ALİ EL-KÂRÎ MUSHAFI VE MUSHAF İMLÂSINA ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA GÜZEL

Danışman: Mustafa Kılıç

Özet:

Hz. Osman’ın istinsah ettirdiği Mushaflardan itibaren günümüze gelen mushaf imlasına dair tüm hususlar, her döneme ait farklı mushafların incelenmesi yoluyla elde edilebilmekte, dolayısıyla mushaflar, aynı zamanda ait oldukları dönemin imla tarzındaki farklılıklarını yansıtabilmektedir. Arapça yazımının henüz gelişim sürecinde olduğu ilk dönemlerde imla konusunda düzenli bir kaide sisteminin olmayışının etkileri, çoğaltılan ve çeşitli merkezlere gönderilen mushaflarda görülebilmektedir. Çalışmaya konu olan Mushaf, hicri X. ve XI. yüzyıllarda yaşamış, kıraat ilmine vukûfiyetinden dolayı “el-Kârî” nisbesiyle anılan, hat sanatındaki ustalığı sebebiyle de geçimini mushaf yazarak sağlamış Ali el-Kârî’nin (1014/1605) hicri 995 tarihli Mushafı’dır. Ali el-Kârî’nin mushaf imlasıyla ilgisi, sadece yazdığı mushaflar üzerinden değil, İmam Şâtıbî’nin Râiyye ismiyle meşhur ‘Akîletu Etrâbi’l-Kasâid’ adlı manzum eserine yazdığı el-Hibâtu’s-seniyyetu’l- ‘aliyye isimli şerhi üzerinden de ele alınmalıdır. İmla konusuna dair görüşlerine hem Mushaf’ı hem de söz konusu şerhi incelenerek ulaşılması hedeflenmektedir. Diğer taraftan Türkiye mushaflarındaki imlanın Ali el-Kârî imlasına dayandırıldığı iddiasına da ışık tutmak amaçlanmaktadır. Buradan hareketle Ali el-Kârî'nin, mushaf imlası konusunda gerçekten yeni bir tarz ortaya koyup koymadığı, “Resm-i Osmânî” olarak bilinen klasik imlaya sadık kalıp kalmadığı meselesi araştırılacaktır.