İstanbul'daki Yahudi, Hristiyan ve Müslüman Mabedlerinde Okunan Duaların Karşılaştırmalı Müzikal Analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi Ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA TOPŞİR

Danışman: Mehmet Safa Yeprem

Özet:

İstanbul" daki Yahudi, Hristiyan ve Müslüman mabedlerinde okunan duaların karşılaştrmalı

müzikal analizini içeren çalışmamız ""Giriş" ve "Sonuç" kısımları haricinde "Bulgular ve

Yorumlar" ile "Karşılaştırmalar ve Değerlendirmeler" olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Bu çalşmada istanbul da varlıklarıı sürdüren Yahudi Hristiyan (Ermeni - Rum ve Presbiteryen)

ve Müslüman mabedlerin okunan duaların karşılaştırılması; bu bağlamda dualar arasındaki

benzerliklerin ve farklılıkların oraya konulması amaçlanmıştır.

Çalışmamızda Yahudi, Ermeni, Rum, Presbiteryen ve Müslüman cemaatlerinde haftalk ayinlerde

Hicaz, Rast, Segâh, Hüzzam, Nihâvend, Sabâ

ve Uşşak makamlarıda okunan dualar

incelenmiştir. Yahudi cemaati için Şişli Bct-İsracl Sinagogu, Ermeni cemaati için Bcyoğlu ÜG

Horan Ermeni Kilisesi, Rum cemaati için Bakırköy Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi,

Presbiteryen cemaati için All Saints Moda Presbiteryen Kilisesi ve Müslüman cemaati için

Ayasofya Camii örncklem olarak scçilmiştir. Okunan dualar öncelikle Waveped Editor program

kullanılarak okuyuşların yavaşlatılması suretiyle Mus2 nota programı yardımıyla notaya

alımnmıştır. Perdelerin cent değcrlerini ölçmck amacıyla Tony yazılım programı kullanılmıştır. Bu

sayede icrada kulanılan perdeler arasındaki aralıklarm AEU sistemi ile karşılaştırlması

sağlanmıştır. Okuyuşlardaki desibel (dB değerlerini öImek amacıyla Praat yaz.ılım

kullanılmıştır. Bu saycdc okuyucunun icra csnasında yaptığı vurgular gösterilmiştir.

Çalışmanın sonucunda duaların benzer müzikal özelliklerle okunmadıkları tespit edilmiştir. Her

ne kadar kullanılan makamların birbirlerine benzemesi veya birbirine yakın karakteristik

özellikler göstermesinc rağmen her dini grubun kendinc has bir okuyuş refleksine sahip

olmasından dolayı, okunan dualarda büyük benzerlikler görülmemiştir.