Türk bankacılık sektöründe yatırım bankacılığı uygulaması ve ekonomiye etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail Erkan Çelik

Danışman: TİĞİNÇE OKTAR

Özet:

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE YATIRIM BANKACILIĞI UYGULAMASI ve EKONOMİYE ETKİSİ Bankacılık faaliyetleri, çok eski çağlardan günümüze kadar gelişerek dünya ekonomisindeki finansal yönden yerini alarak, ekonomik gelişmenin temelini oluştururlar. Bu finansal sistemi, bünyesinde toplayabilen, kendilerine verilen hukuki statü ile faaliyette bulunan kurum olan bankalar amaç ve faaliyetlerine göre de sınıflandırılırlar. Bankacılığın günümüzdeki anlam ve faaliyet alanlarının, geçmiş bankacılık alan ve faaliyetleriyle karşılaştırılması mümkün değildir. Modern dünyamızda bankacılık uzmanlaşarak, faaliyet alanlarını belirleyerek gelişini sürdürmektedir. Tarihi süreç içinde, bankaların uzmanlaşması ile konumları yeniden sınıflandırmıştır. Bu yönden, ticari ve yatırım bankalarının ülkelerin ekonomilerinde aldıkları rol küçümsenemez. Gelişmiş ülkelerin sermaye birikimlerini sağlayıp, gelişmişlik sürecini sağlamada en önemli etken, yatırım bankaları olduğu söylenebilir. Gelişmekte olan ülkelerin de ekonomilerinde yatırım bankalarının etkinliğini artırma gayretleri içindedir. Yatırım bankaları, underwriting (menkul değerlerin halka aracılık, finansman garantisi) ile ilgili danışmanlık hizmetleri, ticaret komisyonluk varlık yönetimi gibi oldukça heterojen ve karmaşık bir dizi işlemlerle uğraşmaktadırlar. Günümüzde yatırım bankalarının etkinliği çok büyüktür. Geçmişteki Küresel Banka Krizlerinin ve son 2008 küresel Finansal Krizin çıkmasına yatırım bankaları neden olmuştur. Birçok küresel çapta yatırım bankası ya iflas etmiş, ya da ilgili hükümetler tarafından kurtarılmıştır. Yatırım bankalarının faaliyet alanları ile ticari bankaların faaliyetleri birbirine girmiştir. Bazı ülkelerde, yatırım bankasının faaliyetleri aynı bankanın bankacılık faaliyetlerinin bir branşı olarak faaliyetlerini sürdürürler. Türkiye’de yatırım banlarının kurulup yeniden şekillenmesi, “5411 sayılı Bankacılık göre faaliyetlerini sürdürürken, 2007/01 Tarihli Düzenleme Kalkınma ve Yatırım Bankalarını T.C.M.B. tarafından yeniden düzenlemiştir. Buna göre yatırım bankaları; kamu sermayeli, özel sermayeli ve yabancı sermayeli olarak 13 adet olarak, faaliyette bulunmaktadırlar. Bunların; 3’ü kamu sermayeli, 6’sı özel sermayeli ve 4’ü yabancı sermayeli bankadır ve Türk ekonomisine büyük katkı sağlamaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Bankacılık, Yatırım Bankası, Kalkınma Bankası, Sektör Analizi SUMMARY IMPLEMENTATION OF INVESTMENT BANKING ON THE TURKISH BANKING SECTOR AND ITS ECONOMIC IMPACT The banking activities evolved from the earliest times to the present day, taking the place in the world economy financially and they form the basis for the economic development. The banks, which are able to aggregate this financial system within their structure and which are institutions operating in a legal status given to them, are being classified according to their objectives and activities. It is not possible to make comparison between the banking areas of the past and operations with the meaning and operational areas of the present day banking. The banking, having specialized in our modern world, continues its development by specifying its fields of activity. Having been specialized during the historical process, their position was re-classified. In this respect, the role of the commercial and the investment banks in their country’s economy may not be underestimated. It can be said that the most important factor are the investment banks who procure the accumulation of capital in the developed countries and who ensure the development process. The developing countries also make effort to increase the effectiveness of the investment banks in their economies. The investment banks are dealing with a series of quite heterogeneous and complex transactions like rendering consulting services related to the underwriting (intermediaries to the public securities brokerage, financial guarantee), asset management with trade commission. The effectiveness of the investment banks today is enormous. It is the investment banks that led to the emergence of the Global Bank Crisis in the past and to the last 2008 global Financial Crisis. Many global investment banks either went bankrupt, or were rescued by the governments concerned. The operation areas of the investment banks and the activities of the commercial banks intermingled. In some countries, the operations of an investment bank are being carried on as a branch of the same bank for their banking operations. In Turkey, while the incorporating and re-shaping of the investment banks and their operations are being carried out in accordance with the Banking Act No. 5411, it was revised by the Turkish Central Bank by the Regulations of Development and Investment Banks dated 2007/01. Accordingly, there are 13 investment banks in total, operating as state-owned, privately-owned and foreign capital-owned banks. Three of them are state-owned, six of them privately-owned and four of them are foreign capital-owned banks and they have been contributing much to the Turkish economy. Key Words: Banking, Investment Banks, Development Banks, Banking Sector