) Deney grubu öğrencilerinin ön test- son test ortalamaları arasında anlamlı fark var mıdır? Çalışmada tek grup ön test-son test yarı deneysel desen uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ilinde MEB’e bağlı özel bir ilkokulun 4. sınıfında eğitim gören, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden, uygun örnekleme yöntemi seçilen 26 erkek (%61,0) ve 15 kız (%39,0) olmak üzere toplam 41 öğrenci oluşturmaktadır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak, Ulutaş (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan Sullivan Çocuklar İçin Duygusal Zekâ Ölçeği (Sullivan Emotional Intelligence Scale for Children), Sullivan Öğretmenler İçin Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme Ölçeği (Sullivan Teacher Rating Scale of Emotional Intelligence in Children) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, deney grubu öğrencilerinin uygulamadan önce duygusal zekâ düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenler tarafından değerlendirilen uygulama öncesi duygusal zekâ düzeyleri ise ortalamanın üzerindedir. Uygulama sonrası öğrenci ve öğretmen değerlendirmesine göre duygusal zekâ düzeyinde artış görülmüştür. Deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyinde, hipotetik öykülerin kullanıldığı öğretim uygulamalarından önce ve sonra cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşma bulunamamıştır. Öğretmen değerlendirmesine göre de uygulama öncesi ve sonrası cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma görülmemiştir. Deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerini ölçen Sullivan Çocuklar için Duygusal Zekâ Ölçeği ile öğretmenlerin deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyini değerlendirdiği Öğretmenler için Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme Ölçeği arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Ancak duygusal zekâ düzeyi açısından öğretmenlerin öğrencilerini, öğrencilerin kendi kendilerini değerlendirmelerinden daha olumlu değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, 4.sınıf sosyal bilgiler dersi kapsamında gerçekleştirilen hipotetik öykülerin kullanıldığı öğretim uygulamalarının deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyinde anlamlı derecede artış sağladığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin değerlendirmesine göre de deney grubu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyinde anlamlı bir farklılık görülmektedir. Araştırmanın amaçlarına ilişkin elde edilen tüm bulgular, literatür incelenerek tartışılmış, araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik olarak önerilerde bulunulmuştur. -------------------- The aim of this study, in the fourth grade Social Studies course, it is the study of the effect of teaching practices on the emotional intelligence of students using hypothetic stories. In accordance with this aim, the following questions are sought to answer: (1) What is the level of emotional intelligence of experimental group students? (2) Is the level of emotional intelligence of experimental group students’ differentiation by gender? (3) Is there a relationship between "Sullivan's emotional Intelligence scale for children" and "evaluation of the emotional intelligence for teachers' scale"? (4) Are there any significant differences between the pre-test and post-test averages of the experimental group students? In the study, the only group preliminary test-the final test, quasi-experimental design was applied.The study group of the study consisted of a total of 41 students, 26 boys (61,0%) and 15 girls (39,0%) who were selected by non-random sampling methods, appropriate sampling method in the 4th grade of a private elementary school operating in the province of Istanbul in 2018-2019 academic year. In this study, Sullivan Emotional Intelligence Scale for Children, Sullivan Teacher Rating Scale of Emotional Intelligence in Children adapted to Turkish by Ulutaş (2005) was used as a data collection tools. As a result of the research, the level of emotional intelligence before the implementation of experimental group students was determined to be above average. The level of emotional intelligence before the practice assessed by teachers is above average. After the implementation, the level of emotional intelligence has been increased according to student and teacher evaluation. At experimental group students, are at the level of emotional intelligence, there was no significant differentiation between the gender variable before and after the teaching practices where the hypothetic stories were used. According to the teacher evaluation, there was no significant differentiation between the gender variable before and after the implementation. There was no significant relationship between the Sullivan Children's Emotional Intelligence Scale, which measures the emotional intelligence levels of experimental group students, and the Children's Emotional Intelligence Assessment Scale for Teachers, in which teachers evaluated the emotional intelligence level of experimental group students. However, in terms of emotional intelligence, it was found that teachers evaluated their students more positively than students' self-evaluation. As a result of the research, it was found that the teaching practices using the hypothetical stories that were carried out within the scope of 4th grade social studies course provided a significant increase in the emotional intelligence level of the experimental group students. According to the teachers' assessment, there is a significant difference in the emotional intelligence level of the experimental group students. The findings of the research were discussed by discussing the literature and suggestions were made for researchers and practitioners.