The moderating effect of organizational justice on reactions to psychological contract brearch = Kurum içi adaletin şartlı değişken olarak psikolojik sözleşme ihlaline verilen tepkiler üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Merih Arzu Bekaroğlu

Danışman: GÜLER İSLAMOĞLU

Özet:

Bu araştırma, kurumların ve çalışanların, iş ortamındaki hızlı değişimden dolayı karşılıklı beklentilerinin eskiye göre farklılaşması ve benzer sebeplerden söz konusu beklentilerin yerine getirilememesi ihtimalinin yükselmesi sonucu bunun iş yaşamına etkilerinin neler olabileceğini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Psikolojik sözleşme; “istihadam ilişkisinde örtülü bir şekilde ifade edilen, karşılıklı beklentilerin ve yükümlülüklerin algılanışıdır” (Isaakson ve arkadaşları, 2003) şeklinde tanımlanır. Bu çalışmada sadece çalışanların kurumdan beklentileri ile bu beklentilerin kurum tarafından karşılanmaması halinde yani psikolojik sözleşmelerinde ihlal algıladıklarında verdikleri tepkiler üzerinde durulmuş, kurumun çalışandan beklentileri araştırma kapsamına alınmamıştır. Katılımcılar özel şirketlerde çalışan, değişik meslek gruplarından kişilerdir. Araştırma, kurumlarda yaşanan psikolojik sözleşme ihlallerinin alt boyutlarının neler olduğunu görmek ve bu ihlallere verilen tepkiler ile durumsal bir faktör olan kurumsal adalet algısı arasında bir ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla gerçeleştirilmiştir. Çalışanların kurumdan beklentilerinin hangi alt boyutlar altında toplandığı, hangi tür beklentilerin karşılanmamasının ne tür tepkilere yol açtığı ve algılanan adaletin bu tepkilerin şekillenmesi üzerinde bir etkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Ayrıca, yazında daha önce psikolojik sözleşmeler ile ilgili yapılmış çalışmaların sonuçları ve konunun farklı ele alınış biçimleri de araştırma kapsamında incelenmiştir. Algılanan kurumsal adaletin yüksek veya düşük olduğu durumlarda sözleşme ihlaline verilen tepkilerin değiştiği görülmüştür. Çalışanların adalet algısının yüksek olduğu durumlarda, kurum tarafından karşılanmayan beklentilere, düşük olduğu durumlara göre daha yapıcı tepkiler verdikleri bulunmuştur. ABSTRACT This research is conducted with the aim of examining the impact of not meeting employees’ fluctuant expectations in the face of turbulent work environment and other challenges, on work life. The psychological contract is defined as “the perceptions of the reciprocal expectations and obligations implied in the employment relationship” (Isaakson et al., 2003). In this study, it is focused on employee reactions to perceived psychological contract breach. The expectations of the organization from employees are not taken into the scope of the study. The participants are employees with different jobs in private sector. The present research is conducted with the aim of finding out the sub-dimensions of psychological contract; the reactions that employees give to the breach of such contract and testing a possible relationship between organizational justice and psychological contract. It is questioned under which sub-dimensions, employee expectations from organization are gathered; which expectations that are not met, cause what kind of reactions and whether organizational justice has an effect of these reactions or not. Besides, the previous studies about psychological contract which are done form various aspects are examined within the study. It is seen that reactions to the psychological contract breach change dependently on high or low perceived organizational justice. As for that, employees give more constructive reactions to unmet expectations when they perceive high organizational justice.