Fakülte-Okul İşbirliği Kapsamındaki Öğretmenlik Uygulamasına İlişkin Paydaş Görüşlerinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALPER ALKAN

Danışman: Yusuf Alpaydın

Özet:

Bu araştırmada fakülte-okul işbirliği kapsamındaki öğretmenlik uygulamasına ilişkin paydaş görüşleri incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması şeklinde desenlenen bu araştırmada, paydaşların görüşleri çerçevesinde; 1. Bu uygulamada karşılaşılan sorunlar nelerdir? 2. Uygulama çalışmaları ne denli amacına uygun yapılmaktadır? 3. Uygulamanın verimliliğinin artırılması ve geliştirilmesi için öneriler nelerdir? gibi sorulara cevap aranmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi bünyesinde bulunan Matematik Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Müzik Öğretmenliği ve Resim-İş Öğretmenliği programlarında dördüncü sınıfa devam eden ve öğretmenlik uygulaması dersini alan 8 öğretmen adayı, bu adayların öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında görevlendirilen 4 uygulama öğretmeni, 4 fakülte öğretim görevlisi ve 1 uygulama okulu koordinatörü olmak üzere toplamda 17 paydaş oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmede sorulmak üzere hazırlanan soruların hepsi değişik veriler elde edilmesi için düzenlenmiştir. Gerçekleştirilen görüşmelerin, araştırmanın amacına uygun olabilmesi için görüşme yöntemini anlatan literatür incelenmiş olup bilimsel olarak yapılan görüşme yöntemlerinde sakınılması ve dikkat edilmesi konular üzerinde durularak en uygun araştırma koşullarının sağlanması için gerekli önlemler gözden geçirilmiştir. Görüşmeler yapılmadan önce tüm paydaşlar ile öncesinden randevu alınmıştır. Görüşmelerin ve ses kayıtlarının sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için uygun mekânlar seçilmiştir. Bir öğretim görevlisinin isteği doğrultusunda ses kaydı yapılmadan sadece not tutularak kendisi ile görüşme yapılmıştır. Diğer tüm paydaşlar ile görüşme yapılırken hem ses kaydı tutulmuş hem de notlar alınmıştır. Hiç bir detay atlanmadan ses kayıtları dinlenerek düzyazıya aktarılmıştır ve tutulan notlar düzeltilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve katılımcıların görüşlerinin benzerliğine göre gruplandırmalar yapılmıştır. Toplanan veriler önce kavramsallaştırılmış ve sonrasında ortaya çıkan bu kavramlar mantık ile düzenli hale getirilmiş ve veriler ışığında temaların açığa çıkması sağlanmıştır. Katılımcıların görüşlerinden elde edilen bulguları şu şekilde sıralayabiliriz: Katılımcıların tamamına yakını öğretmenlik uygulaması dersini verimli bulmaktadır. Bununla birlikte daha verimli kılınabileceği yorumunu da eklemişlerdir. Verimli kılmak öğretim elemanının ve öğretmenin bireysel gayreti ve çabasıyla da doğrudan ilişkili olarak görülmektedir. Bu durum öğretim elemanın, öğretmenin ve öğretmen adayının uygulama eğitime inanması ve sahip çıkmasıyla doğrudan alakalıdır. Her ne kadar öğretmen adaylarının maddiyat ve istihdam gibi verimlerini olumsuz etkileyen değişik kaygıları olsa da aslında bu uygulama sürecinin kendilerine kattığı çok olumlu mesleki becerileri olduğu anlaşılıyor. Ayrıca katılımcılar, öğretim üyesine/öğretmene düşen öğretmen adayı sayısının fazla olduğunu, bu durumun öğretmen adaylarının takibini ve okulda geçirdikleri nitelikli süreyi olumsuz yönde etkilediğini düşünmektedir. Uygulama eğitiminde paydaşlar arasında etkin iletişimin ve nitelikli iş birliğinin olması gerektiği konusunda tüm katılımcılar hemfikirdir. Bununla birlikte gerçekte değişik aksaklıkların varlığı ile ilgili de görüş dile getiren katılımcılar olmuştur. En çok görüş bildirilen aksaklıklar, üniversite öğretim elemanın uygulama okulunu yeterince ziyaret etmemesi ve Öğretim elemanlarının akademik yoğunluk ve ders yükünden dolayı fazla vakit ayıramaması yönünde olmuştur. Katılımcılar, öğretmen adaylarının değerlendirmelerinin adaletsiz yapıldığı ve dönütlerin öğretmen adaylarının doğru davranışlarını pekiştirici ve yanlışlarını düzeltici şekilde olması gerektiğini ayrıca dönütlerin geçiştirilerek değil de açıklayıcı bir şekilde yapılması gerektiğini düşünmektedir. Katılımcılar görüşlerinde, uygulama danışman öğretmenin niteliğinin çok büyük bir önem taşıdığını belirtmişlerdir. Danışman öğretmenin staj sürecinde uygulama öğrencilerini bir yük olarak gördüğü, istemeyerek bu süreci yürüttüklerini görüşlerinde ifade etmişlerdir. Elde edilen bu bulgular literatür eşliğinde tartışılmış öneriler getirilmiştir. -------------------- In this research, the opinions of partners regarding the teacher practicum within the scope of faculty -school collaboration were examined. This qualitative research is designed as a case study and investigates the following based on the opinions of involved parties: 1. What are the problems that are encountered during the teacher practicum? 2. To what extent do the applications serve the intended purposes? 3. What are some suggestions to increase and improve the effectiveness of the teacher practicum? The sample consists of a total of 17 participants, including 8 senior year university students studying at the Marmara University Faculty of Education, departments of Mathematics Education, Science Education, Social Sciences Education, Music Education, and Arts Education in the 2017-2018 academic year, who were taking a teacher practicum course, as well as 4 supervisors that worked with these students, 4 faculty members at the university, and 1 practice school coordinator. Data were collected through interviews. All the questions prepared in an attempt to ask the participants during the interview were organized so as to get a variety of data. Prior to the interviews, the literature on critical issues regarding interviews for the purpose of scientific data collection was consulted to ensure the best conditions for the current research. Appointments were made with each participant prior to the interviews and optimal locations for the interviews and voice recordings were chosen for the interviews. In one of the interviews with a faculty member, no voice recording was made as per their request and notes were taken instead. Both recordings were made and notes were taken during all the other interviews. All of the recordings were listened to by the researcher and transcribed by taking every single detail into account, and the notes taken were organized. The data gathered were analyzed through content analysis method using thematic coding based on the categorization of points that were made by the participants. The data were first conceptualized and logically organized, after which themes were developed. The following is a summary of the findings based on the responses of the participants: Almost all of the participants consider the teacher practicum course as efficient. Nonetheless, they indicated that it could be improved, based on the personal efforts of the faculty members, and supervisors as well. It is believed to be directly related to the faculty members, supervisors, and students of education to believe in and show ownership of the teacher practicum course. Although students of education have concerns regarding employment and income that negatively affect their efficiency, it is apparent that the teacher practicum course helps them develop various teaching skills. In addition, the participants mentioned that the number of students of education per teacher or faculty members were too high, which made supervision difficult and affected the quality time spent at schools negatively. All participants agreed that teacher practicum courses should be based on an effective communication and productive collaboration among all parties. In reality, however, the participants also declared that certain problems can emerge during the practicum. The most frequently mentioned issue considers faculty members not being able to spend enough time to visit the schools they are collaborating with due to their busy work schedules. The participants indicated that evaluations of the students of education are not fair, and that constructive feedback that is delivered in an effective way is necessary to appreciate correct behaviors and improve weaknesses of the students. The participants also mentioned that the supervisor is very important to the functioning of the program. Based on their responses, a good number of supervisors perceive the students of education who participate in the program as a burden on them and participate in the process unwillingly. These findings are discussed in light of the literature and suggestions are provided.