Popüler kültür ile tüketim kültürü ilişkisi üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE ÇAMLIBEL ATÇA

Danışman: Ahmet Başcı

Özet:

Bu çalışmanın çıkış noktası; popüler kültür ürünlerinin, toplumu tüketimle nasıl buluşturabildiğine duyulan meraktır. Bu merakı giderecek incelemenin en önemli sorusu, Kartunç’un (2015) da bahsettiği gibi “Niçin” sorusudur. Örneğin; Titanic filmi niçin bu kadar çok izlenmiştir? İnsanlara, Harry Potter’ı defalarca izleyerek, okuyarak tükettiren, baskı bir kupa bardağına ya da filmde kullanılan bir asaya sahip olmak için bir ürünün peşine düşüren motivasyon niçin bu kadar güçlüdür? Bir ürün niçin yaygınca beğenilmektedir? Tüm bu sorulara alınacak cevaplar, bir toplumun beğeni kültürü hakkında önemli bir ipucu niteliğindedir. Bu merakı gidermek için ortaya konan çalışmanın teorisi, popüler kültüre ve tüketim kültürüne yaslanmaktadır. Sanayileşme, kentleşme ve modernleşmenin etkisiyle ortak bir yaşam tarzının yaratıcısı olarak ortaya çıkan popüler kültür, toplumsal çıktısını giderek artırmaktadır. Bu kültürün, şüphesiz en büyük çıktısı; yarattığı tüketim toplumudur. Özellikle seksenli yıllardan sonra, kitle iletişim araçları ile yaygınlaşan popüler kültür, ihtiyaç duyulandan fazlasının tüketilmesine neden olmuştur. Çalışmanın ana amacı; küreselleşmenin ekonomik gelişmelere paralel olarak yaratmış olduğu kültür endüstrisi ve bu endüstrinin yarattığı tüketim kültürünün hayatlara nasıl temas ettiğinin saptanmasıdır. Buna yönelik olarak, tüketim kültürünü yaygınlaştıran popüler olanın hipnoz gücü ile bireylerin daha fazla tüketmeleri için düşüncelerinin ve davranışlarının nasıl biçimlendirildiğine yer verilmiştir. Bu doğrultuda; Türkiye’de yayına başladığı ilk bölüm itibari ile televizyon ekranlarında ve internette izlenip basında sıklıkla yer alması ile popüler olan, “Ufak Tefek Cinayetler” dizisi incelenmiştir. Çalışmada, odak grup görüşmeleri yapılmış; bu görüşmelerden elde edilen kodlar, dizinin resmi instagram hesabındaki paylaşımlara yapılan takipçi yorumları ile desteklenmiştir. Araştırma sonucunda ilgili dizide; karakterlerin yaşam tarzlarına yapılan vurgu ile tanıtılan ürünlerin ve sunulan diğer popüler kodların, izleyici kitlesinde ürüne ve markaya duyulan merakı ve tüketime dair isteği açığa çıkarabildiği tespit edilmiştir. -------------------- The curiosity about how popular cultural products can connect society to consumption is the starting point of this study. The most important thing to satisfy this curiosity is asking the question “Why”, as Kartunc (2015) mentioned. For example, why did millions of people watch the movie, Titanic? Why is the motivation so keen to have people watch the Harry Potter movie, read the books repeatedly, and pursue to own a cup with the design or a wand that is in the movie? Why do so many people like a product? All of the answers to these questions are an essential hint about a society’s followings. The theory of this work that satisfies the wonder leans on to the pop culture and the consumption culture. The pop culture that is a creature of common lifestyle and arises by the mutual impact of industrialization, urbanization and modernism increases its public effect gradually. Without any doubt, the most significant result of this culture is the consumption culture that is the creature of its own. With the high demand for usage of telecommunication devices, especially after the ’80s, the pop culture has created consumption culture to extinguish more than what is needed. The main reason for this research is to identify how globalization that has created its cultural industry and consumption culture along with the economic developments have an impact on individual lives. As a subscription, it is explained how behaviours and thoughts of individuals are shaped and changed by the hypnotic effect of the consumption culture that is growing up with what is generalized within the pop culture. In this direction, we have studied about the TV Show “Ufak Tefek Cinayetler” which has become very popular since the first episode aired and was watched on TV by many people and had an important place in social media frequently. During this research, we had interviews with a focus group, collected the codes from those interviews, and supported them with the comments of followers in that TV show’s Instagram account. As a result of this study, we were able to identify the impact of those lifestyles that the characters have in the TV show or the advertisement of the products and the way they present the other codes in the show bring out the desire within the individuals for consuming more and the curiosity in the brand or the product.