Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA VARIŞ
Danışman: Erhan Öner
Özet:FLUORESANS ESASLI BOYARMADDELERİN TEKSTİL MATERYALLERİNDE KULLANIMI Dünyada her yıl, iş alanları ve karayollarında gerçekleşen kazalar yüzünden birçok insan ölmektedir. Yayaların yada işçilerin günün çeşitli zamanlarında ve bazı hava koşullarında, görülememeleri bu kazalara neden olmaktadır fakat yüksek görünür giysiler kullanılarak bu kazalar azaltılabilir. Yüksek görünürlük özelliğinin kumaşlara kazandırılabilmesi için fluoresans boyarmaddeler kullanılmaktadır. Tekstil sektöründe en çok kullanılan fluoresans boyarmaddeler, kümarin ve naftilamid gruplarındandır. Bu çalışmanın ilk kısmında, % 100 PES kumaşlar, çektirme metoduna göre her bir boyamanın iki kez tekrarlanabilirliği yapılarak C.I.Disperse Yellow 184/1 ve C.I.Disperse Red 277 fluoresans boyarmaddeleri ile boyanmıştır. Kullanılan bu boyarmaddelerin açılım ve karışım renkleri araştırılmıştır. Bulunan renk değerlerinin 360 ve 700 nm arasındaki % SRF değerleri grafiklerle gösterilmiştir. Bu açılım ve karışım boyamaların kromatisite koordinatları ve luminesans faktörleri hesaplanıp EN 471:2003 Yüksek Görünürlük Standardına uygunluğu araştırılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında, C.I.Disperse Yellow 184/1, C.I Disperse Red 277, C.I.Disperse Red 364 ve C.I. Disperse Red 196 fluoresans boyarmaddelerinin zamana karşı boyama çekim değerleri UV visible spektrofotometre ile araştırılmıştır. Ayrıca % 100 PES mikroelyaf kumaşlar, C.I.Disperse Yellow 184/1 boyarmaddesiyle boyanmıştır ve bu kumaşlara su itici ve kir-leke tutmazlık apresi uygulanmıştır. Çalışmanın üçüncü kısmında, C.I.Disperse Yellow 184/1 ve C.I.Disperse Red 277 fluoresans boyarmaddeleri ile yapılan açılım ve karışım boyamaların yıkama, sürtünme ve süblimasyon haslıkları araştırılmıştır. Son kısımda ise C.I. Disperse Yellow 184/1, C.I. Disperse Red 277, C.I. Disperse Red 364 ve C.I. Disperse Red 196 boyarmaddelerinin ışık haslık testleri yapılmıştır. Bu boyarmaddelerin ışık haslıklarını yükseltmek için UV absorplayıcılar kullanılmıştır. ABSTRACT THE USE OF FLUORESCENT DYES IN THE TEXTILE MATERIALS Every year, lots of people die in the world because of the accidents occuring in the work places and on the highways. Invisibility of the pedestrians or workers in different times of the day and in some weather conditions causes these accidents. However, by using high visibility garments, the number of the deaths can be reduced. To include the high visibility characteristic on fabrics, the fluorescent dyestuffs are used. The most widely used fluorescent dyestuffs are from coumarine and naphthyl imide groups. In the first part of this project 100 % PES fabrics were dyed by fluorescent dyestuffs namely, C.I. Disperse Yellow 184/1 and C.I. Disperse Red 277 by the exhaustion method. 0.05-3% dyeings and dyeing with the mixtures of these two dyestuffs were carried out. The % SRF values of dyed fabrics were plotted against wavelengths between 360 and 700 nm. The chromaticity coordinates and the luminesans factors of these dyeings and the fabrics with the dye mixtures were calculated and they were investigated whether they would agree with the EN 471:2003 High Visibility Standart. In the second part of the project, the dyeing absorption values of the fluorescent dyestuffs naming C.I.Disperse Yellow 184/1, C.I Disperse Red 277, C.I.Disperse Red 364 and C.I.Disperse Red 196 were investigated against time with UV visible spectrophotometer. In addition, 100 % PES mikrofibre fabrics were dyed with C.I.Disperse Yellow 184 and these fabrics were treated with a water, soil and stain repellant. In the third part of the project, the washing, rubbing, and sublimation fastness of dyed fabrics and the fabrics dyed with a mixture of dyes with C.I.Disperse Yellow 184/1 and C.I Disperse Red 277. In the last part of the project, the light fastness properties of the fluorescent dyestuffs were also investigated and to improve the light fastness values of the fluorescent dyed fabrics, the fabrics were treated with a UV absorber. July, 2005 Esra Varış Temmuz, 2005 Esra Varış