Sermaye piyasası aracı kurumlarına ilişkin mali tabloların düzenlenmesi, denetimi ve Türkiye'deki uygulamalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVİM HYUSEİNOVA HALİLOVA

Danışman: CEMAL ÇAKICI

Özet:

Ekonomik kalkınmanın sağlanması ve tasarrufların verimli alanlara kaydırılması sermaye piyasası aracılığıyla mümkün olmaktadır. Türkiye’de sermaye piyasasının yasal düzenlemeler ile kurumsal bir yapıya kavuşması, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun çıkarılması suretiyle sağlanabilmiştir. Sermaye piyasasında, yatırımcı ve borsa arasındaki ilişkiyi kuran aracı kurumların önemi büyüktür. Bu kurumlarda meydana gelen sorunlar, sermaye piyasasına olan güveni sarsmaktadır. Bu güvenin oluşturulmasında aracı kurumlarda kamuyu aydınlatma ilkesinin sonucu olarak, uygulanan muhasebe sisteminin etkin olması, faaliyet dönemi sonucunda düzenlenen ve denetlenen mali tablo bilgilerinin yeterli açıklıkta ve güvenilirlikte olmasının önemi büyüktür. Aracı kurumlar tarafından düzenlenecek olan mali tablo formatları Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenmektedir. Aracı kurumların yıllık ve ara dönem mali tablolarının bağımsız denetime tabi olması sermaye piyasasına yatırımcı çekmede ve güven sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Çalışmada sermaye piyasası hakkında temel bilgilere yer verilerek bu piyasada faaliyet gösteren aracı kurumlara ilişkin esaslar ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmanın devamında aracı kurumların muhasebe düzenine değinilerek bu kurumların düzenlemek zorunda oldukları temel ve ek mali tablolar ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Daha sonra aracı kurumların mali tablolarının denetimi incelenmiş ve ayrıca diğer denetim türleri de ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde yer alan ilk uygulama, aracı kurum mali tablolarının hazırlanmasına ilişkindir. İkinci uygulamada ise aracı kurumların mali tablolarının nasıl denetlendiği ve bağımsız denetim raporuna yer verilmiştir. Uygulamalarda yer alan veriler, Türk Sermaye Piyasası’nda faaliyet gösteren aracı kurumlardan alınmış gerçek veriler olup, firma unvanları gizli tutulmuştur. Anahtar kelimeler: Sermaye Piyasası, Aracı Kurum, Mali Tablolar, Bağımsız Denetim Abstract Capital markets are necessary to achieve economical growth and for the transfer of savings to more productive areas. Securities Exchange Act numbered 2499 established legal fundamentals of capital markets and achieved institutionalization of the system in TURKEY. In capital markets, financial intermediaries are very important because they establish the connection between investors and the market. Even small problems in these corporations cause a great loss of confidence to the capital markets. To establish trust, as a result of full disclosure principal accounting systems of financial intermediaries must be effective, and the financial statements that are prepared at the end of fiscal period needs to be clear and certain. The Capital Markets Board (CMB) designs the format of the financial statements prepared by the financial intermediaries. To establish trust and attract investors to the capital markets, the audit of annual and interim financial statement of the financial intermediaries plays an important role. This study contains fundamental information while examining the regulations about financial intermediaries operating in capital markets. In the following, the study mentions the financial system of the intermediaries and examines the financial and supplementary financial statement that they have to prepare. Later on, the study examines the audit and other inspection methods used to oversee the financial statements of financial intermediaries. In the last part of the study, an example given to show how a financial intermediary prepares the financial statement. In addition, it has shown how to audit a financial statement and prepare an independent auditor’s report by another example. All the data used in both examples to prepare and audit of financial statement are veracious and the name of the financial intermediary firms kept anonymous. Key Word: Capital Market, Financial İntermediaries, Financial Statement, Audit