Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Rüveyda Temel
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Türkçenin tarihî dönemlerinden itibaren pek çok eserde karşımıza çıkan atasözleri ve deyimler mühim kaynaklardır. Özellikle Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde birçok derleme çalışması yapılmıştır. Çalışmamızda bahse konu olan Atalar Sözü Mecmuası da bu derlemelerden biridir. Çelebioğlu Abdülhalim Hakkı tarafından yazılan, Türk Dil Kurumu Kütüphanesinde Atalar Sözü adıyla, Etüt/104-1 ve Etüt/104-2 numaralarıyla kaydedilen iki ciltlik eserin, ikinci cildinin 1339.-1445. sayfaları ele alınmıştır. Çalışma, Giriş ve Yöntem, Çelebioğlu Abdülhalim Hakkı ve Atalar Sözü Mecmuası, Metin, Dizin, Sonuç, Kaynaklar ve Ekler olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır. Atalar Sözü Mecmuası, Arap harfleri temelli Osmanlı elifbasıyla kaleme alınmış, rika hatlı bir yazmadır. Eserin metin kısmı atasözü, deyim, vecize, dua, kargış, beyit ve mısra gibi yapıların bulunduğu madde başları, madde başlarındaki kelime açıklamaları ve madde başlarının geçtiği alıntılardan oluşmaktadır. Bu çalışmada madde başları, açıklamalar ve alıntılar tespit edilerek madde başları ve müellifin açıklamaları Türkiye Türkçesine aktarılmış; alıntılar çeviri yazıyla kaydedilmiştir. Türkiye Türkçesinde kullanılmayan veya özellikle ağızlarda geçen kelimelerin anlamları verilmiştir. Kelimelerin yazmadaki farklı imlaları dipnotlarda gösterilmiş, bu imla farklılıkları sözlüklerden tespit edilerek not-lanmış, gerekli görülen yerlerde açıklamalar yapılmıştır. -------------------- Proverbs and sayings are significant sources that we have come across in many works since the historical periods of Turkish. Especially in the last years of the Ottoman Empire, many compilations were executed. The topic mentioned in our study, Atalar Sözü, is one of those compilations. This study addresses page 1339 to 1445 of the second volume of the two-volume written work of Çelebioğlu Abdülhalim Hakkı, one of the said compilations numbered in the Turkish Language Instute's Library as Etude 104-1 and Etude 104-2 under the name Atalar Sözü. The study consists of seven sections: The Introduction and Method, about Çelebioğlu Abdülhalim Hakkı and Atalar Sözlüğü Mecmuası, the Text, Index, Results, Resources and Annexes. Atalar Sözü Mecmuası is a manuscript written with the Arabic based Ottoman Alphabet. Text part of the work; consists of item headings formed from constructs such as proverbs, sayings, aphorisms, verses, couplets, prayers and imprecations. The item headings and explanations of the author have been translated into the Turkish alphabet by identifying the item headings, explanations, and quotations that compose the main text; quotations have been recorded by translation. The meanings of words not used in modern Turkish or those used particularly in dialects have been provided. Different spellings of the words have been demonstrated in footnotes; these spelling differentiations have been noted by detection with the explanations being made when necessary.