Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Akif Karatepe
Danışman: RAMAZAN ÖZEY
Özet:COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE KULLANILMASI Yeryüzünün tümüyle bir coğrafi mekân olduğunu düşünüldüğünde, yeryüzünde meydana gelen doğal ve beşeri olayların doğrudan veya dolaylı olarak coğrafya ile ilgili olduğu açıkça görülmektedir. Bu, insanlık var olduğu tarihten günümüze kadar böyle süregelmiştir. Özellikle, 21. yüzyılın başından itibaren coğrafya bilimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Küresel Konumlandırma Sistemi, Uzaktan Algılama, bilgisayar ve İnternet gibi sahip olduğu üstün teknoloji, araç-gereç ve metotlarla hayatın hemen tüm alanlarında insanoğluna çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bilgi çağını yaşadığımız bir yüzyılda, bilgi toplama, bilgi üretme ve bilgileri sorgulayıp farklı sonuçlar elde etme yoluyla, toplumun problemlerine yeni çözüm yolları bulmak son derece önemlidir. Yeryüzüne ait tüm coğrafi bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılıp sorgulanması ve analiz edilmesini sağlayan Coğrafi Bilgi Sistemleri, toplumların karşılaştığı problemlere kalıcı çözümler üretme adına hayatın her safhasında kullanılan önemli bir bilgi teknolojisidir. A.B.D ve Kanada gibi gelişmiş ülkelerde CBS, ilköğretimden başlayarak ortaöğretim coğrafya derslerinde en üst seviyede öğretilmesine karşın, ne yazık ki Türkiye’de coğrafya biliminde olduğu gibi, coğrafyanın vazgeçilmez bir parçası olan Coğrafi Bilgi Teknolojileri’nden de yeterince faydalanılamamaktadır. Üniversite düzeyindeki coğrafya eğitiminde CBS öğretimi ve kullanımı hızla yaygınlaşmasına karşın orta öğretimde henüz başlangıç aşamasındadır. Bu nedenle çalışmada, CBS’nin Türkiye’de orta öğretim coğrafya öğretiminde kullanımı ve bu kullanımda ortaya çıkan sınırlılıklar ortaya konulmuştur. Çalışmanın uygulama aşamasında, CBS tabanlı üç adet örnek ders uygulaması geliştirilmiştir. Öncelikli olarak, uygulamalarda kullanılan veriler CBS veri tabanına aktarılmıştır. CBS ortamında örnek dersler, ortaöğretimdeki farklı öğrenci gruplarına uygulanmış ve CBS’nin öğrenme sürecindeki etkileri gözlemlenmiştir. GIS tabanlı uygulamaların akabinde değerlendirme sınavı yapılarak öğrencilerin başarı durumlarındaki farklılıklar incelenmiştir. Çalışma ile Türkiye’de coğrafya öğretiminde bilgi teknolojilerinin kullanımı ve uygulanabilirliği ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen veriler ve değerlendirmeler ışığında, Türkiye’de genel eğitim sistemi ve coğrafya eğitim ve öğretimi ile ilgili eksiklerin giderilmesi adına kapsamlı çözüm önerileri sunulmuştur. ABSTRACT THE USE OF GEOGRAPHIC INFORMATION TECHNOLOGIES IN THE GEOGRAPHY EDUCATION When the whole earth is considered as a geographic place, it is clearly seen that the physical and social processes in the Earth’s crust have direct or indirect connection with geography. This fact has been continuing since the beginning of human history. Especially, with its contemporary technologies, equipments and methods such as GIS, GPS, RS, computers and Internet, Geography offers much comfort to human being about almost every aspect of life since the beginning of the 21st century. In this century named information era, getting different results from gathering, providing, and querying information for the new solutions of people’s problems is vital. GIS which is based on entering the information about the earth into computer and analyzing the results is very important information technology that is being used in every aspect of life for finding the permanent solutions to the problems which human being faced. In the developed countries like USA and Canada, the teaching GIS starts at the elementary schools and is intensely used in the high school geography classes. In Turkey, not only geography science, but also GIS which is an important part of geography is not properly perceived and beneficially used as in developed countries. In spite of teaching and learning of geography with GIS at university level has been increasing rapidly, secondary level of geography education with GIS is at the beginning level. That’s why in this study, implementations and limitations of GIS in a high school geography courses were investigated. In the application phase of the study, three GIS based course applications were developed. Initially, the data which was used in the course applications has been entered into the GIS data base. Than sample GIS based courses were applied to different students for observing the impact of GIS during teaching and learning process in selected high school geography classes. After the GIS based courses, an evaluated exam was prepared to evaluate student achievements. With this study, the implementations and feasibility of GIS in geography education system of Turkey were investigated. Finally, using the primary research results of the comparative study, a comprehensive set of recommendations is provided regarding general educational system issues as well as filling-in the gaps in geography education in Turkey.