Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Duygu Hazerli
Danışman: BİLGİ GÜLSEVEN KARABACAK
Özet:Tüberküloz Hastalarında Sosyal Destek Algısının Tedaviye Uyuma Etkisi Araştırma; Tüberkülozlu hastalarda, Tüberküloza Uyumu Belirleme Ölçeği (TUBÖ)’nin geçerlik ve güvenirliğini yaparak Türkçe’ye uyarlamak; sosyal destek algısı ve tedaviye uyum arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve analitik olarak planlandı ve gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini Kasım 2009- Şubat 2010 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir devlet hastanesinin tüberküloz servislerinde yatarak tedavi gören hastalar oluşturdu. Örneklem grubunu ise bu hastalar arasından literatür bilgisine dayalı olarak belirlenen kriterlere uyan tüberkülozlu 217 hasta oluşturdu. Veri toplanmasında Hasta Tanılama Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve Robin DiMatteo tarafından geliştirilip Marcia McDonnell tarafından tüberküloza uyarlanan TUBÖ kullanıldı. Veri analizinde; yüzdelik oran, aritmetik ortalama, standart sapma, mimimum ve maksimum değerler, Oneway Anova testi, Tukey HDS testi, Student t testi, Pearson Korelasyon Analizi, Madde Toplam Puan Korelasyonu ve Cronbach’s Alpha tekniği kullanıldı. Araştırmanın sonucunda; TUBÖ’nin madde toplam puan korelasyonlarının 0.22-0.84 arasında, alt ölçeklerin Cronbach’s Alpha değerlerinin 0.63-0.91 arasında değiştiği ve Türk toplumundaki tüberkülozlu hastalar için geçerli ve güvenilir olduğu görüldü. Hastaların TUBÖ’nin alt ölçeklerinden aldıkları puan ortalamalarının 38.66±12.77-89.12±8.85 arasında değiştiği, ÇBASDÖ’den aldıkları toplam puan ortalamasının 66.53±14.41 olduğu, genel olarak tedaviye uyumlarının ve sosyal destek algılarının yüksek olduğu belirlendi. TUBÖ’nin alt ölçekleri ile ÇBASDÖ ve alt ölçekleri arasında istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı ilişkiler saptandı. Hastaların kadın olma, sosyal güvenceye sahip olma, hastaneye ilk kez yatıyor olma, eğitim ve gelir düzeylerinin yüksek olma durumlarının tedaviye uyumu olumlu yönde etkilediği; yalnız yaşıyor olma durumu ve tedavi süresinin uzunluğunun tedaviye uyumu olumsuz yönde etkilediği görüldü. Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Sosyal Destek, Tedaviye Uyum, Tüberküloz SUMMARY The Effect Of The Tuberculosıs Patıents’ Socıal Support Perceptıon On Theır Adherence To Treatment This research was planned and conducted in a descriptive and analytic way in order to adapt Tuberculosis Adherence Determination Questionnaire (TADQ) into Turkish by establishing its validity and reliability, and to determine the relation between the patients' perception of social support and adaptation to the treatment. The population of the research was formed by the inpatients treated in the state hospital under the Ministry of Health during the period of November 2009 - February 2010. Among the population, 217 inpatients with tuberculosis that conform to the criteria set as per the literature knowledge constituted the sample group. For the collection of data, Patient Identification Form, the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) and the TADQ, which was developed by Robin DiMatteo and adapted into tuberculosis by Marcia McDonnell, were employed. The methods used for data analysis were percentage ratio, arithmetic mean, standard deviation, minimum and maximum values, Oneway Anova test, Tukey HDS test, Student t test, Pearson Correlation Analysis, Item Total Score Correlation and Cronbach's Alpha. In the conclusion of the research it was found out that the item total score correlations of the TADQ varied between the values 0.22 and 0.84 while the Cronbach's Alpha values of the sub scales varied between 0.63 and 0.91, and that it is valid and reliable for Turkish patients with tuberculosis. It was determined that the average scores the patients got from the TADQ varied between the values of 38.66±12.77 and 89.12±8.85, while the total average score they got from the MSPSS was 66.53±14.41, and thus they generally have high levels of adherence to the treatment and of social support perception. It was also determined that highly significant statistical relations between the sub scales of the TADQ and MSPSS exist. It was observed while the patients' factors such as being women, having social security, being hospitalized for the first time, and having high levels of income and education affect the adherence to treatment positively, factors such as living alone and being treated for a long time affect adherence negatively. Keywords: Nursing, Social Support, Adherence to Treatment, Tuberculosis.