Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2000
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSMAİL USTA
Danışman: SUAT CANOĞLU
Özet:İPLİKLERDE TÜYLÜLÜĞÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE ÇÖZÜM YAKLAŞIMLARI Tüylülüğün 1952-53 yıllarında tanımlanmış olmasından bu yana, bu özellik üzerinde pek çok araştırmacı tarafından çalışmalar yapıldığı bilinmektedir. Bu araştırmaların bir kısmı sadece tüylülük ölçüm yöntemleri üzerinedir. Diğer araştırmalar ise, iplik tüylülüğünü etkileyen faktörler üzerinedir. Bu faktörler lif özellikleri, iplik özellikleri ve makine parametreleridir. Bu tezin birinci bölümünde, bu üç özelliğin iplik tüylülüğü üzerine olan etkileri incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda; lif inceliği arttıkça tüylülüğün azaldığı, lif uzunluğu arttıkça tüylülüğün azaldığı, iplik kalınlaştıkça tüylülüğün arttığı, büküm arttıkça tüylülüğün azaldığı, iğ devri arttıkça tüylülüğün arttığı, bir görüşe göre kopça ağırlığı arttıkça tüylülüğün azaldığı ve bir başka görüşe göre de belli bir noktaya kadar azaldığı ve bu noktadan sonra tekrar yükseldiği tespit edilmiştir. Bu çalışmanın deneysel bölümünde ise; pamuk ve akrilik fitillerinden ae 3.3 büküm seviyesinde Ne20 numarada C tipi kopçalar kullanılarak iplikler üretilmiştir. Kullanılan kopçalar dört farklı kaplama türünde üretilmiş ve 1-8 arası numaralarda olacak şekilde seçilmiştir. İpliklerin üretiminde 7000, 8000, 9000 ve 10.000 dev/dakika olmak üzere dört farklı iğ devri tercih edilmiştir. İplik üretimi esnasında ve sonrasında, ipliklerin ön tüylülükleri Shirley tüylülük ölçüm cihazı kullanılarak ölçülmüştür. Ayrıca iplik akış halindeyken, iplik gerginlikleri cN olarak ve kopça kopuş performansları da ölçülmüştür. Üretilen iplikler üzerinde ayrıca mikroskobik inceleme, iplik numarası, iplik bükümü, iplik düzgünsüzlüğü, iplik mukavemeti ve uzaması ölçümleri yapılmıştır. Bunlara ilave olarak, üretilen ipliklerden örme yüzey elde edilerek, boncuklanma(pilling) testleri uygulanmıştır. Bu ölçüm sonuçları tablolar halinde lenmiştir. Sonuç bölümünde ise; tablolar haline getirilmiş tüylülük değerleri, kopça ağırlıklarını da dikkate alacak şekilde grafikler haline dönüştürülmüştür. Diğer iplik özelliklerinin ise, iplik tüylülüğünün etkileyip etkilemedikleri tartışılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; kopça ağırlığı arttıkça iplik tüylüğünün azaldığı, kopça kaplama türlerinin iplik tüylülüğü üzerinde etkili olduğu, iğ devir artışının iplik tüylülüğü üzerinde karmaşık bir etki gösterdiği, tüylülüğe yüzeydeki liflerin neden olduğu, iplik tüylülük artışının kumaş boncuklanmasını arttırdığı, iplik gerginliğinin tüylülüğü azalttığı, bu çalışmadaki şartlar dahilinde iplik numarası ve bükümün iplik tüylülüğü üzerinde pek fazla etkisinin olmadığı ve aynı durumun ipliklerin mukavemet ve uzamaları içinde geçerli olduğu sonucuna varılmıştır ABSTRACT FACTORS EFFECTING HAIRINESS OF THE YARNS AND INVESTIONS INTO SOLUTIONS Since it has been recognized in 1953-53, there has been many research carried out by numerous researchers over this hairiness phenemoneon. Some of this researches were only to measure the hairiness of the yarns and others were about the factors effecting thr hairiness of the yarn. These factors include fibre properties, yarn properties and machine parameters. In the first part of this study, these three factors effecting the hairiness of the yarn is investigated. As a result of this investigation it has been noted that; as the fibre fineness increases, yarn hairiness decreases, fibre lenght increases, yarn hairiness decreases, yarn diameter increases, yarn hairiness increases, yarn twist increases, yarn hairiness decreases, spindle speed increases, yarn hairiness increases. But according to some researchers traveller weight increases yarn hairiness decreases and to some other researchers; yarn hairiness decreases up to certain point but after this point starts to increase. In the experimantel part of this study; cotton and acrylic roving samples of ae 3.3 twist factor, with 30tex using C type of traveller were produced, The traveller used were coated with four different finishes and numbers between 1-8 were choosen. On the production of yarns 7000, 8000, 9000 and 10.000rev/min spindle speeds were elected. During the production of yarns and at the and of production yarn hairiness were measured with Shirley Hairiness Meter. Also the performance of traveller and yarn tension were measured in cN during the yarn production. Yarn counts, yarn twist, yarn irregularity, yarn tenacity and extensions were measured on all the yarn produced. In additionally, knitted fabric were produced with all yarn. And the results were tabulated. As a results of this work; graphs were drawn for the change of the hairiness of the yarns produced against the different traveller weights used. And the other yarn properties effected by yarn hairiness is discussed. It could be said that as the traveller weight increases yarn hairiness decreases and also coating the traveller wityh different type of finishes does effect the yarn hairiness. The effect of incresases of spindle speed on the yarn hairiness is very complex phenomeneon. The cause of yarn hairiness were fibre that is outside of yarn body. Yarn hairiness increases the pilling of knitted fabric directly. Yarn tension decreases the yarn hairiness. Within the limits of this study; it has been noted that yarn count and yarn twist has no effect on the yarn hairiness and same conclusion can be drawn for the yarn tenacity and extensibility.