Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yalçın Lüleci
Danışman: ALİ KÖSE
Özet:SİNEMA ve DİN: TÜRK SİNEMASI ÖRNEĞİ Türk sinemasında din öğesinin nasıl kullanıldığı ve dindar kitlenin, süreç içinde sinema algısında meydana gelen değişimleri ortaya koymaya çalıştığımız bu çalışmada, ulaştığımız bulguları, olarak şu şekilde ifade etmek mümkündür: Türk sinemasında din öğesi, dönem dönem çeşitli nitelikte ve yoğunlukta kullanılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında sinemamızda etkili olan Tiyatrocular Dönemi’nde, eski sosyal ve siyasal düzeni temsil eden diğer olgularla beraber kullanılan ve genellikle olumsuz olarak ele alınan din öğesi, Hazretli Filmler Akımı’nda, daha çok ticari amaçlarla olmak üzere, beyaz perdenin en fazla itibar ettiği unsur haline gelmiştir. Daha sonra ortaya çıkan Milli Sinema Akımı ise, din öğesini, dini-politik-ideolojik bir bağlamda ele almış ve dindar çevreden önemli bir seyirci desteği almıştır. Günümüzde ise din olgusu, farklı kesimlerden gelen yönetmenlerin, eski dönemlerde görülen ticari ve tebliğ amaçlı kullanımların ötesinde, sanatsal yaklaşımlarla ele aldıkları bir olgu haline gelmiş, sıklıkla ve bazı eski dönemlere nazaran daha olumlu olarak kullanılır olmuştur. Dindar kitle, ilk dönemlerde günah olabileceği nedeniyle sinemaya mesafeli durmuş, sonra ise sinemaya ilgisi armış ve tepkilerini genel olarak sinema sanatına değil, bazı film veya bazı sahnelere yöneltmiştir. Hazretli Filmlerle sinemaya daha fazla yaklaşan ama bu filmlerin, dini anlayış ve uygulamaları yansıtmaktaki yetersizlikleri nedeniyle tam olarak tatmin olmayan dindar seyirci, sinemaya girişinde dini duyarlılıklar olan Milli Sinema Akımı’na dahil yönetmenlerin filmleriyle, sinemayı daha fazla içselleştirmiştir. Bugün ise farklı kesim ve anlayışlara mensup yönetmenlerin din ile ilgili filmleri, dindar kesim tarafından ilgiyle takip edilmektedir. ABSTRACT CINEMA AND RELIGION: THE SAMPLE OF THE TURKISH CINEMA The present study aims to delineate how the religion element has been used in the Turkish Cinema and how the perception of religious masses pertaining to cinema changed during the course. Findings can be summarized as follows; from period to period religion element has been used in various features and intensity. During the early years of the Republic which was under the effect of the Period of Theater Actors, it has been used in the negative sense like the other themes that symbolized the previous social and political order. But with the Trend of Hagiographic Movies, because of commercial concerns religion has become the most applied element. Later with the emergence of the National Cinema Period (Milli Sinema Akımı), it has been dealt in a religious-political and ideological context. Nowadays, contrary to previous commercial and missionary-oriented concerns, religion has become an element which was applied with artistic approaches by different directors of various backgrounds. Although the religious masses put a distance to the cinema viewing it as a sin, later showed an increased interest in cinema as an art, and directed their criticisms toward some specific movies and scenes. The religious cinemagoers who were attracted to the cinema with the emergence of Hagiographic Movies were nevertheless not totally satisfied because of their inadequacies in reflecting religious understanding and practices. They internalized the cinema much more with the movies of the directors from the Trend of National Cinema who involved in the sector because of their religious sensitivities. Today movies addressing religion by directors of different backgrounds and understandings have been followed with interest by religious masses.