Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA KILIÇ
Danışman: Ramazan Gözen
Özet:
Avrupa Birliği’nin (AB) “nasıl bir aktör” olduğuna dair tartışmalar, 1972 yılında Fran-çois Duchêne’nin “Sivil Güç / Aktör AB” tanımlaması ile birlikte literatüre girmiştir. Ian Man-ners’ın “Normatif Aktör” tanımlaması ile birlikte 2000’li yıllar boyunca literatürdeki aktörlük tartışmalarını, normlar tartışması domine etmiştir. Bu tez çalışmasında, Wolfgang Wagner’in (2017) “birbirleri ile çatışan normlar” olabileceği iddiasından yola çıkılarak, AB’nin “Liberal Bir Aktör” olarak nasıl tanımlanabileceği sorusu tartışmaya açılacaktır. Çalışmada, Liberal Ak-törlüğü tanımlamak, açıklamak ve keşfetmek üzere Avrupa Komşuluk Politikası (European Ne-ighbourhood Policy, AKP/ENP) temel vaka olarak seçilmiştir. Bu kapsamda Avrupa Komisyo-nu’nun AKP/ENP çerçevesi için yayımladığı temel dokümanlar, Gömülü Teori yöntemi analiz edilmiştir. Gömülü Teori yöntemi, verilerin belirli yöntemsel süreçlerle analiz edilmesi ile “teori keşfeden” bir yöntemdir.
Doküman analizinde MAXQDA Analytics Pro 2022 adlı bilgisayar destekli veri analizi programından yararlanılmıştır. Analiz programı kullanılarak AKP/ENP belgeleri yazarın iç görü-leri çerçevesinde temalara ayrılmış; tezde belirlenen ve açıklanan parametreler ışığında, AKP/ENP'nin AB'nin liberal aktörlüğü bağlamında nasıl tezahür ettiği analiz edilmiştir. Veri analizinin ikinci aşamasında, belgeler program aracılığıyla nicel olarak analiz edilmiş ve yazar tarafından nitel tercümesi yapılmıştır. Nicel ve nitel bulguların birbirlerini desteklediği; AB'nin AKP/ENP çerçevesindeki aktörlüğünün dönemsel olarak değişim ve gelişim gösterdiği; ancak bu dönüşümün Liberal Aktörlük savları çerçevesinde devamlılık içerdiği tespit edilmiştir. Araş-tırma sonucunda, "AB'nin aktörlük literatürüne katkı sağlamak ve aktörlüğün kapsamını eleş-tirmek", "AKP/ENP'yi bütüncül olarak analiz etmek" ve "uluslararası ilişkiler çalışmalarına yöntemsel katkı sağlamak" açılarından üç hedefe ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği (AB), AB’nin Aktörlüğü, Avrupa Komşuluk Politikası, Liberal Aktör, MAXQDA, Gömülü Teori