Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURHAN BEYAZAY
Danışman: EBRU ÇAĞLAYAN AKAY
Özet:Anahtar Kelimeler : Tesadüfi Fayda Fonksiyonu, Nested Logit Modeli, Yatırım Aracı, Olasılık YATIRIM ARACI TERCİHİNDE TESADÜFİ FAYDA MAKSİMİZASYONUNA DAYALI NESTED LOGiT MODEL Yatırım aracı tercihi konusu, bireylerin tercihleri sonucu elde etmeyi umdukları fayda ve bu faydaya baglı olarak olusan olasılık dagılımları ile yakından iliskilidir. Söz konusu olasılık degerlerinin hesaplanması uygulamada sıklıkla çok durumlu veya kosullu logit modelleri ile gerçeklestirilmistir. Ancak her iki model de iliskisiz alternatiflerin bagımsızlıgı varsayımı nedeniyle sınırlı bir uygulama alanına sahiptirler. Diger taraftan tesadüfi fayda maksimizasyonuna dayalı nested logit modeli ise hem tesadüfi fayda teorisine dayalı olarak türetilmis olması, hem de iliskisiz alternatiflerin bagımsızlıgı varsayımını gevsetmesi nedeniyle üstün bir güce sahiptir. Ayrıca bu modellerin tüm yetenekleri henüz kesfedilmemis ve bu alanda yapılacak olan yeni çalısmalar bugüne kadar kullanılmıs olan modellerden çok daha güçlü modeller ortaya koyma potansiyeline sahiptirler. Tahmin yöntemi olarak tam bilgiye dayalı en çok benzerlik yöntemi kullan bu çalısmada, gerekli veri seti uygulanan anket ile elde edilmistir. Böylelikle aylık ortalama net gelir, is deneyimi, bakmakla yükümlü olunan çocuk sayısı ve risk beklentisi faktörlerinin döviz, hisse senedi, gayrimenkul ve altın tercihleri üzerindeki etkileri ortaya koyulmaya çalısılmıstır. Altın tercihi karsılastırma grubu olarak seçilmek üzere diger tüm yatırım araçlarının tercih olasılıgı ortalama net aylık gelir ve is deneyimi degiskenleri ile pozitif, bakmakla yükümlü olunan çocuk sayısı degiskeni ile negatif yönlü iliski içinde oldugu ortaya konulmustur. Ayrıca altın ve gayrimenkul tercihlerinin olasılıkları risk beklentisi degiskeni ile negatif, döviz ve hisse senedi tercihlerinin olasılıkları risk beklentisi degiskeni ile pozitif iliskili olarak belirlenmistir. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Burhan Beyazay Field : Econometrics Programme : Econometrics Supervisor : Associate Professor Ebru Çaglayan Degree Awarded and Date : Master – August 2007 Key Words : Random Utility Function, Nested Logit Model, Investment Vehicle, Probability ABSTRACT RANDOM UTILITY MAXIMIZATION NESTED LOGIT MODEL ON THE CHOICE OF INVESTMENT VEHICLES The choice of investment vehicle has strong relation with expected utility as a result of individual decision process and probability distribution that depends on utility. Altough these mentioned probability value calculation has often used in application with multinominal or conditional logit models, these two models have limited application range due to assumption of independent from irrelevant alternatives. Moreover random utility maximization nested logit model has a superior power because of being derived from random utility theory also relaxing the assumption of independent from irrelevant alternatives. On the other hand, the full capabilities of these models have not yet been fully exploited and that new researches in this area have the potential to find even more powerful models than those already used. In this study, full information maximum likelihood estimation method was used as an estimation process and required data set was collected by a survey. Thus the effects of monthly net average income, work experience, number of children and expectation of risk on foreign currency, stock, real estate and gold alternatives were tried displayed. Gold alternative was to be chosen as a base category, the probability of choosing all other investment vehicles have positive relation with monthly net average income and work experience and have negative relation with number of children were exhibited. Furthermore the probability of choosing gold and real estate alternatives have nagative relation with risk expectation variable and the probability of choosing foreign currency and stock alternatives have positive relation with risk expectation variable were determined.