İlköğretim matematik öğretmen adaylarının işlemsel tahmin becerilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET ÖZCAN

Danışman: Sare Şengül

Özet:

Araştırmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının işlemsel tahmin becerilerinin incelenmesidir. Bu amaç kapsamında ilköğretim matematik öğretmen adaylarının işlemsel tahmin becerilerinin sınıf düzeylerine ve cinsiyetlerine göre nasıl değişmekte olduğu incelenmiştir. Bunların yanı sıra ilköğretim matematik öğretmen adaylarının işlemsel tahmin ile ilgili görüşleri, işlemsel tahmin stratejilerinin kavramsal bilgi düzeyleri ve problem sorularında hangi işlemsel tahmin stratejilerini kullanmakta oldukları incelenmiştir. Çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının işlemsel tahmin becerilerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından işlemsel tahmin beceri testi geliştirilmiştir. Testin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için pilot çalışma yapılmıştır. Araştırmaya İstanbul’da bulunan bir devlet üniversitesinde ilköğretim matematik öğretmenliği bölümünde öğrenimlerine devam eden öğretmen adayları katılmıştır. 25’i erkek, 146’sı kız olan öğretmen adaylarından oluşan çalışmaya toplamda 171 aday katılmıştır. Katılımcılara işlemsel tahmin testi uygulanmıştır ve test uygulandıktan sonra katılımcılar arasından amaçlı örneklem yoluyla 13 kişilik bir çalışma grubu seçilmiştir. Bu grup ile işlemsel tahmin beceri testi sorularını nasıl çözdüklerine ve çözerken hangi işlemsel tahmin stratejilerini kullandıklarına dair yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerde kullanılmak üzere araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu, öğretmen adaylarının işlemsel tahminle ilgili görüşlerini alma ve kavramsal bilgilerini ölçmek amacıyla sorulan sorulardan ve işlemsel tahmin beceri testinin bazı sorularından oluşmuştur. Görüşmenin ilk kısmını oluşturan sorular araştırmacı tarafından hazırlanmış olup, uzman görüşü alınarak son haline getirilmiştir. Yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ile öğretmen adaylarının tahmin ve işlemsel tahmin kavramlarına bakış açıları ve işlemsel tahmin problemlerinin çözümlerinde hangi stratejileri kullandıklarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen işlemsel tahmin beceri testinin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,72 olarak bulunmuştur. İlköğretim matematik öğretmen adayları, sınıf düzeylerine göre incelendiğinde 1. , 2. ve 3. sınıfların aralarında anlamlı farklılığın olmadığı, 4. sınıfların ise diğer sınıf grupları ile arasında 4. sınıflar lehine anlamlı farklılığı olduğu görülmüştür. Çalışmada ayrıca erkek ve kız grupları arasında erkek gruplarına lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Öğretmen adaylarının işlemsel tahmin ile ilgili kavramsal bilgi düzeylerinin düşük olduğu gözlemlenmiş ve yuvarlama haricinde işlemsel tahmin stratejilerini teorik olarak bilmedikleri görülmüştür. Fakat öğretmen adaylarının yapılan görüşmelerde her birinin yuvarlama, basamakları kullanma, sayının dengini kullanma, uyuşan sayıları kullanma, gruplandırma, dağılma, işlemlerin sırasını değiştirme, parçadan bütüne ulaşma, işlem sürecinde telafi etme, işlem sonunda telafi etme ve var olan bilgiye dayanma stratejilerinden bazılarını kullandıkları görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Tahmin, Tahmin Becerisi, İşlemsel Tahmin, İşlemsel Tahmin Stratejileri ABSTRACT The aim of this study is to investigate the computational estimation skills of primary school mathematics teacher candidates. In accordance with this aim, it is investigated that how the computational estimation skills of primary school mathematics teacher candidates changes based on class levels and gender. In addition to this, primary school mathematics teacher candidates’ opinions about computational estimation, conceptual knowledge of computational estimation strategies and which computational estimation strategies they use in problems have been also studied. In this study, a computational estimation skill test was prepared by the researcher to measure primary school mathematics teacher candidates’ computational estimation skills. A pilot study was made to measure validity and reliability of the test. Primary school mathematics teacher candidates in a state university in İstanbul took part in the research. There were 171 candidates who took part in the study consisting of 25 boys and and 146 girls. After the computational estimation test were applied to the participants, 13 of the participants were chosen for study group through purposeful sampling. Self-structured interviews were made to understand which computational estimation strategies they used while solving questions of computational estimation test. Self-structured interview form was prepared by the researcher to be used for interviews. Self structured interview form consists of questions that aim to take teacher candidates’ opinions about computational estimation and to measure their conceptual knowledge, and it consits of some questions of computational estimation skill test. The question form of the first part of the interview was prepared by the researcher and put into final form through expert opinion. Through the semi-structured interviews, it was aimed to search out which strategies were used for computational estimation problem solutions by the teacher candidates and their viewpoints of estimation and computational estimation concepts. Cronbach Alpha reliability coefficient of the computational estimation skill test was found as 0,72. When the primary school mathematics teacher candidates were examined according to their class levels, it was seen that there were no meaningful difference between 1st, 2nd, and 3rd classes, however there was a difference between 4th classes with other classes on behalf of 4th classes. In the research, it was also observed that there was a significiant difference between girl and boy groups on behalf of boy groups. It was observed that teacher candidates have insufficient conceptual knowledge about computational estimation, and they did not know any strategy other than rounding strategy theoretically. However it was observed that during the interviews, each of the candidates used some of the existing estimation strategies. Key Words: Estimation, Estimation Skill, Computational Estimation, Computational Estimation Strategies.